Κατάνυξη, αποστάσεις και μάσκες αυτό το "Πάσχα του Καλοκαιριού"

Στο «πεδίο μάχης» των social media συνεχίζεται ο «πόλεμος» μεταξύ εκείνων που λένε «ναι» στα πανηγύρια και τις λιτανείες, ποντάροντας στη βαθιά τους πίστη και εκείνων που υπερψηφίζουν όσα η Επιστήμη και οι νέες κορωνο-συνθήκες επιτάσσουν.

Άσχετα με το τί πιστεύει καθένας από εμάς, ωστόσο, οι συνθήκες θα είναι αδιαμφισβήτητα διαφορετικές. Τα μεγάλα πανηγύρια που θυμόμαστε από προηγούμενα χρόνια ανήκουν… εκεί, στο παρελθόν, με την ελπίδα ότι ίσως κάποτε κάνουν το come back – αν φυσικά η νέα υγειονομική πραγματικότητα το επιτρέψει, κι αν όλοι εμείς αποδειχθούμε αντάξιοι των συνθηκών και … φροντίσουμε σήμερα για να έχουμε «αύριο».

Το Cretalive σάς κάνει ... μια διαδικτυακή ξενάγηση σε μερικά από τα μεγαλύτερα Μοναστήρια της Κρήτης, αφιερωμένα στην Παναγία, που αυτό το Δεκαπενταύγουστο θα γιορτάσουν μεν, χωρίς κοσμοσυρροή δε. Αυτό το "Πάσχα του καλοκαιριού" θα είναι αδιαμφισβήτητα διαφορετικό. Το "μενού" θα έχει όπως κάθε χρόνο πίστη και κατάνυξη, αλλά φέτος προσθέστε κοινωνικές αποστάσεις και μάσκες!
 

Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγκαράθου

Φτάνοντας στην επαρχία Πεδιάδος και στα νοτιοδυτικά του υψώματος Σωρός Παντελή, στο Σαμπά, σε υψόμετρο 538 μ. βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Αγκαράθου. Είναι Μονή καθιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου που χτίστηκε εκ βάθρων στη θέση παλαιότερου ναού και εγκαινιάστηκε το 1894. Το Μάρτιο του 1893 γκρεμίστηκε από καταιγίδα το καμπαναριό του ναού και ανοικοδομήθηκε ξανά.

"Οφείλει" το όνομά της στο φυτό αγκαραθιά, κάτω από το οποίο λέγεται ότι βρέθηκε η πανάρχαια εικόνα της Παναγίας της Ορφανής, όπου αργότερα χτίστηκε η Εκκλησία.

Μπροστά στο ιερό του Ναού, υπάρχει σήμερα μια ροδιά, κάτω από την οποία οι μοναχοί κρατούν αναμμένο στον κορμό της ένα καντήλι. Η ροδιά λέγεται ότι είναι η αρχική αγκαραθιά, την οποία μπόλιασαν μοναχοί της εποχής, με αποτέλεσμα να μετατραπεί θαυματουργικά σε δέντρο.

Το ανδρικό Μοναστήρι είναι από τα αρχαιότερα στο νησί, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές το πότε ιδρύθηκε. Το 1504 ο μοναχός Νικηφόρος Νοταράς παρέλαβε διαλυμένο το Μοναστήρι που ανήκε στον Ματθαίο Καλλέργη και το ανέδειξε σε μεγάλη κοινοβιακή μονή, γι'αυτό και θεωρείται ο ιδρυτής του.

Πολλές σπουδαίες προσωπικότητες συνέδεσαν το όνομά τους με την Αγκάραθο, όπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης και ο λόγιος Ιωσήφ Βρυέννιος. Είναι επίσης το μοναστήρι όπου έγινε μοναχός ο Κρητικός, σημερινός Πατριάρχης Αλεξανδρείας,Θεόδωρος ο Β΄.

Εντός του Ηγουμενείου της Ιεράς Μονής υπάρχει η Αιθούσα «Πατριάρχης Θεόδωρος Β’, ο Κρης και Αγκαραθίτης» Στην Αίθουσα αυτή εκτίθενται αφιερώματα, πατριαρχικά άμφια, τιμητικές διακρίσεις και προσωπικά αντικείμενα του Μακαριωτάτου, τα οποία δώρησε στη Μονή.

