“Από τα τείχη της πόλης στην Πόλη των Τειχών”. Το σύνθημα για τη μετάβαση στη νέα εποχή δίνει η δημοτική αρχή Ηρακλείου. Τα μονοπάτια του μέλλοντος περνούν μέσα από την εξερεύνηση του παρελθόντος!
Η ιστορία του Μεγάλου Κάστρου ζωντανεύει ξανά: Τα Ενετικά Τείχη ετοιμάζονται να γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας της πόλης - το σημείο αναφοράς για τους κατοίκους και τους επισκέπτες του Ηρακλείου!
“Ο Δήμος Ηρακλείου ενδιαφέρεται διαχρονικά και έμπρακτα για την προστασία και ανάδειξη των τειχών. Μετά από τα σημαντικά έργα αναστηλώσεων του παρελθόντος, ήρθε η ώρα η πόλη να κεφαλαιοποιήσει την τεράστια αξία του μνημείου για την αναψυχή, τον πολιτισμό, τον τουρισμό. Είναι πια σαφές ότι η ένταξη του μνημείου στη συνολική λειτουργία της πόλης του Ηρακλείου, αλλά και στην κουλτούρα και την καθημερινότητά επισκεπτών της, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξή και προστασία του” σχολιάζει ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων κ. Γιάννης Αναστασάκης και προσθέτει: “Εργαζόμαστε προς τον σκοπό αυτό πάνω από 5 χρόνια τώρα. Εκπονήσαμε, αρχικά,ένα οραματικό σχέδιο για τις επιθυμητές χρήσεις σε κάθε σημείο των τειχών(masterplan), που εγκρίθηκε σε μεγάλο ποσοστό τον Ιούλιο του 2016 από το Υπουργείο Πολιτισμού. Από τη στιγμή αυτή και μετά βάλαμε πλώρη για τη μελέτη και υλοποίηση όλων των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Θέλουμε τα τείχη στατικά επαρκή, ασφαλή και καλοσυντηρημένα, προσβάσιμα, με πολιτιστικές διαδρομές, ενδεδειγμένη φύτευση, με σημεία αναψυχής & χώρους υγιεινής, με πολυμορφικό πληροφοριακό υλικό (έντυπο, ηλεκτρονικό, πινακίδες σήμανσης), με συμβατές χρήσεις των στοών-πυλών και με ζωντανή διασύνδεσή τους με την παλιά πόλη και το ενετικό λιμάνι”.
Τρεις είναι οι άξονες στους οποίους κινείται η δημοτική αρχή, υλοποιώντας ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο:
1. Αλλαγή άμεσα της εικόνας των τειχών από άποψη ασφάλειας και συντήρησης. Μάλιστα, έγινε παρέμβαση στο Υπουργείο Πολιτισμού για τα σημεία που χρήζουν στερέωσης (Δουκός Μποφόρ, παραθαλάσσιο μέτωπο). Η συνολική συντήρηση ξεκινά από εκεί.
2. Η Λότζια επιθυμεί την αξιοποίηση των υπαίθριων χωρών των τειχών, “καθώς αποτελούν τον μεγαλύτερο αξιοποιήσιμο κοινόχρηστο χώρο της πόλης μας. Καταλαμβάνουν μια έκταση περίπου 350 στρεμμάτων τη στιγμή που το εντυπωσιακό Πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τις αστείρευτες δυνατότητες είναι 210 στρέμματα. Πόσοι γνωρίζουν, άραγε, ότι ακόμη και το Πάρκο Γεωργιάδη είναι τμήμα του μνημείου των ενετικών τειχών;”
3. Στους στόχους που έχουν τεθεί είναι “να δώσουμε ζωή στις πύλες, οι οποίες αν και αναστηλώθηκαν στο παρελθόν είναι κατά βάση αναξιοποίητες. Αυτό πρόκειται να γίνει με χρήσεις συμβατές με την πολιτιστική αξία του μνημείου. Το όραμα είναι απλό: Να τεθούν τα τείχη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της πόλης και να αποτελέσουν στο διηνεκές το σημείο αναφοράς Δήμου, πολιτών και επισκεπτών”.
"Το στοίχημα πρέπει να κερδηθεί και θα κερδηθεί”.
Η εικόνα των Τειχών “δεν θα αλλάξει σε μια μέρα σε ένα τόσο μεγάλο χώρο, αλλά θα έχουμε τα πρώτα εμφανή αποτελέσματα πολύ σύντομα” ξεκαθαρίζει ο κ. Αναστασάκης. “Το masterplan περιλαμβάνει μελέτες για τις στερεώσεις, την ανάδειξη της τάφρου, τη διαμόρφωση του ισόπεδου τμήματος των τειχών, τη διαμόρφωση πυλών και στοών, αλλάκαι επαρκείς πόρους,καθώς προσανατολίσαμε συνειδητά ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρηματοδοτικού εργαλείου της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης(ΒΑΑ)του Δήμου Ηρακλείου να αφορά στα ενετικά τείχη”.
Όπως θα πει ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, “υλοποιούμε το πρώτο μεγάλο έργο συντήρησης, που περιλαμβάνει συντήρηση του υφιστάμενου πρασίνου, με νέες φυτεύσεις άνω των 7 στρεμμάτων στα πρανή από τον Προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα μέχρι τον Προμαχώνα Βηθλεέμ, αποκατάσταση του αστικού εξοπλισμού και επίστρωση των διαδρομών περιπάτου και ποδηλάτου με νέο υλικό για πιο άνετο περίπατο και αθλητισμό.
Παραδώσαμε έτοιμη μελέτη στο Υπουργείο Πολιτισμού, με το οποίο συνεργαστήκαμε στενά για την αποκατάσταση του ρηγματωμένου τείχους στην οδό Δουκός Μποφόρ, στο λοβό της Σαμπιονάρα (γήπεδα τέννις ). Δύο σημαντικά έργα έχουν ήδη ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτη 2014-2020 (ένα εκ των οποίων στο πρόγραμμα ΒΑΑ του Δήμου Ηρακλείου), με προϋπολογισμούς 2.516.719 ευρώ και 1.198.822 ευρώ αντίστοιχα, τα οποία θα λύσουν οριστικά το θέμα της ασφάλειας σε ένα τμήμα των τειχών που αφορά εκατοντάδες μέτρα κατά μήκος του Πάρκου Νεολαίας. Ολοκληρώνουμε για το παραθαλάσσιο τείχος την επικαιροποίηση διαθέσιμης παλιότερης μελέτης και θα ακολουθήσουμε αντίστοιχη διαδικασία για την ένταξη του έργου στα χρηματοδοτικά προγράμματα εντός του 2020”.
Συνεχίζοντας, ο κ. Αναστασάκης θα παραθέσει τα ακόλουθα στοιχεία: “Τα ενετικά τείχη του Ηρακλείου καταλαμβάνουν μια περιοχή που προσφέρεται για μια ενιαία και ολοκληρωμένη ανάπλαση μεγάλης σημασίας για την πόλη. Η διαμόρφωση τους σε ένα συνεχές σύστημα ελεύθερων χώρων και πράσινου για τους πεζούς και τους ποδηλάτες είναι ο κύριος στόχος του στρατηγικού σχεδίου μας. Πάνω στα τείχη δημιουργείται ένα γραμμικό πάρκο σε μήκος πάνω από 3,5 χλμ, με αναψυκτήρια και χώρους υγιεινής, ποδηλατοδρόμους, στάσεις θέας και πλήρη σήμανση. Η διαδρομή των τειχών θα ξυπνά αισθήσεις και μνήμες από την ιστορία της πόλης και την φύση του κρητικού τοπίου, με νέες φυτεύσεις δεκάδων στρεμμάτων. Τα τείχη θα είναι ένα «ανοικτό σχολείο», μόνιμα διασυνδεδεμένο με τα σχολεία της πόλης. Το έργο που θα υλοποιήσουμε άμεσα στον Δήμο Ηρακλείου με προϋπολογισμό4.173.905,60 ευρώ έχει ενταχθεί στο ΕΠ Κρήτη 2014-2020, στο πλαίσιο της στρατηγικής του Δήμου μας για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη.
Αντίστοιχα στην τάφρο εκτός από τη γνωστή σε όλους περιβαλλοντική αναβάθμιση του πάρκου Γεωργιάδη που βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί μέχρι τοφθινόπωρο, μελετήσαμε και κατασκευάσαμε 4 νέους χώρους μεγάλων και κατά γενική ομολογία ποιοτικών θεματικών παιδικών χαρών (στο Κομμένο Μπεντένι, στην Όαση, στην οδό Τίτου Γεωργιάδη και στη Δουκός Μποφόρ, τις οποίες ήδηαπολαμβάνουν τα παιδιά.
Τέλος, χαράξαμε δυο διαδρομές ενδιαφέροντος, μία επί των τειχών και μία στην εσωτερική τους περίμετρο, στις οποίες θα αναπτυχθεί πλήρης σήμανση που θαστοχεύει στην ανάπτυξη του θεματικού πολιτιστικού τουρισμού, αλλά και σε εκπαιδευτικούς σκοπούς, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα και μοναδικά στοιχεία του μνημείου. Στο έργο περιλαμβάνεται η δημιουργία ενιαίου δικτύου σήμανσης και η δημιουργία πακέτου έντυπης και ηλεκτρονικής προβολής των διαδρομών.
Οι στοές των τειχών παρέχουν πλούσιες δυνατότητες για εγκατάσταση νέων χρήσεων, που αφενός θα συνάδουν με το μνημείο, αφετέρου θα συνεισφέρουν στον πολιτισμό και τον τουρισμό της πόλης. Με αυτή τη λογική, σε συνεργασία πάντα με την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου σχεδιάζονται η διαμόρφωση Έκθεσης Ενθυμημάτων Εθνικής Αντίστασης στη Στοά Μακάσι (η μελέτη μας ήδη εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) και η δημιουργία μόνιμης έκθεσης για την ιστορία της πόλης του Ηρακλείου στην πύλη Παντοκράτορα και τη χαμηλή πλατεία. Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται από το Υπουργείο η αποκατάσταση και το άνοιγμα της Στοάς Σαμπιονάρα. Αυτά τα έργα θα έρθουν να συμπληρώσουν άλλα επιτυχημένα, όπως αυτό της διαμόρφωσης της Πύλης Ιησού με τη μόνιμη έκθεση για τον Νίκο Καζαντζάκη, και θα δώσουν επιπλέον ώθηση στη χρήση των τειχών”.
Ο κ. Αναστασάκης είναι πολύ αισιόδοξος για την επιτυχία του εγχειρήματος. Και κλείνοντας θα υπογραμμίσει: “Η παρούσα δημοτική αρχή, τα άξια υπηρεσιακά στελέχη και ο Δήμαρχος προσωπικά, με πολλή δουλειά και ζήλο θέτουν τις βάσεις για τον μετασχηματισμό του Ηρακλείου, ώστε να μην είναι απλά μια ακόμη πόλη με τείχη αλλά «Η Πόλη Των Τειχών».
Το στοίχημα πρέπει να κερδηθεί και θα κερδηθεί”.
