Και με τη βούλα παίρνει πλέον σάρκα και οστά το Ινστιτούτο Αστροφυσική του ΙΤΕ που ψηφίστηκε από τη Βουλή, ως τροπολογία στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως «το Ινστιτούτο δεν αφορά σε μία νέα δραστηριότητα αλλά μία ήδη επιτυχημένη δραστηριότητα του ΙΤΕ , αν κρίνει κανείς από τη ερευνητική ομάδα που ήδη από καιρό δραστηριοποιείται και λειτουργεί στην Κρήτη το Αστεροσκοπείο Σκίνακα.
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η ίδρυση του Ινστιτούτου έχει ήδη εγκριθεί ομόφωνα από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας από το Νοέμβριο του 2007. Εντούτοις, δεν έχει ως σήμερα προχωρήσει ο αρχικός σχεδιασμός. Βασικός ερευνητικός κορμός του Ινστιτούτου θα αποτελέσει η Ομάδα Αστροφυσικής που επί 30 έτη δραστηριοποιείται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ και η οποία θα αποκτήσει αυτόνομη υπόσταση.
Για τους παραπάνω λόγους, η ίδρυση του Ινστιτούτου δε θα επιφέρει καμία επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό. Αντιθέτως, η παρουσία του Ινστιτούτου θα ενισχύσει σημαντικά τις προοπτικές επιτυχούς διεκδίκησης για την Ελλάδα κονδυλίων από την Ευρώπη και Διεθνείς Οργανισμούς στις Επιστήμες του Διαστήματος.
Επιπλέον, κατά τα πρότυπα των υφιστάμενων ινστιτούτων του ΙΤΕ, η αυτόνομη υπόσταση του Ινστιτούτου και συνέχιση της συνεργασίας του με το Πανεπιστήμιο Κρήτης, θα αποτελέσει πόλο έλξης νέων επιστημόνων (Ελλήνων και ξένων) από το εξωτερικό».
Αναφέρεται, ακόμα, πως έχει υποβληθεί μελέτη οικονομοτεχνική, σκοπιμότητας και βιωσιμότητας και έκθεση
συμβατότητας με τον στρατηγικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό. Οι μελέτες υποβλήθηκαν στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας και, τέλος, εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας.
Κύριο κορμό του Ινστιτούτου θα αποτελέσει η Ομάδα Αστροφυσικής Κρήτης που απαρτίζεται από 5 εν ενεργεία συνεργαζόμενους με το ΙΤΕ, Καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, έναν Ερευνητή του ΙΤΕ και επτά μεταδιδακτορικούς ερευνητές. Η Ομάδα έχει εντυπωσιακές ακαδημαϊκές επιδόσεις τόσο στον Ελληνικό όσο και στον Ευρωπαϊκό χώρο καθώς οι ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις από το 2008 μέχρι σήμερα από MARIE CURIE και ERC ανέρχονται σε 5 εκατομμύρια ευρώ. Σε αυτά προστίθενται και άλλες χρηματοδοτήσεις από πηγές εκτός και εντός Ελλάδος ενώ η ίδρυση του ΙΑ θα μεγιστοποιήσει την επιτυχή διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων από πηγές όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και τα Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα.
Οι βασικές ερευνητικές υποδομές για τη λειτουργία και την επιτυχημένη πορεία του Ινστιτούτου Αστροφυσικής λειτουργούν ήδη στην Κρήτη, στο Αστεροσκοπείο του Σκίνακα, που ιδρύθηκε το 1986 από κοινού από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Max-Planck Institut für Extraterrestrische Physik της Γερμανίας. Το Αστεροσκοπείο βρίσκεται στην περιοχή του Ψηλορείτη (Δήμος Ανωγείων) σε υψόμετρο 1750 μέτρων και διακρίνεται για τις εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης που προσφέρει. Η ευκρίνεια της ατμόσφαιρας στον Σκίνακα είναι η καλύτερη που μέχρι σήμερα έχει μετρηθεί σε αστεροσκοπείο της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Το κύριο τηλεσκόπιο των 1.3 μέτρων είναι εξοπλισμένο με τα πλέον σύγχρονα αστρονομικά όργανα. Ήδη έχουν δημοσιευθεί 200 εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, βασισμένες σε αποτελέσματα από την ανάλυση παρατηρήσεων του Αστεροσκοπείου Σκίνακα.
Οι ερευνητικές προοπτικές του ΙΑ διαγράφονται λαμπρές, ιδιαίτερα μετά και την απόκτηση του πολωσιμέτρου PASIPHAE, το οποίο ήδη βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής με χορηγία ύψους 1,3 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. 15 κορυφαίοι Αστροφυσικοί του πλανήτη (μεταξύ αυτών δύο Νομπελίστες), αναφέρονται σε επιστολές τους με τα πλέον ενθουσιώδη λόγια στις προοπτικές της Ελλάδος να διαδραματίσει παγκοσμίως πρωταγωνιστικό ρόλο σε περιοχές αιχμής της Αστροφυσικής.
Σχετικά με την ίδρυση του Ινστιτούτου Αστροφυσικής, ο Πρόεδρος του ΙΤΕ Καθηγητής Νεκτάριος Ταβερναράκης ανέφερε:
«Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό υποδεχόμαστε στο ΙΤΕ το νέο Ινστιτούτο Αστροφυσικής, η δημιουργία του οποίου επισφραγίζει την εξαιρετικά επιτυχημένη μέχρι σήμερα πορεία των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Ομάδας Αστροφυσικής και της διεθνούς αναγνώρισης του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα. Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής θα δώσει στην Ελλάδα το συγκριτικό πλεονέκτημα ώστε να αποκτήσει περίοπτη θέση στην Ευρώπη, και σε αυτόν τον ερευνητικό τομέα. Για το ΙΤΕ αποτελεί μια μεγάλη επιτυχία και επιδίωξη πολλών ετών, καθώς και ένα σημαντικό βήμα για τον επαναπατρισμό κορυφαίων επιστημόνων»
«Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής είναι ένα σημαντικό απόκτημα τόσο για το ΙΤΕ όσο και για το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η αγαστή συνεργασία μεταξύ των δυο Ιδρυμάτων έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα» δήλωσε ο κ. Νίκος Κυλάφης, Ομότιμος Καθηγητής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Συνεργαζόμενος Ερευνητής του ΙΤΕ.
«Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για την Ελληνική επιστήμη – μία λαμπρή μέρα για την Κρήτη» ανέφερε σε δήλωσή του ο κ. Γιάννης Παπαμαστοράκης, Ομότιμος Καθηγητής Αστροφυσικής του Πανεπιστήμιου Κρήτης και Συνεργαζόμενος Ερευνητής του ΙΤΕ, Ιδρυτής του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα.
