Μέτρα πρόληψης για τον καύσωνα

Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων ενημερώνει τους πολίτες για τα προληπτικά μέτρα που  πρέπει να πάρουν για την αποφυγή δυσάρεστων συνεπειών λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών  που ενδέχεται να προκύψουν τις επόμενες ημέρες του καλοκαιριού.

Δεδομένων των κλιματολογικών συνθηκών της χώρας μας, ο καύσωνας αποτελεί εποχιακό φαινόμενο κατά τους θερινούς μήνες, ιδιαίτερα στις πόλεις. Παρότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να διατηρεί σταθερή την θερμοκρασία του, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει  τα ανεκτά όρια (από τον ανθρώπινο οργανισμό), και σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (πχ υγρασία ,άπνοια κλπ), δημιουργούνται ορισμένες παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού και βαρύτητας.

Μία από αυτές είναι η θερμική εξάντληση που παρουσιάζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο με τα παρακάτω συμπτώματα : δυνατό  πονοκέφαλο, ξηρότητα (στόματος, φάρυγγα, δέρματος), ερυθρότητα προσώπου, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, ζάλη, άφθονο ιδρώτα, πτώση αρτηριακής πίεσης, ναυτία, εμετούς και ταχυπαλμία, ψυχρό και υγρό δέρμα και, πολλές φορές, διεσταλμένες κόρες του ματιού. 

Σε σοβαρότερες  περιπτώσεις συμβαίνει θερμοπληξία οπότε έχουμε : 

Αυξημένη θερμοκρασία σώματος (μέχρι 42oC), σπασμούς , διάρροιες , απουσία εφίδρωσης  ακόμα και έμφραγμα του μυοκαρδίου ,κωματώδη κατάσταση ή και θάνατο.

H θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω σοβαρά συμπτώματα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε Νοσηλευτικά Ιδρύματα, όμως οι πρώτες βοήθειες μέχρι την διακομιδή τους σε αυτά (όπως αναφέρονται πιο κάτω) είναι απαραίτητες: 

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ της εμφάνισης των συμπτωμάτων κατά τον καύσωνα είναι : 
1.    Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, αναζήτηση σκιερών και δροσερών μερών , αποφυγή  χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός, χρήση ομπρέλας .
2.    Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας ,ιδιαίτερα σε μέρη που υπάρχει συγχρόνως ηλιακή ακτινοβολία και υγρασία. Αποφυγή βαδίσματος και τρεξίματος κάτω απ’ τον ήλιο .
3.    Να προτιμούνται τα ανοιχτόχρωμα ρούχα, με ανοικτό λαιμό και πορώδες υλικό για να επιτρέπεται ο αερισμός. 
4.    Επιβάλλεται η χρήση καπέλου με υλικό που να βοηθά τον καλό αερισμό του κεφαλιού. 
5.    Απαραίτητη η χρήση σκουρόχρωμων ή μαύρων γυαλιών, που να προστατεύουν τα  μάτια από την αντανάκλαση του ήλιου.
6.    Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πρόσληψη άφθονων υγρών, όπως νερό και φυσικοί χυμοί. Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας (αν δεν διαθέτουν κλιματισμό) κατά τη διάρκεια υψηλής θερμοκρασίας.
7.    Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά.
8.    Η  διατροφή να είναι  ολιγοθερμιδική και να περιλαμβάνει κυρίως λαχανικά και φρούτα, με περιορισμό των λιπαρών.
9.    Τα βρέφη και τα παιδιά να ντύνονται ελαφρά, με τα χέρια και τα πόδια ελεύθερα και να πίνουν συχνά, εκτός από γάλα, και άλλα υγρά ( όπως χυμούς ,νερό κλπ ). Επίσης να μην μένουν στον ήλιο μετά το μπάνιο στην θάλασσα ή την πισίνα και να φορούν πάντα καπέλο.
10.    Το σπίτι να είναι ερμητικά κλειστό κατά την διάρκεια της ημέρας , αφού έχει δροσιστεί και έχει μείνει ανοικτό τις νυχτερινές ώρες. 
11.    Περισσότερη προσοχή να δοθεί στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου του καύσωνα που είναι: 
•    Ηλικιωμένοι. Εξασφαλίζουμε ένα άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα, ιδιαίτερα σε περίπτωση πολύωρης ή πολυήμερης απουσίας μας από το σπίτι ).
•    Μωρά και μικρά παιδιά
•    Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
•    Άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
•    Άτομα με χρόνιες παθήσεις  όπως: Καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό, ή καταχρηση ναρκωτικών ουσιών. 
•    Άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή και έμετο)
•    Άτομα που παίρνουν φάρμακα για χρόνια νοσήματα όπως : διουρητικά, αντιχοληνεργικά, ψυχοφάρμακα ,αντισυλληπτικά και ορμονούχα (συμπεριλαμβάνεται και η ινσουλίνη  και τα  αντιδιαβητικά δισκία ). 
•    Οι παραπάνω ομάδες υψηλού κινδύνου καλό θα είναι να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για το ενδεχόμενο τροποποίησης  της δοσολογίας φαρμάκων που λαμβάνουν.

