Το νησάκι Θοδωρού, ο σπάνιος αίγαγρος και οι σκέψεις για τη...Ντία

Της Ελένης Βακεθιανάκη

Ζώο-σύμβολο ελευθερίας, πολυτραγουδισμένο, με μεγαλοπρέπεια, ταχύτητα και εντυπωσιακή όψη, ο κρητικός αίγαγρος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ενδημικής πανίδας τη Κρήτης, με αναπαραστάσεις του να απαντώνται σε πολλά μινωικά ευρήματα. Το 1950,ένας Χανιώτης από το Επανοχώρι Ανατολικού Σελίνου θα το δωρίσει στον τότε αμερικανό πρόεδρο Χάρυ Τρούμαν ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για το σχέδιο Μάρσαλ.

Το γνωστό μας κρι-κρι ή αλλιώς αγρίμι φαίνεται πως αφήνει σιγά σιγά τα απόκρημνα σημεία των Λευκών Ορέων και κατηφορίζει προς τα χωριά που γειτνιάζουν με τον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς, προκαλώντας ολοένα αυξανόμενους πονοκεφάλους στους ιδιοκτήτες καλλιεργειών τις περιοχής. Στο κατεξοχήν φυσικό του περιβάλλον, ο αίγαγρος μπορεί να κινδυνεύσει από φυσικά αίτια όπως ασθένειες αλλά και το παράνομο κυνήγι, όμως, λόγω της υπερπροστασίας που τυγχάνει, σε συνδυασμό και με παράγοντες όπως η περαιτέρω δάσωση του Εθνικού Δρυμού, έχουν ευτυχώς οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού του και τη σταδιακή εξάπλωσή του σε όλα τα Λευκά Όρη. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του Τμήματος Προστασίας και Διαχείρισης Δασών Χανίων Γιάννη Φωτάκη «αυτό ωστόσο δημιουργεί επιπλέον προβλήματα γιατί οι αίγαγροι μπαίνουν στα χωριά και προκαλούν καταστροφές σε καλλιέργειες. Μάλιστα σε πρόσφατη σύσκεψη, παρουσία ανώτατων υπηρεσιακών παραγόντων, θέσαμε το ζήτημα αυτό όπως και των αποζημιώσεων που διεκδικούν οι ιδιοκτήτες για τους οποίους ψάχνουμε τρόπους αποζημίωσης».

«Επιδρομές» στις καλλιέργειες

Οι αναφορές προέρχονται κυρίως από τους κατοίκους του Ανατολικού Σελίνου, από τα χωριά Κουστογέρακο, Λιβαδάς και Αγ. Ειρήνη που βρίσκονται στις υπώρειες των Λευκών Ορέων, στα όρια του διευρυμένου Εθνικού Πάρκου, ανέφερε μιλώντας στον Σκάι Κρήτης και την Ελένη Βακεθιανάκη ο κ. Φωτάκης προσθέτοντας ότι ο αίγαγρος έχει τεράστια αλτική ικανότητα και έτσι αν κάποιος προστατεύει το χωράφι του έναντι των κατσικιών με φράκτη ενάμιση μέτρου, αυτό δεν θα σταματήσει τον αίγαγρο, αφού απαιτείται περίφραξη τριών μέτρων για να σταματήσουν τα συγκεκριμένα ζώα. «Το θέμα είναι πρωτόγνωρο» ανέφερε ο κ. Φωτάκης τονίζοντας ότι «οι άνθρωποι δεν ξέρουν ποιον να καταγγείλουν. Στις κατσίκες υπάρχουν ενώτια και μπορεί να εντοπιστεί ο ιδιοκτήτης τους, στους αιγάγρους όμως, ποιον να βρεις;» αναρωτήθηκε.

Από Δρυμός, Εθνικό Πάρκο

Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία της φύσης, δημιουργούν επιμέρους ζητήματα νομικής υπόστασης για το ποιος θα επωμιστεί τη ζημιά από την εξάπλωση της άγριας ζωής στη συγκεκριμένη περιοχή, που ναι μεν είναι επιθυμητή αλλά θα πρέπει να δρομολογηθούν και δράσεις προστασίας των καλλιεργειών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι προκειμένου να συμβαδίζει με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, σε λίγο καιρό ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς  θα μετονομαστεί σε Εθνικό Πάρκο Λευκών Ορέων, όπως έχει γίνει με παρόμοιες περιοχές στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Εκτροφείο αιγάγρων

