ΚΡΗΤΗ
Πρωτομαγιάτικη πεζοπορία στην περιοχή της Μιλάτου
Μια αξέχαστη πρωτομαγιά στην περιοχή της Μιλάτου, απόλαυσαν φίλοι και μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 1η Μαΐου 2022.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Συλλόγου:
"Μοιραστήκαμε μια σχετικά απαιτητική διαδρομή (στο μισό περίπου μήκος της βαδίζαμε χωρίς μονοπάτι, με ελεύθερη ανάβαση/κατάβαση), ακολουθώντας την διαδρομή ιστορικό σπήλαιο Μιλάτου-παραθαλάσσιο σπήλαιο Αγίου Κωνσταντίνου-περιοχή Αγίου Αντωνίου-ακρόπολη στον λόφο Κάστελο-επιστροφή στην αφετηρία.
Ανήμερα της εργατικής Πρωτομαγιάς και της εκδήλωσης μνήμης στο σπήλαιο Μιλάτου, απολαύσαμε την πανέμορφη ανοιξιάτικη φύση και μια μοναδική διαδρομή, που συνδυάζει βουνό και θάλασσα και παράλληλα έχει φυσιολατρικό, ιστορικό, λαογραφικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Το παραδοσιακό χωριό της Μιλάτου, βρίσκεται στο δυτικό άκρο του ορεινού Άνω Μιραμπέλου, σε μια εύφορη πεδιάδα με λιόδεντρα. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει δημιουργηθεί ένα χιλιόμετρο βόρεια του χωριού και ο οικισμός της Παραλίας Μιλάτου. Ο παραθαλάσσιος οικισμός, που αναπτύσσεται τουριστικά, φιλοξενεί εξοχικά σπίτια, τουριστικά καταλύματα και γραφικές ψαροταβέρνες.
Περισσότεροι από 30 πεζοπόροι συγκεντρωθήκαμε στο σημείο που ξεκινά το μονοπάτι για το σπήλαιο, όπου υπάρχει και η πέτρινη ενημερωτική πινακίδα. Περπατήσαμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στο σπήλαιο, μέχρι το κατάλευκο εκκλησάκι του Αποστόλου Θωμά, που βρίσκεται φωλιασμένο στην μπροστινή αίθουσα του σπηλαίου.
Το σπήλαιο της Μιλάτου ή Ραπά, βρίσκεται πάνω από μια απότομη χαράδρα σε υψόμετρο 155μ. ατενίζοντας τον κάμπο με τα λιόδεντρα και το πέλαγος. Φέτος συμπληρώνονται 199 χρόνια από την θυσία του άμαχου πληθυσμού της περιοχής, που είχε κρυφτεί στο δυσπρόσιτο σπήλαιο για να αποφύγει την θανάσιμη μανία των Τούρκων. Τον Φεβρουάριο του 1823, ο Χασάν Πασάς εξόρμησε στην περιοχή του Μιραμπέλλου για να τιμωρήσει τους επαναστατημένους κατοίκους. Μετά από προδοσία ανακάλυψε το μέρος που είχαν καταφύγει τα γυναικόπαιδα και έστειλε μεγάλη δύναμη ανδρών εναντίον τους. Όμως οι 150 υπερασπιστές του σπηλαίου πολέμησαν γενναία, κρατώντας μακριά το στρατό του Πασά, που υπέστη μεγάλες ζημιές. Τελικά, οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στην είσοδο, με αποτέλεσμα το σπήλαιο να γεμίσει με καπνούς, οπότε οι πολιορκημένοι αναγκάστηκαν να βγουν έξω και σφαγιάστηκαν. Σε ανάμνηση της σφαγής τοποθετήθηκε εγχάρακτη επιγραφή στην είσοδο του σπηλαίου και στο εσωτερικό του χτίστηκε εκκλησάκι και οστεοφυλάκιο. Εκτός από την ιστορική του σημασία, το σπήλαιο έχει και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον, καθώς αποτελείται από πολλές μικρές αίθουσες σε διαφορετικά επίπεδα, με πλούσιο σπηλαιοδιακοσμο. Αρχαιολογικά ευρήματα στο βάθος του σπηλαίου συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι υπήρξε τόπος ταφής την αρχαιότητα.
Παρακολουθούμε για λίγο την καθιερωμένη για την πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της ηρωικής εξόδου, η οποία ακολουθείται από ομιλίες και κατάθεση στεφάνων. Λίγο μετά τις 9:30 επιστρέφουμε στην αρχή του μονοπατιού για να ξεκινήσουμε τη πεζοπορία. Περπατάμε για λίγα μέτρα πάνω στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και στη συνέχεια στρίβουμε δεξιά με κατεύθυνση βόρεια προς την θάλασσα. Κατρακυλάμε από μια απότομη βουνοπλαγιά με ελεύθερη κατάβαση, ενώ μπροστά μας απλώνεται καταγάλανο το πέλαγος και ο ασημοπράσινος κάμπος με τις ελιές. Η πρωτομαγιάτικη φύση γύρω μας οργιάζει καταπράσινη, μετά από ένα εξαιρετικά βροχερό χειμώνα και οι μυρωδιές από θυμάρι και ρίγανη σκορπίζουν στον αέρα.
Κατηφορίζουμε την πλαγιά μέχρι που συναντούμε τον χωματόδρομο που οδηγεί στο γραφικό ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου. Στη συνέχεια βαδίζουμε παράλληλα με την ακτογραμμή μέχρι το δίκλιτο εκκλησάκι Κωνσταντίνου/Ελένης και Αγίας Μαρίνας, που είναι κτισμένο σε ένα πλάτωμα πάνω από ένα μικρό όρμο με κάθετους απόκρημνους γκρεμνούς και υπέροχη θέα προς τη θάλασσα και τον παραθαλάσσιο οικισμό. Ακολουθούμε το στενό μονοπάτι μέχρι το παρακείμενο σπήλαιο, όπου ολοκληρώθηκαν πρόσφατα τα γυρίσματα της τηλεοπτικής σειράς ‘Καρτ-ποστάλ’. Το σπήλαιο είναι καταντικρύ στο πέλαγος, με μεγάλη ανοικτή είσοδο, ευρύχωρη αίθουσα με μικρό βάθος, ενώ τα μαυρισμένα από φωτιά τοιχώματα μοιάζουν να κρατούν σφικτά τα μυστικά του...
Μετά από σύντομη στάση, συνεχίζουμε προς την περιοχή του ‘Ορνιά’, από παραλιακό μονοπάτι που ξεκινά πίσω από το εκκλησάκι και ξεδιπλώνεται φιδογυριστά παράλληλα με την ακτογραμμή. Ξεχωριστά όμορφη διαδρομή, καθώς βαδίζουμε αρκετά μέτρα πάνω από την θάλασσα, έχοντας αριστερά μας το φουρτουνιασμένο πέλαγος και τους απότομους, κυματόδερτους βράχους και από δεξιά την ανοιξιάτικη, λασιθιώτικη φύση σε όλο της το μεγαλείο. Προχωρούμε μέχρι που αντικρίζουμε από ψηλά την περιοχή του Αγίου Αντωνίου με τις δαντελωτές ακτές, όπου τα σκουρόχρωμα βράχια της ακρογιαλιάς συναντούν τον άσπρο αφρό από τα κύματα, σαν μια λευκή κορδέλα που τα ενώνει με το απέραντο γαλάζιο του πέλαγου. Απολαμβάνουμε την πανοραμική θέα προς τα βόρεια παράλια του Μεραμπέλλου, με τους μικρούς κολπίσκους και τα στενά ακρωτήρια. Επιστρέφουμε από το ίδιο βραχώδες μονοπάτι μέχρι το εκκλησάκι, βαδίζοντας ανάμεσα από αρωματικούς θάμνους, πολύχρωμους φλόμους και μέσα σε πράσινα τούνελ που σχηματίζουν τα σχίνα.
Κάνουμε σύντομη στάση, με τη θαλάσσια αύρα να μας δροσίζει, αρωματισμένη από τις πλούσιες βουνίσιες μυρωδιές και ξεκινάμε μια απαιτητική ανάβαση στη διπλανή βουνοπλαγιά. Η κλίση είναι απότομη, το έδαφος ολισθηρό και χαλικόστρωτο, χωρίς μονοπάτι, ενώ πρέπει να κάνουμε διαρκώς ελιγμούς ανάμεσα από τα ριζωμένα βράχια και τους φουντωτούς θάμνους. Μας αποζημιώνει η καταπληκτική θέα, που όσο ανηφορίζουμε γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακή και ο χαλαρωτικός ήχος από τα κύματα. Η πλαγιά είναι κατάφυτη από φλόμους, που με τα καφέ-κίτρινο-κόκκινα χρώματα τους προσθέτουν μια ακόμη φαντασμαγορική πινελιά στην ανθισμένη, ορεινή φύση.
