ΚΡΗΤΗ
Κ. Πετρίδης: «Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει γραφειοκρατία και η χρηματοδότηση της έρευνας είναι διαρκής»
Ο αντιπρύτανης του ΕΛΜΕΠΑ βρίσκεται στην Αμερική, μέσω του προγράμματος Fulbright Scholar-in-Residence και μιλά στο Cretalive για τις πρακτικές που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας.
Της Κατερίνας Μυλωνά
Ήταν τον Ιούνιο του 2024 όταν το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) ανακοίνωσε πως ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών και αντιπρύτανης Διεθνοποίησης και Εξωστρέφειας, Δρ. Κωνσταντίνος Πετρίδης, επιλέχθηκε από το φορέα Institute of International Education-USA, για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα Fulbright Scholar-in-Residence.
Πλέον, ο επιστήμονας βρίσκεται στο York College στην Πενσυλβανία και μιλά στο Cretalive για όσα έχει να μας διδάξει η Αμερική όσο αφορά στην έρευνα και την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Τονίζει πως στην άλλη άκρη του Ατλαντικού δεν υπάρχει γραφειοκρατία ενώ η χρηματοδότηση της έρευνας είναι διαρκής. Προβλέπει πως το brain drain θα συνεχίσει να πλήττει τη χώρα μας ενώ μιλά για τα σχέδιά του μόλις επιστρέψει στην Κρήτη.
Σημαντική διάκριση για τον αντιπρύτανη του ΕΛΜΕΠΑ Κωνσταντίνο Πετρίδη
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Πείτε μας, αρχικά, πότε πήγατε στην Αμερική και σε ποια περιοχή είστε;
"Πήγα 17 Ιανουαρίου, θα είμαι μέχρι τις 30 Μαΐου. Είμαι με το πρόγραμμα Fulbright Scholar-in-Residence. Είμαι ο δεύτερος Έλληνας που επιλέγεται από το Fulbright για αυτό το πρόγραμμα που έχει την εξής ιδιαιτερότητα: το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο ζητά εσένα συγκεκριμένα να έρθεις στο Πανεπιστήμιο. Στις υπόλοιπες δράσεις του Fulbright γίνεται αίτηση από τον Έλληνα συμμετέχοντα προς το πανεπιστήμιο. Εδώ ήταν το αντίστροφο, το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο έκανε το αίτημα στο Fulbright, το εξέτασε το State Department και κάθε χρόνο δίνει το State Department για όλο τον κόσμο 20 τέτοιες υποτροφίες.
Για τα στατιστικά της Ελλάδας, μου είπαν από το Fulbright Greece, ότι είμαι ο δεύτερος που το παίρνω."
Ο πρώτος από πού είναι; Ξέρουμε από ποιο ίδρυμα ήταν;
"Ο πρώτος είναι από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, πριν 10 χρόνια."
Και ο στόχος αυτής της δράσης;
"Ο στόχος αυτής της δράσης πρώτον είναι ότι έχεις διδακτικές και ερευνητικές αρμοδιότητες, δηλαδή ενσωματώνεσαι με το σύστημα του Πανεπιστημίου όσον αφορά τις εκπαιδευτικές και τις ερευνητικές του δράσεις, αλλά επίσης αυτό που επιδιώκουν είναι να μάθεις το αμερικανικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την αίθουσα, από τα εργαστήρια, από τις υπηρεσίες του Πανεπιστήμιου, αλλά επίσης και το πώς αλληλοεπιδρά το Πανεπιστήμιο με την κοινότητα, εκτός του campus. Σου δίνουν πάρα πολλές ευκαιρίες για δικτύωση. Ήδη εγώ θα ταξιδέψω σε τέσσερα Πανεπιστήμια μέσα στην Αμερική κατά τη διάρκεια της διαμονής μου, για να μιλήσω για τη δουλειά μου, να μιλήσω για το Πανεπιστήμιο που εκπροσωπώ στην Ελλάδα.
Βέβαια, αυτό που σου δίνει, νομίζω ότι είναι για όλα τα Fulbright Grants, είναι μια βίζα, την οποία δεν μπορείς να γυρίσεις για να δουλέψεις στη χώρα για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό περισσότερο το κάνουν για να μην θεωρηθεί ότι κάνουν κάποιο παιδομάζωμα ή brain drain από τη χώρα που επιλέγεις."
Η Αμερική έχει να μας διδάξει πράγματα που θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε;
"Πάρα πολλά. Το πρώτο που εγώ θα ήθελα να μεταφέρω είναι η διαφάνεια στις διαδικασίες και η απλούστευση των διαδικασιών. Νομίζω ότι η απλούστευση φέρνει και τη διαφάνεια.
Με το που έρχεσαι στο Πανεπιστήμιο, πας στο αντίστοιχο γραφείο για το προσωπικό, κάνεις την εγγραφή σου και αυτόματα εγγράφεσαι σε όλες τις υπηρεσίες του Πανεπιστήμιου.
Όλα είναι ψηφιακά: η παρακολούθηση των φοιτητών, η οποία είναι υποχρεωτική, η διόρθωση των εργασιών, των διαγωνισμάτων η αλληλεπίδραση με τους φοιτητές, η επικοινωνία του Πανεπιστημίου με την κοινότητα σε καθημερινή δράση για δράσεις μέσα στο campus είτε είναι αθλητικές, πολιτιστικές είτε έχουν να κάνουν με τον καιρό γιατί σε ορισμένες πολιτείες, όπως εδώ στο Πανεπιστήμιο ο χειμώνας είναι έντονος. Για θέματα ασφαλείας μέσα στο campus όλα γίνονται ψηφιακά.»
Στην Ελλάδα βλέπουμε Πανεπιστήμια με καλό έμψυχο υλικό αλλά προβληματικά κτήρια.
"Μία μεγάλη διαφορά της Αμερικής με την Ελλάδα είναι ότι υπάρχει συνεχής χρηματοδότηση της έρευνας. Στην Ελλάδα ένα μεγάλο εμπόδιο είναι ότι δεν υπάρχει συνεχής χρηματοδότηση ή συνεχείς ευκαιρίες για χρηματοδότηση.
Είδαμε και πρόσφατα την παραίτηση της ηγεσίας των επιστημόνων στο ΕΣΕΤΕΚ που έδειξε αυτό που είχε αναδειχθεί πάρα πολύ καιρό πριν από αυτή την παραίτηση, την έλλειψη στρατηγικής στην έρευνα στην Ελλάδα. Δεν ξέρουμε τι προτεραιότητες έχουμε, αλλά και τη διακοπτόμενη και μη προγραμματισμένη χρηματοδότηση των υποδομών και των ερευνητών σαν ανθρώπους.
Επομένως, η κακή συντήρηση, όχι μόνο των κτηρίων, αλλά και η συντήρηση του εξοπλισμού οφείλεται σε αυτόν τον λόγο, ότι δεν υπάρχει ένας συνεχής προγραμματισμός ευκαιριών χρηματοδότησης.
Στην Αμερική υπάρχουν οι συνεχείς ευκαιρίες, αλλά υπάρχουν και τα δίδακτρα. Εδώ οι φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα. Επομένως, ένα μέρος των διδάκτρων, το οποίο δεν είναι λίγα. Μιλάμε για 40.000 δολάρια ο φοιτητής το χρόνο μόνο τα δίδακτρα, όχι τη διαμονή του ή κάτι άλλο.
Επομένως, ένα ποσό από αυτά πάει στη συντήρηση και στη χρηματοδότηση. Τα κτήρια είναι άψογα, δεν μπορείς ούτε να γράψεις, θεωρείται παράπτωμα. Υπάρχει συνεχής εποπτεία. Οι υποδομές είναι εξαιρετικές.
Στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες αλλά για να αποδώσουν και να αναδείξουν το δυναμικό της χώρας, πρέπει να υπάρχει αυτή η προγραμματισμένη και με έναν συνεχή τρόπο χρηματοδότηση της έρευνας, αλλά και της εκπαίδευσης, δεν είναι μόνο η έρευνα."
Όταν επιστρέψετε, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε; Πώς θα επωφεληθεί το ΕΛΜΕΠΑ από τη δράση;
"Το πρώτο που θα κάνω είναι να εντατικοποιήσω τις δράσεις εντός του campus, πολιτιστικές, αθλητικές, εκπαιδευτικές, πέρα από το προγραμμάτων σπουδών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους.
Το δεύτερο είναι με συνεργασίες με αμερικανικά Πανεπιστήμια, να κάνω μια πρόταση ίδρυσης ενός summer semester, που θα γίνονται θερινά σχολεία και εντατικά προγράμματα από τον Ιούνιο που τελειώνουν οι εξετάσεις ως τέλος Ιουλίου.
Θα έχει σκοπό την προετοιμασία φοιτητών οι οποίοι μπορεί να είναι αδύναμοι σε κάποια μαθήματα βασικά, όπως η φυσική, τα μαθηματικά, η χημεία, τα υλικά. Θα γίνονται και κάποια προπαρασκευαστικά μαθήματα είτε για πρωτοετείς φοιτητές που έχουν επιλέξει το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο σαν μέρος των σπουδών τους, αλλά και για φοιτητές οι οποίοι αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία.
Έτσι, θα δίνει την ευκαιρία αυτή το Πανεπιστήμιο για την καλύτερη προετοιμασία τους.
Δηλαδή, δράσεις μες στο campus, με τους φοιτητές, πάρα πολλές, θέλω να τις εντατικοποιήσω, δράσεις με την κοινωνία, έτσι, στα πλαίσια της εξωστρέφειας.
