Πεζοπορική εξόρμηση στις άγνωστες ομορφιές της ανατολικής Κρήτης, διοργάνωσε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 13 Ιουνίου 2021.
Στην ανακοίνωσή του ο Σύλλογος αναφέρει:
"Περπατήσαμε στο εκπληκτικό φαράγγι της Μονής Τοπλού και ταξιδέψαμε στο χρόνο με επίσκεψη στο μοναστήρι, στον αρχαιολογικό χώρο του Τρυπητού και στην Σητεία.
Νωρίς το πρωί της Κυριακής ακολουθήσαμε τον όλο στροφές δρόμο προς Σητεία, μέχρι την μονή Τοπλού, σημείο εκκίνησης μιας κυκλικής διαδρομής μήκους 4,3 χλμ. Ακολουθήσαμε πορεία με κατεύθυνση δυτική προς την είσοδο του φαραγγιού, που βρίσκεται 200μ. από το ιστορικό μοναστήρι, στην τοποθεσία ‘Σώπατα’. Αρχικά ακολουθήσαμε το μονοπάτι, ψηλά πάνω στα πρανή του φαραγγιού, απολαμβάνοντας ένα μοναδικό θέαμα: η κοίτη του φαραγγιού είναι κατάφυτη με ολάνθιστες πικροδάφνες, που σχηματίζουν ένα πλατύ, ρόδινο ‘ποτάμι’ μήκους 500μ. περίπου. Ανάμεσα από τις φορτωμένες με ρόδινα λουλούδια ροδοδάφνες, ξεπετάγονται πανύψηλοι, φουντωτοί φοίνικες του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti). Ξεχωριστής ομορφιάς και οι βραχώδεις σχηματισμοί που περικλείουν το φαράγγι, σχηματίζοντας με τη διαβρωτική δύναμη του νερού δαντελένια σχέδια στο βράχο, αλλόκοτα γλυπτά και εντυπωσιακές σπηλιές. Οι γεωλογικοί αυτοί σχηματισμοί και οι μοναδικές διαβρωσιγενείς μορφές ονομάζονται ‘Ταφόνι’.
Σταματούμε μπροστά στο ανοιχτό στόμιο ενός σκοτεινού σπηλαίου για την καθιερωμένη ομαδική φωτογραφία και στη συνέχεια από απότομα κατηφορικό μονοπάτι ‘κατρακυλάμε, στο βάθος του φαραγγιού. Τρυπώνουμε ανάμεσα στις πυκνές ροδοδάφνες για να ακολουθήσουμε το στενό, χωμάτινο μονοπάτι που ξεδιπλώνεται στα πρανή. Το φαράγγι ανήκει στην περιοχή του Γεωπάρκου Σητείας (Γεωδιαδρομή 15) και το μονοπάτι είναι καλά σηματοδοτημένο. Η παρουσία του νερού δεν είναι έντονη, όμως οι άφθονες πικροδάφνες αποδεικνύουν ότι υπάρχει αρκετή κρυμμένη υγρασία. Συνεχίζουμε από το φιδογυριστό μονοπάτι, ανάμεσα από ανθισμένα θυμάρια μισοσκεπασμένα με μωβ λουλούδια, μυρωδάτες ρίγανες και άλλους αρωματικούς θάμνους, άριστη επιλογή για τις μέλισσες.
Μετά από αρκετά μέτρα οι πικροδάφνες αραιώνουν και αποκαλύπτεται η κοίτη του φαραγγιού, με στρογγυλευμένους από την ροή του νερού βράχους, χρωματισμένους με υποκίτρινο χρώμα από την λάσπη που μεταφέρει το ποτάμι. Η πορεία ανάμεσα από τα σμιλευμένα βράχια που συχνά καλύπτονται από σχίνα, απαιτεί ξεχωριστή προσοχή. Όσο κατηφορίζουμε προς την έξοδο το τοπίο γίνεται πιο εντυπωσιακό, με ψηλούς, γκρίζους ογκόλιθους να εμποδίζουν το πέρασμα μας. Η θάλασσα λαμπιρίζει στο βάθος καταγάλανη και μας προσκαλεί να συνεχίζουμε την πορεία μας. Τα σκοτεινά σπήλαια που φωλιάζουν ψηλά στα βράχια μας προκαλούν να σταματήσουμε, να τα θαυμάσουμε και να τα επισκεφθούμε. Πιο εντυπωσιακή μια πλατιά σπηλιά με το ανοιχτό της στόμιο να μοιάζει με στόμα δράκου, με τα διαβρωμένα σαν πέτρινα δόντια βράχια της.
Πλησιάζοντας προς το τέλος του φαραγγιού, στην έξοδο προς τη θάλασσα, το τοπίο αλλάζει γίνεται ποιο άγριο. Τα βράχια είναι ψηλότερα και διαρκώς χρειάζεται είτε να σκαρφαλώσουμε είτε να καταρριχηθούμε ή ακόμη και να ‘μπουσουλήσουμε’ πάνω τους. Και εκεί που πιστεύουμε ότι νερό υπάρχει μόνο στην είσοδο, ξαφνικά το ξανασυναντάμε στις λίμνες που σχηματίζονται κλιμακωτά στην έξοδο του φαραγγιού. Ακολουθώντας την μυστική υπόγεια διαδρομή του, το νερό σχηματίζει παραμυθένιες, πράσινες λιμνούλες ανάμεσα στα βράχια. Η περιοχή ονομάζεται ‘Απολούστρες’ που στη τοπική διάλεκτο σημαίνει ποτίστρες, μικρές λίμνες από πηγαίο νερό για να πίνουν τα ζώα. Σπάνιο τοπίο, με υδροχαρή βλάστηση, τρεχούμενο νερό όλο το χρόνο, μοναδικό για το ξηροθερμικό περιβάλλον της ανατολικής Κρήτης. Γενικά το τοπίο ξαφνιάζει όχι μόνο με τους γεωλογικούς σχηματισμούς και την χλωρίδα του, αλλά και με την πανίδα (χελώνα Mauremis caspica στους νερόλακκους).
Καταλήγουμε, μετά από απότομη κατάβαση πάνω στα ψηλά βράχια, στην στενή βραχώδη παραλία. Ξεκουραζόμαστε δίπλα στο κύμα ή κοντά στις ήρεμες λιμνούλες. Με ανανεωμένες δυνάμεις, ξεκινούμε για την επιστροφή, ενώ πολυάριθμοι γλάροι κάνουν επίμονους κύκλους πάνω από τα κεφάλια μας. Συνεχίζουμε για λίγα μέτρα από το ίδιο μονοπάτι και κατόπιν περνάμε στην απέναντι βουνοπλαγιά, ακολουθώντας απότομο κατσικομονοπάτι. Τα βράχια και τα σπήλαια είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά, συνθέτοντας ένα ονειρεμένο σκηνικό.
Ακολουθούμε για αρκετά μέτρα απότομη ανηφορική πορεία, για να καταλήξουμε στην περιοχή ‘Σώπατα’. Εδώ το τοπίο είναι πιο ήπιο, άδενδρο, με χαμηλούς αρωματικούς θάμνους. Από μακριά αντικρίζουμε το καμπαναριό του μοναστηριού, να ανταγωνίζεται σε ύψος τις ανεμογεννήτριες, που όλο και συχνότερα ‘φυτρώνουν’ στα βουνά μας. Για την κατάβαση χρειαστήκαμε περίπου μια ώρα. Η ανάβαση είναι ευκολότερη και μετά μισή ώρα καταλήγουμε στο μοναστήρι, ξεκουραζόμαστε στον όμορφα διατηρημένο κήπο του και συνεχίζουμε με επίσκεψη στο χώρο της μονής.
Η φρουριακού τύπου Ιερά Μονή Τοπλού βρίσκεται στην βορειοανατολικότερη άκρη της Κρήτης, στη βάση του Ακρωτηρίου Σίδερο, 10χλμ ανατολικά της Σητείας. Ιστορική μονή, γνωστή για τους πολλούς εκκλησιαστικούς θησαυρούς που έχει στην κατοχή της. Στους εκκλησιαστικούς κύκλους είναι γνωστή ως ‘μονή της Παναγίας της Ακρωτηριανής’, ενώ οι ντόπιοι την ονομάζουν απλά ‘Μεγάλο Μοναστήρι’. Σήμερα στον χώρο της μονής λειτουργεί μουσείο (με εξαιρετικά εκθέματα εκκλησιαστικής τέχνης), ενώ παράγει βιολογικά προϊόντα (κρασί, τσικουδιά και λάδι).
Επιβιβαζόμαστε στο λεωφορείο και κάνουμε στάση στον αρχαιολογικό χώρο του Τρυπητού. Πρόκειται για μια πόλη των ελληνιστικών χρόνων (πιθανολογείται ότι είναι η αρχαία πόλη της Σητείας, η Ητεία), χτισμένη πάνω σε μια χερσόνησο δίπλα στην παραλία της Καραβόπετρας, με εκπληκτική θέα προς την πόλη και την γύρω ακτογραμμή. Η πόλη εκτείνεται σε όλη τη χερσόνησο, προστατεύεται από ισχυρό τείχος και η ανασκαφή αποκάλυψε οικίες, δημόσια κτίρια, δρόμους. Ξεχωριστά εντυπωσιακός ο νεώσοικος, ένα παραλληλεπίπεδο όρυγμα στο βράχο, που χρησιμοποιούνταν για να ανασύρουν τα πλεούμενα από την θάλασσα.
Συνεχίζουμε μέχρι την πόλη της Σητείας, που αντικρίζει το πέλαγος χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο λόφο, με το φρούριο της Καζάρμας να δεσπόζει στην κορυφή. Αξιοποιούμε τον ελεύθερο χρόνο μας για φαγητό στα παραλιακά μαγαζιά, Στειακό γαλακτομπούρεκο ή για μπάνιο στις υπέροχες κοντινές παραλίες. Αργά το απόγευμα παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής, με την ικανοποίηση ότι και αυτή την Κυριακή μας αποκαλυφτήκαν κάποια από τα μυστικά της Κρητικής υπαίθρου".