Όταν φτάνουμε στην κορυφή, μας περιμένει μια απρόσμενη έκπληξη: δύο hang glider (ή επί το ελληνικότερον αιωρόπτερα) ετοιμάζονται να απογειωθούν! Σαν τεράστιοι πολύχρωμοι χαρταετοί, με τον τολμηρό χειριστή τους να κρέμεται, ρυθμίζοντας την πορεία του με σχοινιά ανάλογα με τα ρεύματα του αέρα, βουτούν με θάρρος στο κενό, πάνω από την βραχώδη πλαγιά και σύντομα χάνονται ψηλότερα πάνω από τη θάλασσα!
Συνεχίζουμε από χωματόδρομο, παρακάμπτοντας τις συνηθισμένες περιφράξεις των βοσκών και μετά από πορεία ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση, φτάνουμε στους πρόποδες του λόφου Κάστελος, που υπήρξε ακρόπολη της αρχαίας Μιλήτου.
Η αρχαία πόλη θεωρείται ότι ιδρύθηκε από τον Μίλητο, ένα αγόρι που ανατράφηκε από λύκους στο κοντινό δάσος. Η ιστορική διαδρομή της φτάνει πολλούς αιώνες πίσω, καθώς ο Όμηρος την αναφέρει ανάμεσα στις επτά πόλεις που έστειλαν στρατεύματα στην Τροία. Ο ιστορικός Στράβων θεωρεί ότι ήταν μητρόπολη της Μιλήτου στην Ιωνία, από τις σπουδαιότερες ελληνικές αποικίες στην Μικρά Ασία. Ευρήματα από αρχαιολογικές έρευνες του προηγούμενου αιώνα, καταδεικνύουν ότι η αρχαία πόλη βρισκόταν στο σημερινό οχυρό λόφο Κάστελο. Άκμασε από τους κλασικούς μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους και καταστράφηκε περίπου το 200π.Χ. Αρχαιολογικά ευρήματα από την περιοχή φυλάσσονται στα αρχαιολογικά μουσεία Αγίου Νικολάου και Ηρακλείου.
Η αρχαία ακρόπολη, με μια πρώτη ματιά, μοιάζει απροσπέλαστη. Τελικά αποφασίζουμε να σκαρφαλώσουμε από την Ν.Α πλευρά, ανάμεσα από τα πανύψηλα ριζωμένα βράχια. Η προσπάθεια μας άξιζε τον κόπο, καθώς η αίσθηση από την κορυφή είναι εντελώς διαφορετική από την εντύπωση που προκαλεί ο σχετικά χαμηλός λόφος όταν τον παρατηρείς από την πεδιάδα. Σε εξαιρετική στρατηγική θέση, ο λόφος δεσπόζει με ανεμπόδιστη θέα σε στεριά και θάλασσα. Από ψηλά αντιλαμβάνεσαι ότι είναι απόρθητος και η πλατιά, επίπεδη, βραχώδης κορυφή του είναι κατάλληλη για αποτελεσματική άμυνα. Διασώζεται ακόμη μια στέρνα για τη συλλογή του πολύτιμου, βρόχινου νερού, σκαμμένη ανάμεσα στα βράχια. Από ψηλά έχουμε απεριόριστη θέα προς την παραθαλάσσια πεδιάδα, που μέχρι πριν λίγες δεκαετίες φιλοξενούσε τα σιταροχώραφα της περιοχής. Οι τεράστιοι σωροί από γκρίζες πέτρες και οι γκρεμισμένοι τράφοι, φανερώνουν την προσπάθεια των ξωμάχων αλλοτινών καιρών να συγκεντρώσουν τις αμέτρητες πέτρες για να κάνουν πιο γόνιμα τα χωράφια τους. Απολαμβάνουμε την θέα, που με μια ματιά αποκαλύπτει την ιστορία του τόπου στο πέρασμα των αιώνων και αποτολμούμε να κατεβούμε από την κορυφή, χρησιμοποιώντας πόδια, χέρια, μπαστούνια και …οπίσθια.
Συνεχίζουμε κατηφορικά, χωρίς μονοπάτι, ανάμεσα από πυκνούς θάμνους που συχνά μας ενοχλούν με αιματοβαμένα τσιμπήματα. Κατόπιν συνεχίζουμε ανηφορικά, χωρίς ευδιάκριτο μονοπάτι, μέχρι την αφετηρία. Σε 5 ώρες και 40 λεπτά διανύσαμε απόσταση 10,44χλμ καλύπτοντας υψομετρική διαφορά 827μ. Ευχαριστούμε την αρχηγό μας Μόνικα, μια Γερμανίδα που ζει μόνιμα στον τόπο μας και γενναιόδωρα μοιράστηκε μαζί τις άγνωστες ομορφιές της περιοχής μας".