Εδώ έρχονται εταιρείες μέσα στο Πανεπιστήμιο και παρουσιάζουν τα πλαίσια των μαθημάτων το τι κάνουν.
Νομίζω ότι δράσεις εξωστρέφειας, με βάση το αμερικανικό μοντέλο, και φυσικά δράσεις που ταιριάζουν και με το δικό μας σύστημα και ιδιοσυγκρασία, είναι κάτι το οποίο θα επιδιώξω άμεσα."
Υπάρχουν πολλοί Έλληνες επιστήμονες στην Αμερική;
"Στην περιοχή που είμαι δεν υπάρχει άλλος Έλληνας συνάδελφος. Το Πανεπιστήμιο είναι μικρό με 3.000 φοιτητές αλλά όλα λειτουργούν άψογα στο μέγιστο βαθμό. Αλλά στην γύρω περιοχή στην πόλη έχω γνωρίσει Έλληνες ομογενείς που ασχολούνται επιχειρηματικά στη χώρα αυτή. Οι Έλληνες, οι ακαδημαϊκοί της ομογένειας, με έχουν βοηθήσει πάρα πολύ στο να κάνω μια καλύτερη διασύνδεση και να εγκλιματιστώ στην Αμερική.
Ήδη οι δύο συνάδελφοι με έχουν καλέσει στο πανεπιστήμιά τους να δώσω ομιλίες, όπως η Ζωή Πετροπούλου, από το St. John's University και ο Κώστας Σιέρρος, από το West Virginia University.»
Στις ΗΠΑ γνωρίζουν για την έρευνα στην Ελλάδα, ότι και εδώ γίνονται πράγματα;
"Γνωρίζουν ότι γίνονται πράγματα, πολλοί από αυτούς τους Έλληνες ομογενείς είναι απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων, είτε ως προπτυχιακοί είτε ως μεταπτυχιακοί.
Αυτό βέβαια πάντα που τους φοβίζει και δεν τους αδικώ σε αυτό, είναι η γραφειοκρατία και τα προβλήματα που αναφέραμε προηγουμένως, ότι θα υπάρχει μια δυσκολία συνέχισης της έρευνάς όσο αφορά τη χρηματοδότηση, την κρατικά. Φυσικά, οι ευρωπαϊκοί πόροι υπάρχουν, αλλά μπαίνουν σε μια διαφορετική διαδικασία από τη διαδικασία που έχουν μάθει εδώ. Όπως είπα το Πανεπιστήμιο στηρίζει με συστηματικό τρόπο την έρευνα αυτή.
Επομένως, είναι οι διαδικασίες που τους φοβίζουν πάρα πολύ να επιστρέψουν, μέσα στις διαδικασίες αυτές είναι και η έντονη γραφειοκρατία, δεν είναι μόνο η χρηματοδότηση.
Μην ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί οι συνάδελφοι που παραιτήθηκαν ήταν από μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια και παραιτήθηκαν πρόσφατα."
Εσείς τώρα θα μπαίνατε στη διαδικασία να μείνετε εκτός; Σας κουράζει η κατάσταση στην Ελλάδα ή θα μείνετε και θα παλέψετε εντός συνόρων;
"Με την υπάρχουσα κατάσταση δεν θα μίλαγα για αποφυγή του brain drain από την Ελλάδα.
Δηλαδή θεωρώ πολύ δύσκολο, αν δεν αλλάξουν κάποια πράγματα και σε συμφωνία με τις πρόσφατες παραιτήσεις, να γίνει το brain gain. Θα γίνει brain gain στιγμιαία και θα γίνει πάλι brain drain.
Εγώ δουλεύω για ελληνικό πανεπιστήμιο και φυσικά προσπαθούμε για το καλύτερο, για την πρόοδο του πανεπιστήμιου μέσα στις συνθήκες που υπάρχουν.
Αλλά βλέποντας τώρα ένα άλλο σύστημα θα πω ότι απογοητεύομαι λίγο με τις διαδικασίες που υπάρχουν και με τον μη καλό προγραμματισμό από μεριάς του κράτους.
Να πω ότι το Fulbright είναι πραγματικά μια χρυσή ευκαιρία. Θα τη συνιστούσα σε οποιοδήποτε Έλληνα συνάδελφο ή και φοιτητή. Σου ανοίγει πραγματικά τους ορίζοντες, αυτό το λέμε και στο Erasmus, και θεωρώ ότι η διεθνοποίηση είτε στις σπουδές μας είτε μέσα στην καριέρα μας, μας κάνει καλύτερους τόσο επιστήμονες αλλά και ανθρώπους, γιατί βλέπουμε πόσο καλοί ή πόσο κακοί είμαστε, βλέπουμε και μπορούμε να συγκρίνουμε τις διαδικασίες που υπάρχουν και με την επιστροφή μας, να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε ό,τι μπορούμε."