Στους αδερφούς της Μονής συγκαταλέγονται ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β΄ και οι Μητροπολίτες Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριος, Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέας, Πέτρας και Χερρονήσου Γεράσιμος, Ρόδου Κύριλλος, Ηλιουπόλεως Θεόδωρος, Πηλουσίου Νήφων και Νέας Ζηλανδίας Μύρων.

Το μοναστήρι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και κατά τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Το 1646 καταρτίστηκε σώμα Κρητικών από τον τότε ηγούμενο Αθανάσιο Χριστόφορο και πολέμησε κατά των Τούρκων. Κατά την Τουρκοκρατία ο πρώτος Μητροπολίτης Κρήτης, Νεόφυτος Πατελάρος, έδρευε στην Αγκάραθο και κατόρθωσε να ανασταλεί η διαταγή για την καταστροφή του μοναστηριού, χάρη στις φιλικές σχέσεις με τον Πασά Αχμέτ Κιοπρουλί.

Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, το Μοναστήρι αποτελεί καταφύγιο για τους κατοίκους της περιοχής.

Τηλ.: 2810771621
 

Η Ιερά Μονή Παναγίας Καλυβιανής

Στα νότια του νομού Ηρακλείου, κοντά στις Μοίρες, στην περιοχή Καλύβια Μεσαράς, δεσπόζει η γυναικεία Μονή της Παναγίας Καλυβιανής.

Στον τόπο αυτό, από τα βυζαντινά χρόνια, υπήρχε ανδρικό Μοναστήρι, όπου σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα του Ευαγγελισμού. Από εκείνο το Μοναστήρι που καταστράφηκε από τους Τούρκους, έχει απομείνει το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής.

Την περίοδο που ακολούθησε οι μοναχοί ζούσαν σαν καλυβίτες, ενώ το Μοναστήρι αργότερα πήρε ξανά ζωή, με επίκεντρο το μικρό εκείνο εκκλησάκι. Το 1927 χτίζεται ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που τώρα λειτουργεί ως  Καθολικό της Ιεράς Μονής Καλυβιανής.

Το 1956 η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία, ενώ γύρω από το Μοναστήρι αναπτύχθηκε ένα συγκρότημα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων  (Ορφανοτροφείο, Γηροκομείο, Κέντρο Εφηβικής προστασίας, Σχολή Κοπτικής Ραπτικής).

Παράλληλα λειτουργούν εργαστήρια Ιεροραπτικής, Αγιογραφίας Υφαντικής, Μουσείο Εκκλησιαστικού και λαογραφικού τύπου, Δημοτικό σχολείο και Νηπιαγωγείο για τα παιδιά των ιδρυμάτων και της γύρω περιοχής και κατασκήνωση στον Κόκκινο Πύργο.

Τηλ: 28920 22151
 

Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης

Αν ο δρόμος σας βγάλει στη Σητεία, πέριξ αυτού του Δεκαπενταύγουστου, η Μονή της Παναγίας Φανερωμένης στη Σητεία είναι ένα Μοναστήρι που πρέπει να επισκεφθείτε, καθώς συνδυάζει το θρησκευτικό αίσθημα με μια εκδρομή στη Φύση. Είναι κτισμένο μέσα στο πράσινο, εντός του φαραγγιού των Αγίων Πάντων όπου υπάρχουν σπηλιές. Εκεί έμεναν οι ερημίτες της Μονής.

Εκτός από το Δεκαπενταύγουστο προσκύνημα γίνεται και στις 3 Νοεμβρίου καθώς ο ναός στο κέντρο της Μονής είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στον Άγιο Γεώργιο.

Η Μονή οφείλει το όνομά της στην εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε στο "Σπήλιο του Ασκητή", δίπλα στην Εκκλησία. Η παράδοση λέει ότι ένας βοσκός βρήκε κάποτε στη σπηλιά μια μικρή εικόνα της Παναγίας και τη φύλαξε σε σακούλι μαζί με το κολατσιό του. Όταν έφτασε στο σπίτι του και είπε στη γυναίκα του να δει τί είχε στην τσάντα του, η γυναίκα του βρήκε μόνο το φαγητό του.

Προς έκπληξή του, ο βοσκός επιστρέφοντας στη σπηλιά, είδε ότι η εικόνα φανερώθηκε στο ίδιο σημείο (εξ' ού και Φανερωμένη). Την πήρε ξανά, μόνο για να διαπιστώσει την επανάληψη του ίδιου σκηνικού επί δύο ημέρες. Τότε ειδοποίησε δύο μοναχούς, οι οποίοι έκτισαν το Μοναστήρι, ενώ η εικόνα ως και σήμερα παραμένει στο ίδιο σημείο.

