Μία βροχή θα μας σώσει για να μη πούμε το νερό νεράκι;

Την ώρα που ο κίνδυνος λειψυδρίας και ξηρασίας για πολλές περιοχές της Ελλάδας και δη της Κρήτης παραμονεύει, το επόμενο διήμερο αναμένονται ισχυρές βροχές και καταιγίδες που θα δώσουν ανάσα... δροσιάς. Φτάνουν όμως;

Σύμφωνα με την ΕΜΥ, το σύστημα κακοκαιρίας με την ονομασία "ILINA" προβλέπεται να επηρεάσει τη χώρα μας από αύριο Δευτέρα, έως και την Τρίτη με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, που θα συνοδεύονται κατά τόπους από μεγάλη συχνότητα κεραυνών, από χαλαζοπτώσεις και από ενισχυμένους ανέμους.

Στην Κρήτη την κακοκαιρία την αναμένουμε από Τρίτη με βροχές κατά διαστήματα και ισχυρούς ανέμους.

Η Κρήτη είναι από τις περιοχές που έχει ταλαιπωρηθεί από τον άνυδρο χειμώνα και αν δεν ακολουθήσουν βροχές το επόμενο διάστημα, τα πράγματα θα είναι σοβαρά. Τα «σημάδια» είναι ανησυχητικά ενόψει και της καλοκαιρινής περιόδου, 

Σύμφωνα με την 1η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) όλων των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας που έχει καταρτίσει η Γενική Διεύθυνση Υδάτων, το 16% των περιοχών παρουσιάζουν κακή ποσοτική κατάσταση υπόγειων υδάτων.  

Θυμίζουμε πως σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του enikos.gr, οι περιοχές για τις οποίες έχει σημάνει «συναγερμός» και βρίσκονται υπό... επιτήρηση είναι οι εξής:

Ανατολική Μακεδονία (Νέα Πέραμος Καβάλας)

Κεντρική Μακεδονία (Επανομή – Καλλικράτεια Χαλκιδικής, Θεσσαλονίκη – Κιλκίς, Λίμνες Κορώνειας – Βόλβης, Κατερίνη – Λιτόχωρο, Βέροια – Μελίκι – Αλεξάνδρεια, Αριδαία)

Θεσσαλία (Λάρισα – Καρδίτσα – Αλμυρός Βόλου)

Στερεά Ελλάδα (Δομοκός, Μαλεσίνα – Τραγάνα Φθιώτιδας, Άμφισσα – Ιτέα, Αιδηψός)

Αττική (Σαλαμίνα – Μέγαρα – Ασπρόπυργος, Μαραθώνας, Αίγινα)

Πελοπόννησος (Κόρινθος – Κιάτο, Άργος – Ναύπλιο, Τροιζήνα, Πόρτο Χέλι – Κρανίδι, Άστρος , Καλαμάτα, Μολάοι – Νεάπολη Λακωνίας, Κάτω Αχαΐα – Άραξος)

Ιόνια Νησιά – Δυτική Ελλάδα (Πεδινό τμήμα Ζακύνθου, Λευκάδα (Νυδρί – Βασιλική), Αμφιλοχία)

Κρήτη (Μεσσαρά Ηρακλείου Κρήτης, Ηράκλειο – Λιμένας Χερσονήσου – Μάλια, Βόρειο τμήμα Ν. Γαύδου)

Βόρειο Αιγαίο(Καμποχώρα – Μεσόκαμπος – Μαραθόκαμπος Ν. Σάμου, Ευρύτερη περιοχή πόλης Ν. Χίου, Κεντρικό τμήμα Ν. Λήμνου, Νοτιοδυτικό τμήμα Ν. Ψαρών)

Νότιο Αιγαίο (Καρδάμαινα Ν. Κω, Βόρειο τμήμα Ν. Κάσου, Πόθεια – Βαθύ Ν. Καλύμνου, Ν. Λειψοί, Κεντρικό τμήμα Ν. Σύρου, Λιβάδι Ν. Νάξου, Αδάμαντας Ν. Μήλου, Ν. Θήρα (Φηρά – Εμπορειός)

Η περίπτωση της Κρήτης

Η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, ολοκλήρωσε την «κατάρτιση σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση ξηρασίας – λειψυδρίας στην περιφέρεια της, έργο που χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτη 2014-2020.

Η Κρήτη «χωρίστηκε» σε 9 ομάδες – υπολεκάνες με βάση το υδατικό καθεστώς αλλά και τις ανάγκες της κάθε περιοχής σε νερό:

Για κάθε ομάδα-υπολεκάνη προσδιορίστηκε το υδατικό ισοζύγιό της με βάση τις εισροές (βροχόπτωση, διήθηση κλπ.) και τις εκροές (αντλήσεις, έξοδος προς θάλασσα, επιφανειακές απορροές κλπ.) και στη συνέχεια εκτιμήθηκε το πόσο ευάλωτη είναι η κάθε ομάδα σε καταστάσεις ξηρασίας.

Ακολούθησε η επιλογή του Standardised Precipitation Index (SPI) ως κατάλληλου δείκτη ξηρασίας για την Κρήτη καθώς και ο υπολογισμός του για κάθε ομάδα-υπολεκάνη με βάση τα βροχομετρικά δεδομένα από το 1973 έως το 2010 από 60 μετεωρολογικούς σταθμούς.

Οι δείκτες ξηρασίας παρέχουν μια σαφή διαχρονική εικόνα της υγρής και ξηρής κατάστασης μιας περιοχής. Επομένως συγκρίνοντας για το τρέχον έτος το ύψος της βροχόπτωσης μιας περιοχής ανά τρίμηνο ή εξάμηνο με τον αντίστοιχο δείκτη ξηρασίας, μπορεί να προγνωστεί με αρκετά καλή πιθανότητα για το αν έτος που διανύουμε θα είναι ξηρό ή υγρό και έτσι να ληφθούν έγκαιρα συγκεκριμένα μέτρα δράσης με έμφαση στις ευάλωτες περιοχές.

Ως τελικό αποτέλεσμα του έργου είναι η παράδοση των δεικτών ξηρασίας, η αξιολόγηση του επιπέδου ξηρασίας σε τέσσερα επίπεδα δηλαδή απλής επιτήρησης, αυξημένης επιτήρησης, κατάστασης συναγερμού και κατάστασης έκτακτης ανάγκης καθώς και η ανάληψη δράσεων μέσω ενός συγκεκριμένου Σχεδίου ανάλογα με το επίπεδο ξηρασίας του συγκεκριμένου έτους.

Oσον αφορά στις άμεσες ενέργειες για την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης (το οποίο καταλήγει σε Κανονιστική Απόφαση της Συντονίστριας της Α.Δ. Κρήτης) προβλέπεται μεταξύ άλλων, η δημιουργία Τμήματος στην Διεύθυνση Υδάτων με αρμοδιότητες (μεταξύ άλλων) τη συλλογή-επεξεργασία μετεωρολογικών μεταβλητών, υπολογισμό παραμέτρων, προσδιορισμό δεικτών ξηρασίας ανά 3-μηνο, 6-μηνο, 9-μηνο, εκτίμηση διαθέσιμων αποθεμάτων, εισήγηση για συγκεκριμένη κατάσταση επιπέδου ξηρασίας, ενημέρωση αρμοδίων αρχών-Υπηρεσιών για ανάληψη δράσης.