Ιδιαίτερη βαρύτητα επίσης θα πρέπει να δίδεται όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με φαινόμενα αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και από αιωρούμενα σωματίδια. Συγκεκριμένα:

Σε περίπτωση υπέρβασης των επιπέδων ρύπανσης στον ατμοσφαιρικό αέρα το Υπουργείο Υγείας συνιστά στα άτομα (ενήλικες και παιδιά) με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία σε εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση , η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε έντονα αναπνευστικά προβλήματα .
 
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ  ΣΕ  ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑΣ

Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα σε υψηλές θερμοκρασίες, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα .Μέχρι την διακομιδή τους όμως, ως πρώτες βοήθειες θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασία του σώματος όπως :

1.    Μεταφορά του θερμόπληκτου χωρίς χρονοτριβή σε μέρος δροσερό ,ευάερο και σκιερό . Τον ξαπλώνουμε ανάσκελα και απομακρύνουμε όσους συγκεντρώνονται για να μην εμποδίζεται ο αερισμός .
2.    Αφαιρούμε τα περιττά ρούχα και του αερίζουμε το σώμα με οποιοδήποτε πρόχειρο μέσο ( π.χ. χαρτόνι , βεντάλια κλπ ).
3.    Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα ή παγοκύστη στο μέτωπο, τον τράχηλο ,τις μασχάλες και την βουβωνική περιοχή .
4.    Βρέχουμε το πρόσωπο , το λαιμό ,το στήθος και όλο το σώμα με κρύο νερό, ή αν είναι δυνατόν , κάνουμε εμβάπτιση στην μπανιέρα με κρύο νερό.
5.    Κάνουμε ζωηρές εντριβές στα άκρα ,χέρια και πόδια, με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω. 
6.    Παρέχουμε μικρές γουλιές δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένο χυμό φρούτων, 1 μέρος χυμό και 4 μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί.
7.    Αν παρόλα αυτά η κατάσταση είναι πολύ βαριά , πρέπει να κληθεί επειγόντως γιατρός και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο . 

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ :

Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή έστω απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής .

Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματιστικού τους και για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές οδηγίες του Υπουργείου Υγείας πριν την λειτουργία τους .

Επισημαίνεται ότι οι Δήμοι που συμμετέχουν στη συνολική προσπάθεια, μεριμνώντας εγκαίρως για την οργάνωση και διάθεση δροσερών, κλιματιζόμενων χώρων για το κοινό, πρέπει να ακολουθούν τις ισχύουσες οδηγίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση της πανδημίας SARS-Cov 2 για την αποφυγή συγχρωτισμού και την τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας.

Επισημαίνεται επίσης ότι σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ όλα τα κλιματιστικά μηχανήματα που λειτουργούν, σε κλειστούς χώρους, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, σχολικά οχήματα κλπ, πριν τεθούν σε λειτουργία πρέπει να υποβληθούν σε τεχνικό έλεγχο, συντήρηση και απολύμανση με μηχανικά μέσα.  

Επίσης θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τον συνεχή και συστηματικό φυσικό αερισμό των χώρων μέσω ανοιγμάτων (παράθυρα, θύρες) ακόμα και με παράλληλη χρήση κλιματιστικών μέσων.

Παρακαλούνται  τα ΜΜΕ, σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες, να συνδράμουν στη συνεχή ενημέρωση του κοινού για τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης .