ΚΡΗΤΗ
Οι θησαυροί της κρητικής γης που κινδυνεύουν με εξαφάνιση
Τι λέει στο Cretalive για τα απειλούμενα είδη στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο Σητείας ο συντονιστής του, κ. Βαγγέλης Περάκης.
Της Κατερίνας Μυλωνά
Τα απαθανατίζουμε στον φακό, μοιραζόμαστε τον θαυμασμό μας για αυτά με τους διαδικτυακούς μας φίλους αλλά, τελικά, πόσο τα προστατεύουμε;
Ο συντονιστής του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO Σητείας στο Λασίθι, κ. Βαγγέλης Περάκης, μιλά στο Cretalive για τα ενδημικά είδη της περιοχής που απειλούνται.
Στο ακρωτήριο Κάβο Σίδερο φιλοξενούνται δύο στενά ενδημικά είδη: η Anthemis filicaulis και η Asperula crassula, των οποίων ο παγκόσμιος πληθυσμός περιορίζεται μόνο στο συγκεκριμένο ακρωτήριο!
Η Ανθεμίδα με τους νηματοειδείς βλαστούς, είναι εξαιρετικά σπάνιο και απειλούμενο στενοενδημικό είδος
Η παρουσία της στo Γεωπάρκο της Σητείας και ιδιαίτερα στο Κάβο Σίδερο είναι γνωστή από το 1846 και είναι μοναδικό για όλη την Ευρώπη.
Μέχρι σήμερα κανένα μέτρο προστασίας, παρά την επισήμανση ως απειλούμενο, από την πολιτεία. Αντίθετα χωροθετούν δραστηριότητες εντός των οικοτόπων που φιλοξενούν αυτό το σπάνιο είδος .
Η Asperula crassula, (Σαρκώδης Ασπέρουλα) . Ενδημικό της Βορειοανατολικής Κρήτης συναντάται σε πολύ λίγες θέσεις με φρύγανα, σε βραχώδη, ασβεστολιθικά εδάφη.
Και η Σαρκώδης Ασπέρουλα, υποτίθεται ότι προστατεύεται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, (Π.Δ. (67/1981), Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, Natura 2000: GR4320006), όμως κανένα μέτρο δεν έχει παρθεί μέχρι σήμερα για την διατήρηση του είδους και οι πληθυσμοί τους όλο και λιγοστεύουν.
Ο κ. Περάκης αναφέρει πως αυτή την στιγμή έχουν ανθίσει 1200 είδη φυτών, εκ των οποίων τα 60 είναι ενδημικά και κάποια στενοενδημικά, τα βρίσκει, δηλαδή, κανείς σε πολύ συγκεκριμένα σημεία.
Τονίζει πως κάποιες τουριστικές επενδύσεις απειλούν αυτά τα είδη, παρόλο που οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων ποτέ δεν το αναφέρουν.
Σημειώνει πως από την στιγμή που βρίσκει κανείς ένα είδος σε ένα μονάχα σημείο του πλανήτη, ο όποιος περιορισμός του έχει παγκόσμιο αντίκτυπο στη μείωση της βιοποικιλότητας.
Αν και το νομικό πλαίσιο υπάρχει, δεν επαρκεί με αποτέλεσμα οι επενδύσεις να προκαλούν προβλήματα στις περιοχές. Ο κ. Περάκης αναφέρει πως τα βουνά της Σητείας έχουν υποστεί τα αποτελέσματα από την άναρχη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων.
Ένας θησαυρός… στα πόδια μας!
Το Γεωπάρκο της Σητείας παρουσιάζει ιδιαίτερο χλωριδικό ενδιαφέρον. Ανάμεσα σε εκατοντάδες είδη φυτών που φιλοξενεί υπάρχουν πολλά ενδημικά που θα τα συναντήσουμε σ' ολόκληρη την Κρήτη, ενδημικά Κρήτης και Κάσου, καθώς και μοναδικά είδη, γνωστά μόνο από το νοτιοανατολικό Αιγαίο. Το σύνολο της περιοχής ανήκει στην Μεσογειακή Ζώνη Βλάστησης με κυρίαρχες τη φρυγανική. Οι εναλλαγές στην βλάστηση είναι μικρές με κάποιες λίγες εξαιρέσεις σε περιοχές όπως στο Φοινικόδασος του Βάι και γύρω από αυτό καθώς και σε κάποια φαράγγια με έντονη παρουσία νερού, τουλάχιστον κατά τους χειμερινούς μήνες (φαράγγι Ζάκρου, Ξηρόκαμπου, Χοχλακιών).
