Κυκλική πεζοπορία στο οροπέδιο του Καθαρού, διοργάνωσε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 7 Ιουνίου, πρώτη Κυριακή του καλοκαιριού.
Με εξαιρετικό καιρό οι συμμετέχοντες αναχώρησαν από τον Άγιο Νικόλαο και ανηφόρισαν με τα αυτοκίνητα προς το κοντινό Οροπέδιο, απολαμβάνοντας την εκπληκτική θέα προς την πόλη και τον κόλπο του Μιραμπέλλου. Επιβλητικό και το ορεινό τοπίο που διασχίζουμε, με δενδρώδεις πρίνους να ξεφυτρώνουν αγέρωχα και πεισματικά ανάμεσα από ανοιχτόχρωμα γκρίζα βράχια, σμιλευμένοι από τους δυνατούς βοριάδες. Κάλυψαν τα 26χλμ της διαδρομής και έφτασαν στον μικρό οικισμό 'Αβδελιακό', που βρίσκεται στη είσοδο του Oροπέδιου.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του ο Σύλλογος:
Το οροπέδιο Καθαρού βρίσκεται στην οροσειρά της Δίκτης, σε υψόμετρο 1150 μέτρων, 16 χλμ δυτικά της Κριτσάς. Είναι ένα πανέμορφο οροπέδιο, με ξεχωριστό μικροκλίμα, ιδιαίτερη χλωρίδα και πανίδα, από τα πιο εντυπωσιακά της Κρήτης. Με τις ψηλότερες κορφές των Λασιθιώτικων βουνών, (Λάζαρος 2.085 μ και Σπαθί 2148 μ), να δεσπόζουν επιβλητικές και περήφανες, εντυπωσιάζει με εικόνες σπάνιας ομορφιάς. Πολλοί επισκέπτες ανηφορίζουν όλες τις εποχές του χρόνου, είτε για να απολαύσουν τις χιονισμένες πλαγιές της Δίκτης, είτε τη δροσιά τους καλοκαιρινούς μήνες (η θερμοκρασία είναι πάντα αρκετούς βαθμούς χαμηλότερη απ' ότι στα πεδινά), ή σπιτίσιες νοστιμιές στις οικογενειακές παραδοσιακές ταβέρνες. Κατοικείται από ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, αν και υπάρχουν αρκετές αγροικίες (μαγατζέδες), καθώς και γεωργικές καλλιέργειες (ξακουστά για τη νοστιμιά τους τα σταφύλια, μήλα και πατάτες). Το καθεστώς ιδιοκτησίας γης στο οροπέδιο είναι ιδιαίτερο και αποτυπώνεται σε οθωμανικά φιρμάνια και διενέξεις που χρονολογούνται από την περίοδο της τουρκοκρατίας/ενετοκρατίας. Θεωρείται κοινοτικό κτήμα που ανήκει στο κοινοτικό διαμέρισμα της Κριτσάς και δικαίωμα κατοικίας ή καλλιέργειας (όχι όμως ιδιοκτησίας) έχουν μόνο οι Κριτσώτες.
Τα νερά του οροπεδίου μεταφέρονται μέσω του φαραγγιού του Χαυγά στο οροπέδιο Λασιθίου στην καταβόθρα του ‘Χώνου’ και καταλήγουν στο φράγμα του Αποσελέμη. Τα κύρια ορειβατικά μονοπάτια που φτάνουν στο Καθαρό είναι το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 από το Οροπέδιο Λασιθίου, το Ε4 από το Σελάκανο και το παλιό κανλντερίμι από την Κριτσά, που χρονολογείται από τους Μινωικούς χρόνους.
Η ιστορία του μικρού οροπέδιου χάνεται στα βάθη των αιώνων, καθώς η περιοχή αποτελεί σημαντικό πεδίο έρευνας για ιστορικούς και παλαιοντολόγους. Περίπου 540.000 χρόνια πριν, νάνοι ιπποπόταμοι και ελέφαντες, σκαρφάλωναν τους καλοκαιρινούς μήνες στο οροπέδιο για να δροσιστούν στις εποχιακές λίμνες της περιοχής! Από τους απολιθωμένους σκελετούς των ζώων (που είχαν προσαρμόσει το μέγεθος του σώματος τους στο περιβάλλον) προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με το είδος και χαρακτηριστικά των ζώων που έζησαν στο νησί πριν από χιλιάδες αιώνες. Στη θέση «Διγενή» ή «Ανάσκαμμα», έχουν βρεθεί απολιθώματα από σχεδόν πλήρεις σκελετούς ζώων και οι ανασκαφές συνεχίζονται.
Από διασταυρούμενους αγροτικούς δρόμους (τηρώντας πάντα τις αποστάσεις και τα απαραίτητα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας) κατευθύνθηκαν δεξιά προς τη θέση ‘Σγουρός Πρίνος’ που βρίσκεται απέναντι από τον οικισμό.
