Παρέμβαση για τη μη καταβολή του ανθυγιεινού επιδόματος

Ερώτηση στη βουλή σχετικά με τη μη καταβολή ανθυγιεινού επιδόματος εργασίας σε εργαζομένους στους ΟΤΑ κατέθεσαν 5 βουλευτές του ΚΚΕ μεταξύ των οποίων και ο βουλευτής Ηρακλείου Μανώλης Συντυχάκης.

Πιο συγκεκριμένα, στην ερώτησή τους αναφέρουν:

"Με το άρθρο 15 παρ. 1 του ν. 4024/2011 καθορίστηκε επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας σε ειδικότητες και κατηγορίες που παρέχουν υπηρεσία σε χώρους και υπηρεσίες που επιβαρύνουν την υγειά των εργαζόμενων. Με το άρθρο 98 ν. 4483/2017 προστίθενται στους δικαιούχους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας και άλλες κατηγορίες υπάλληλων .

Το ανωτέρω επίδομα κλιμακώνεται ανά κατηγορίες και καταβάλλεται με την “απαραίτητη προϋπόθεση ότι οι δικαιούχοι αυτού προσφέρουν υπηρεσία με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση στους χώρους και στις ειδικότητες που δικαιολογούν την καταβολή του”. Επίσης καταβάλλεται, για όσο διάστημα οι δικαιούχοι υπάλληλοι τελούν σε θεσμοθετημένες άδειες, σε βραχυχρόνια αναρρωτική άδεια κλπ και ορίζεται ότι σε περίπτωση απομάκρυνσης των υπαλλήλων για οποιονδήποτε λόγο από τα καθήκοντα, τις θέσεις, τις συνθήκες εργασίας οι οποίες δικαιολογούν τη χορήγηση του επιδόματος, διακόπτεται ισοχρόνως η καταβολή του με ευθύνη του οικείου προϊσταμένου. Για αυτό και κάθε μήνα εκδίδεται βεβαίωση του οικείου προϊσταμένου, η οποία συνοδεύει τη μισθοδοτική κατάσταση του εργαζόμενου.

Εγκύκλιος του Υπ. Εσωτερικων (2017) επισημαίνει σωστά, ότι η προϋπόθεση της «πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης» δεν έχει την έννοια της παροχής υπηρεσιών κατά πλήρες ωράριο εργασίας, αλλά την έννοια ότι ο δικαιούχος απασχολείται πλήρως και αποκλειστικά στους χώρους και στις ειδικότητες που δικαιολογούν την καταβολή του ανωτέρω επιδόματος. Ερμηνεία που επισημαίνει ως επιβαρυντικό παράγοντα της υγείας των εργαζόμενων την επικινδυνότητα του χώρου που παρέχει την εργασία του και όχι στενά την ειδικότητα του. Παράγοντα που αποτυπώνει και ο ν. 4368/2016,άρθρο 22 που ορίζει ότι·

“Στους μόνιμους υπαλλήλους και υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών, που έχουν ως σκοπό την προσωρινή αποθήκευση, επεξεργασία, ανακύκλωση και εν γένει αξιοποίηση και διάθεση στερεών αποβλήτων, οι οποίοι εργάζονται κατά πλήρες ωράριο και ανεξαρτήτως ειδικότητας στους χώρους υγειονομικής ταφής, στην ανακύκλωση, στα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, στους σταθμούς μεταφόρτωσης και στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, χορηγείται, εκτός από το βασικό μισθό και τις λοιπές προβλεπόμενες αποδοχές τους και το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας που προβλέπεται στο νάρθρο15 παρ. 1 του ν. 4042/2011.”

Μάλιστα το Υπ. Εσωτερικών -με το υπ. αριθμ.:29929/2016 έγγραφο του- σε απάντηση του στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και διευκρινίζοντας το άρθρο 22 του ν. 4368/2016, κάνει σαφές ότι: “από τη γραμματική διατύπωση της ανωτέρω διάταξης προκύπτει ότι τη ratio της ρύθμισης καταλαμβάνει τους εργαζόμενους εκείνους, που, ως εκ της φύσεως των καθηκόντων τους υφίστανται εξ αντικειμένου τις επιβαρυντικές επιπτώσεις της επαφής με χώρους υγειονομικής ταφής, ανακύκλωσης, κέντρα διαλογής ανακυκλώσεων”. Δηλαδή ως προς τη υπαγωγή ή μη κατηγοριών εργαζομένων στο πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης αναδείχνεται ως κρίσιμο μέγεθος το πραγματικό γεγονός της έκθεσης των εργαζόμενων στις επιβαρυντικές επιπτώσεις των χώρων αυτών. 

Παρόλα αυτά το Ελεγκτικό Συνέδριο με σειρά πράξεις του (23/2018, η 106/2018, η 149/2018, η 278/2018, 1/2019 και η 8/2019 , 56/2019) έχει απορρίψει εντάλματα πληρωμών για την καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας για σειρά εργαζομένων στους Δήμους παρόλο που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις των παραπάνω ρυθμίσεων. 

Από 31/7/2019 ως γνωστό δεν ασκείται προληπτικός έλεγχος στις δαπάνες των ΟΤΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ωστόσο οι αποφάσεις του παραμένουν, λειτουργώντας ανασταλτικά, ειδικά για τους Προϊσταμένους Οικονομικών Υπηρεσιών (Π.Ο.Υ) σε περίπτωση κατασταλτικού ελέγχου, και με αποτέλεσμα σειρά ειδικοτήτων και εργαζόμενων σε επιβαρυμένους για την υγεία χώρους των Δήμων να αδικούνται κατάφωρα και να μην λαμβάνουν το ανθυγιεινό επίδομα ή να απειλούνται με τη μη καταβολή του. 

Σαφώς και το αρμόδιο υπουργείο πρέπει άμεσα να παρέμβει στο συγκεκριμένο ζήτημα και να μην αφήνει να διαιωνίζεται ένα γκρίζο τοπίο που αμφισβητεί ευθέως δικαιώματα εργαζόμενων, που θεμελιώνονται από την ίδια την εργασία τους σε επιβαρυμένους για την υγεία τους χώρους και έχουν νομοθετηθεί κάτω από μακροχρόνιους αγώνες. 

Ερωτάται ο υπουργός πως προτίθεται να ενεργήσει:

Ώστε όλοι οι εργαζόμενοι που δικαιούνται με βάση και το νόμο το ανθυγιεινό επίδομα στους Δήμους, είτε με βάση την ειδικότητα είτε με βάση την υπηρεσία που δουλεύουν, να μπορούν επιτέλους να το πάρουν, χωρίς τα διοικητικά, ελεγκτικά προσχώματα και τις παρερμηνείες που κάθε τόσο το θέτουν υπό αμφισβήτηση για αρκετούς από αυτούς 

Για τις αποφάσεις – πράξεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου που στην ουσία τους ακυρώνουν νόμους, εντείνουν ανισότητες και αδικίες μεταξύ εργαζομένων και σήμερα τείνουν να λειτουργούν δεσμευτικά για τους Προϊστάμενους Οικονομικών Υπηρεσιών (Π.Ο.Υ.) που από 31/7/2019 είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο, εκκαθάριση και ενταλματοποίηση των δαπανών των ΟΤΑ και των Νομικών Προσώπων αυτών;