Το Μοναστήρι, σήμερα, είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένο και παίρνει "ζωή" τον Δεκαπενταύγουστο, οπότε γίνεται η τελετή μεταφοράς της εικόνας.
 

Παναγία η Χαρακιανή

Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Κρήτης είναι η Παναγιά η Χαρακιανή στο Μπαλί Ρεθύμνου. Κάθε χρόνο υποδέχεται αυτές τις ημέρες χιλιάδες πιστούς από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα, μόνο που φέτος τα πράγματα οφείλουν να είναι διαφορετικά.

Ο εορτασμός της Παναγίας της Χαρακιανής είναι τριήμερος, ξεκινάει τελετουργικά στις 13 Αυγούστου και ολοκληρώνεται την μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας στις 15 Αυγούστου, μέρα της Παναγίας.

Εδώ συναντάμε ένα έθιμο που φθίνει, αυτό των «δεκαπενταριστών»,  των πιστών που στήνουν πρόχειρα καταλύματα στα οποία και διαμένουν καθ' όλη την περίοδο της νηστείας του μικρού Πάσχα, όπως ονομάζουν στην Κρήτη την περίοδο νηστείας των 15 ημερών από 1η έως και 15 Αυγούστου.

Τριάντα οχτώ χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο η Παναγιά του Χάρακα είναι το προσκύνημα του Μυλοποτάμου, ένας πέρα από θρησκευτικός και ιστορικός χώρος, λόγω του ότι, με ακόμα δύο μοναστηριακούς τόπους ανήκει στη Μεγάλη Οικογένεια των Καλλέργων, το οικόσημο της οποίας σώζεται, στη δυτική όψη του ναού της Χαρακιανής αλλά και στους ναούς Αγίας Μαρίνας Χαλέπας και Αγίων Πατέρων Σισσών.

Η Παναγιά η Χαρακιανή θεωρείται για θαυματουργή γεγονός που δεν έχει μείνει απαρατήρητο και από πολλούς νέους και νέες οι οποίοι έρχονται με τα πόδια από το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και τα γύρω χωριά επιθυμώντας να αποδείξουν ότι η πίστη δεν επηρεάζεται από στοιχεία του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Τηλ: 2834 094274
 

Παναγία η Χρυσοσκαλίτισσα

Από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των Χανίων είναι αυτό της Μονής Παναγίας της Χρυσοσκαλίτισσας.

Μετατράπηκε σε γυναικείο μοναστήρι το 1940, ενώ κατά την περίοδο της Κατοχής, οι μοναχές εκδιώχθηκαν και στη Μονή εγκαταστάθηκε γερμανικό φυλάκιο. Από το 1944 ως και σήμερα κατοικείται από μοναχούς.

Πρόκειται για ένα κατάλευκο μοναστήρι λίγο πριν το Ελαφονήσι, χτισμένο πάνω σε ένα μεγάλο βράχο ύψους 35 μέτρων, με εκπληκτική θέα προς το Λιβυκό πέλαγος.

Η παράδοση αναφέρει ότι η ιερότητα του χώρου αρχίζει με την εύρεση της εικόνας της Κοίμησης της Θεοτόκου σε κόγχη του βράχου. Εικάζεται μάλιστα ότι η εικόνα κρύφτηκε εκεί, πιθανότατα την εποχή της εικονομαχίας, και βρέθηκε από ένα γεωργό που έβλεπε σαν όραμα, φλόγα καντηλίου τα βράδια.

Το 1637 στην ενετική απογραφή των μοναστηριών αναφέρεται και ως Παναγία Γουνοσκαλίτισσα, ενώ το όνομα "Χρυσοσκαλίτισσα" το οφείλει στη θρησκευτική παράδοση σχετικά με το χρυσό σκαλοπάτι.

Σύμφωνα με αυτήν, το ένα από τα 98 σκαλιά, που είναι σκαμμένα στο πέτρωμα και οδηγούν στη κορυφή της Μονή Παναγίας Χρυσοσκαλίτισσας είναι φτιαγμένο από χρυσό, αλλά αυτό το χρυσό σκαλοπάτι μπορούν να το δουν μόνο οι αναμάρτητοι.

Τηλ. 2822061261

Πηγές:

monastiria.gr,

cretanbeaches.gr

imra.gr,

ΑΠΕ-ΜΠΕ