Όπως αναφέρει η τοπική ιστορική αφήγηση, τον Ιανουάριο του 1824 ο τουρκικός στρατός μπήκε στο Καθαρό και προχωρούσε ολοταχώς προς το διπλανό οροπέδιο του Λασιθίου. ΄Ενας ντόπιος, που ονομαζόταν Σγουρός, ξεκίνησε να ειδοποιήσει τους Λασιθιώτες να κρυφτούν για να σωθούν. Δεν πρόλαβε όμως να απομακρυνθεί και βρέθηκε κυκλωμένος από τους Τούρκους. Καθώς δεν είχε άλλη επιλογή κρύφτηκε μέσα σε ένα φουντωτό πρίνο. Χιλιάδες στρατιώτες πέρασαν δίπλα του και δεν τον είδαν και από τότε ο πρίνος (και η περιοχή) ονομάζεται του ‘Σγουρού ο Πρίνος’ ή ‘Σγουρός πρίνος’.
Ακολουθούμε ανηφορικό χωματόδρομο και παλιά μονοπάτια που ελίσσονται ανάμεσα από την χαρακτηριστική βλάστηση της περιοχής, με τους θεόρατους πρίνους. ΄Οσο ανεβαίνουμε ψηλότερα το οροπέδιο αποκαλύπτεται καταπράσινο ακόμη, μετά τις βροχοπτώσεις των τελευταίων εβδομάδων, προστατευμένο από την οροσειρά της Δίκτης. Το καλοκαίρι δεν έχει φτάσει ακόμη εδώ και ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει στην άνοιξη, καθώς τα χωράφια είναι στολισμένα με κατακόκκινες παπαρούνες, εξωτικές ορχιδέες και πολύχρωμα αγριολούλουδα.
Συνεχίζουμε ανηφορικά από στενό, πετρώδες μονοπάτι και διασχίζουμε τον οικισμό ‘Μαύρες’, μια χούφτα παλιά αγροτόσπιτα χτισμένα πλάι-πλάι. Ακολουθούμε το μονοπάτι που οδηγεί προς την κορυφή ‘Λάζαρος’ μέχρι το διάσελο στη θέση ‘Λάκκος τσ’ ώχρας’, όπου και κάνουμε σύντομη στάση για ανάπαυση.
Καθώς προχωρούμε, ο χρόνος μοιάζει να προχωρά ανάποδα και ξαφνικά είναι σαν να βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα! Στη μέση της διαδρομής προς την κορυφή ‘Λαζαρος’ μια τεράστια λακκούβα φιλοξενεί μια μεγάλη ποσότητα από καλοκαιρινό χιόνι!!! Τριζάτο χιόνι, που κατάφερε να διατηρηθεί παρά τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες στις αρχές του Μάη και αστράφτει κατάλευκο κάτω από τον λαμπερό ήλιο. Το απρόσμενο θέαμα ξυπνά το …παιδί μέσα μας και απολαμβάνουμε την δροσιά του χιονιού κάνοντας τσουλήθρα στην παγωμένη κατηφορική επιφάνεια του. Αφήνουμε πίσω μας την ‘χειμωνιάτικη’ έκπληξη που μας χάρισε η Δίκτη και παρατηρούμε τα τριγύρω βουνά που έχουν αστραφτερά μπαλώματα από ‘χιονούρες’ στις σκουρόχρωμες πλαγιές τους.
Κάνουμε μια δεύτερη στάση στην πηγή ‘Τρύπα’ (υψόμετρο 1.347μ) και δροσιζόμαστε στο κρύο νερό που συγκεντρώνεται μέσα στην τσιμεντένια γούρνα. Εξακολουθούμε την πορεία μας μέσα σε άγριο ορεινό τοπίο άλλοτε γεμάτο βράχια και πότε με χαμηλή θαμνώδη βλάστηση. Φτάνουμε στη θέση ‘Λιβάδι’, ένα μικροσκοπικό οροπέδιο που παραμένει καταπράσινο, περιτριγυρισμένο από αφιλόξενες βραχώδεις βουνοπλαγιές.
Στρίβουμε ανατολικά προς την απέναντι κορφή για να απολαύσουμε την μαγευτική θέα και την άγρια, περήφανη ομορφιά των λασιθιώτικων βουνών. Από παλιό πέρασμα συνεχίζουμε την πορεία μας από διαφορετικό μονοπάτι προς την αφετηρία έχοντας διανύσει περίπου 10χλμ σε 5,5 ώρες. Καταλήγουμε –όπως πάντα- σε τοπική ταβέρνα για να απολαύσουμε παραδοσιακές συνταγές και ντόπιο κρασί, παρέα με φίλους συνοδοιπόρους.
Περισσότερες πληροφορίες, φωτογραφίες, χάρτης διαδρομής στο blog του συλλόγου: ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ
