Ομαδικός τάφος στο Άδελε: Για πρώτη φορά, οι συγγενείς θα αναγνωρίσουν τους νεκρούς τους!

Της Κατερίνας Μυλωνά

Απόδοση τιμής στους νεκρούς μας… Η θρησκεία και η παράδοσή μας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις παραπάνω πέντε λέξεις και όχι άδικα.

Ήταν 2 Ιουνίου του 1941, λίγο μετά τη Μάχη της Κρήτης, όταν γερμανικές δυνάμεις εισέβαλαν στο νησί μας για να το καταλάβουν. Οι πληγές για την Κρήτη μεγάλες, ωστόσο, οι κάτοικοι του νησιού με σθένος και όσες δυνάμεις είχαν στα χέρια τους κατάφεραν τότε να επιφέρουν απώλειες στους εισβολείς. Οι Γερμανοί δεν άφησαν την αντίσταση των Κρητικών να περάσει χωρίς αντίποινα. Σκόρπισαν τον όλεθρο…

Μία από τις αποτρόπαιες πράξεις των κατακτητών είχε ως θύματα 18 κατοίκους του Άδελε, ένα χωριό που σήμερα ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ρεθύμνου.

Οι άντρες που συνελήφθησαν από τους Γερμανούς νόμιζαν πως οδηγούνταν σε φυλακή και καταναγκαστικά έργα. Όμως, η μοίρα είχε κάτι άλλο γραμμένο για εκείνους… Έσκαψαν οι ίδιοι τον λάκκο τους, με φτυάρια που τους δόθηκαν, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ και ρίχτηκαν σαν τα σκυλιά στον ομαδικό τους τάφο, στη Σαρακίνα, ένα σημείο κοντά στο χωριό.

Μετά από μέρες αγωνιώδους και μάταιης προσπάθειας να τους βρουν ζωντανούς, οι συγγενείς τους ανακάλυψαν τον ομαδικό τάφο. Τα χρόνια πέρασαν, η δέουσα τιμή αποδόθηκε στους νεκρούς και σήμερα, στο σημείο υπάρχει μία προθήκη με τα 18 κρανία των άτυχων αντρών που, όμως, δεν είχαν ταυτοποιηθεί.

Κάπου εδώ, η ιστορία συναντά την επιστήμη και φτάνει η στιγμή που οι απόγονοί τους θα αισθανθούν δικαίωση!

Όπως αναφέρει στο Cretalive ο Δρ. Νίκος Πουλακάκης, επικεφαλής του εργαστηρίου Παλαιογενωμικής και Εξελικτικής Γενετικής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, το 2021, μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Άδελε – Αγίας Παρασκευής ήρθαν σε επαφή με τους επιστήμονες προκειμένου να μπορέσει να γίνει η ταυτοποίηση των σορών.

Φέτος, οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής που γίνονται κάθε χρόνο θα έχουν, λοιπόν, ξεχωριστή βαρύτητα. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί από τον Δήμο Ρεθύμνου, το διήμερο 1 και 2 Ιουνίου 2024 θα γίνει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας που διενεργήθηκε  από ερευνητές του Ι.Τ.Ε. αναφορικά με την  ταυτοποίηση των κρανίων των εκτελεσθέντων, που φυλάσσονται ευλαβικά στον χώρο της εκτέλεσης.

Ο Δρ. Ν. Πουλακάκης αναφέρει πως ελήφθησαν δείγματα οστού κρανίου ή από το δόντι των εκτελεσθέντων. Έγινε προσπάθεια να βρεθεί συγκεκριμένο οστό, το λεγόμενο λιθοειδές οστό, που δίνει περισσότερες πιθανότητες διατήρησης DNA. Παράλληλα, ελήφθη δείγμα από τους συγγενείς των νεκρών, ακολουθήθηκαν όλες οι διαδικασίες, με βάση τη δεοντολογία και τους κανόνες που προβλέπονται, και ταυτοποιήθηκαν τα 16 από τα 18 κρανία.

Από 2 κρανία έλειπε το συγκεκριμένο οστό ή διαπιστώθηκε πως δεν ήταν τοποθετημένο στην προθήκη το οστό από την ίδια σορό. Σε αυτή την περίπτωση, εξακριβώθηκε η ηλικία των νεκρών και έτσι έγινε η κατάλληλη αντιστοίχιση.

Με λήψεις δειγμάτων, αναλύσεις γονιδιώματος και, τελικά, την πολυπόθητη ταυτοποίηση, οι επιστήμονες, αυτοί οι άνθρωποι με τις λευκές μπλούζες και τα μικροσκόπια, κατάφεραν να δώσουν στους απογόνους 18 ηρώων αυτό που ποθούσε η ψυχή τους: να αναγνωρίσουν, επιτέλους, τους νεκρούς τους!

Η ομάδα των επιστημόνων ήταν η αρχαιολόγος, Ευγενία Ταμπακάκη, οι μεταδιδάκτορες ερευνητές, Δέσποινα Βάσσου (χημικός), Νίκος Ψώνης (εξελικτικός βιολόγος), Αργυρώ Ναυπλιώτη (βιοαρχαιολόγος), ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενος ερευνητής του Ινστιτούτου Πληροφορικής (ΙΤΕ), Παύλος Παυλίδης (Βιοπληροφορική), ο καθηγητής Πληροφορικής του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καρλσρούης (KIT), διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Θεωρητικών Σπουδών της Χαϊδελβέργης (HITS) και κάτοχος της θέσης ERA chair (European Research Area) στην Υπολογιστική Βιοποικιλότητα του Ινστιτούτου Πληροφορικής (ΙΤΕ), Αλέξανδρος Σταματάκης (Βιοπληροφορική).

Ο Δρ. Νίκος Πουλακάκης αναφέρει πως είναι η πρώτη φορά που με αυτή τη μεθοδολογία αναγνωρίζονται οι σοροί (στην ουσία, σκελετικά υπολείμματα) από ομαδικό τάφο που δημιούργησαν οι κατοχικές δυνάμεις τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μάλλον, ήρθε ο καιρός το ελληνικό κράτος να προχωρήσει σε αντίστοιχες κινήσεις για τόσες άλλες περιπτώσεις που οι συγγενείς δε γνωρίζουν πού κείτεται ο νεκρός τους. Τα θύματα της Κατοχής ήταν αμέτρητα, το ίδιο ισχύει και σε άλλες συρράξεις παγκοσμίως.

Η επιστήμη έχει τα μέσα, η πολιτική βούληση μένει ώστε, στην περίπτωση τουλάχιστον της Ελλάδας, ενός έθνους που έχει μάθει να τιμά τους νεκρούς του, να γίνουν απόπειρες αναγνώρισής και, τελικά, αποκατάστασης των θυμάτων.

Δείτε εδώ την επιστημονική δημοσίευση.

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ρέθυμνο