Η μοναδικότητά στις νησίδες Θοδωρού έγκειται στο ότι αποτελούν εκτροφείο αιγάγρου, μια από τις επτά «ρεζέρβες» που υπάρχουν ανά την επικράτεια όπου δεν υπάρχει καμία πιθανότητα επιμειξίας. Ο αίγαγρος, για λόγους επιστημονικής ασφάλειας διατηρείται σε ερημονησίδες προκειμένου, αν εξαφανιστεί στα Λευκά Όρη όπου είναι ο φυσικός βιότοπός του, να υπάρχει βιο-απόθεμα ώστε να μην χαθεί το είδος. Στα Θοδωρού ο αριθμός των αιγάγρων κυμαίνεται από 80 έως 110. Μόνο τόσα μπορεί να συντηρήσει το συγκεκριμένο οικοσύστημα.

Ο κ. Φωτάκης επισημαίνει ωστόσο την ύπαρξη λαθροθηρών που προσεγγίζουν με σκάφη το νησί. «Προσπαθούμε να τους αποτρέψουμε μέσω και του υπάρχοντος φυλακίου, πιστεύουμε όμως ότι πρέπει να επιστρατευτεί και η τεχνολογία σε αυτήν την προσπάθεια. Κάποιοι από αυτούς καταφέρνουν δυστυχώς να επιτύχουν τον παράνομο σκοπό τους.

Στους Αγ. Θεοδώρους δεν έχουμε καταφέρει να κάνουμε συλλήψεις, σε αντίθεση με τα Λευκά Όρη και για τις περιπτώσεις αυτές είναι σε εξέλιξη και δικαστήρια».

Ντία

Υπενθυμίζεται ότι και στη νήσο Ντία, υπήρχε παλαιότερα βιο-απόθεμα αιγάγρων που όπως δεν προστατεύθηκε με αποτέλεσμα να γίνει μίξη με κατσίκες. «Έτσι ο πληθυσμός κρίθηκε ως μη καθαρός και οδηγήθηκε σε θήρευση για να εκκενωθεί το νησί, μέχρι να δούμε τι θα γίνει. Ίσως υπάρχουν εκεί ακόμα κάποια ζώα αλλά θεωρούνται εξαλείψιμα. Αν κριθεί ότι πρέπει να υπάρχει άλλη μια ρεζέρβα, ενδέχεται η Ντία θα ξαναλειτουργήσει ως τέτοια» τόνισε ο κ. Φωτάκης.

Εορτή των Αγ. Θεοδώρων

Σήμερα εορτάζει ο φερώνυμος ναός των  Αγ. Θεοδώρων στη νησίδα Θοδωρού και καιρού επιτρέποντος θα τελεστεί εκεί Θεία Λειτουργία γι’ αυτό και η επίσκεψη θα είναι επιτρεπτή από τις 7 π.μ. έως και τη 1μ.μ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της τελετής και μέχρι της αποχώρησης του κοινού, θα υπάρχει παρουσία δασοφυλάκων οι οποίοι θα φροντίζουν για την ομαλή προσέγγιση στον χώρο. Στο φυλάκιο της Διεύθυνση Δασών, που βρίσκεται εκεί, θα υπάρχει οργανωμένος σταθμός πρώτων βοηθειών καθώς και το μικρό σκάφος για περίπτωση ανάγκης. Η πρόσβαση γίνεται με καραβάκια από τους λιμενίσκους Αγ. Μαρίνας και Πλατανιά.

Ιστορικό απόθεμα

Η νησίδα των Άγιων Θεοδώρων είναι δημόσια περιουσία και στο υψηλότερο σημείο της δεσπόζουν υπολείμματα καστροφυλακίου το οποίο ανατινάχθηκε από τους πολιορκημένους Ενετούς το 1645 όταν οι Τούρκοι επιτέθηκαν στην Κρήτη. «Πρόκειται για ένα μικρό Αρκάδι, το οποίο ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε, όμως κάτι θα γίνει στο μέλλον. Η οχυρωματική αυτή θέση έχει κριθεί σπουδαία καθώς είναι η μοναδική νησίδα στον κόλπο των Χανίων και έχει σε ένα βαθμό στρατηγική θέση. Γι’ αυτό υπέστη ότι υπέστη στο παρελθόν, κατέληξε ο κ. Φωτάκης.