Στην περιοχή εξαπλώνονται δύο κινδυνεύοντα είδη Σιληνής. Οι αμμώδεις παραλίες του Κουρεμένου φιλοξενούν πληθυσμούς του ενδημικού υποείδους της ανατολικής Κρήτης Silene ammophila subsp. ammophila, ενώ η νησίδα του όρμου του Βάι αποτελεί το νοτιότερο όριο εξάπλωσης της Σιληνής του Χόλτζμαν, ενδημικής του νοτιοανατολικού Αιγαίου (Silene holzmannii). To ακρωτήριο Κάβο Σίδερο φιλοξενεί επίσης δύο στενά ενδημικά είδη: την Anthemis filicaulis και την Asperula crassula, των οποίων ο παγκόσμιος πληθυσμός περιορίζεται μόνο στο συγκεκριμένο ακρωτήριο!
Η Bellevalia sitiaca είναι επίσης ενδημική του ανατολικού τμήματος του νομού Λασιθίου και φυτρώνει σε βραχώδεις θέσεις χαμηλών υψομέτρων, ενώ τα παραθαλάσσια βράχια της περιοχής φιλοξενούν δύο ακόμη ενδημικά είδη της Κάσου και του βορειοανατολικού άκρου της Κρήτης: το Limonium sitiacum και την Carlina sitiensis. Σημαντικά επίσης είδη για την περιοχή είναι η Viola scorpiuroides, αφρικανικό είδος εξαιρετικά σημαντικά για την Ευρώπη αφού η εξάπλωση του περιορίζεται στην Κρήτη και τα Κύθηρα, καθώς και η Centaurea aegiolophila, ένα είδος της Ανατολικής Μεσογείου επίσης πολύ σημαντικό για την Ευρώπη αφού οι χώροι εξάπλωσης του περιορίζονται μόνο στην περιοχή του Β.Α. Κρήτης, κυρίως στην παραλιακή ζώνη Πλακοπούλες και Χιόνας.
Ο φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti) χαρακτηρίζεται σαν τρωτός στον Κόκκινο Κατάλογο της IUCN και προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία. Υποπληθυσμοί του φιλοξενούνται σήμερα σε ελάχιστες περιοχές της Κρήτης, με σπουδαιότερο και πολυπληθέστερο, αυτόν στο Βάι όπου και σχηματίζει το πασίγνωστο φοινικόδασος.
Άλλα σημαντικά ενδημικά είδη χλωρίδας που μπορεί κανείς να συναντήσει στην περιοχή είναι τα Campanula creutzburgii, Cirsium creticum , Crepis cretica, Cyclamen creticum, Galium graecum, Nepeta melissifolia, Petromarula pinnata, Symphytum creticum, Tulipa cretica. Σε κάθετα βράχια της περιοχής φυτρώνουν επίσης πολυετή χασμόφυτα όπως το Origanum calcaratum, ενδημικό του νοτιοανατολικού Αιγαίου με μοναδική εξάπλωση στην Κρήτη μεταξύ των χωριών Ρούσσα Εκκλησιά και Κρυονέρι, η στενοενδημική της επαρχίας Σητείας, Thymbra calostachya και το ενδημικό της Κρήτης πλουμί ή αρχοντόξυλο (Ebenos creticum , το ενδημικό Carlina diae, η Καρλίνα της Δίας. Επίσης στους ασβεστολιθικούς βράχους το ενδημικό άγριο γαρύφαλλο Dianthus fruticosus L. subsp. Sitiacus.
Δείτε επίσης:
