Η «παράδοση» των πρόωρων εκλογών και η επικίνδυνη στάση Μητσοτάκη

Γράφει ο Φραγκίσκος Λαμπρινός
 

Όσο..γραφικό κι αν μπορεί να ακούγεται έπειτα από τόσες πρόωρες εκλογές, καλό είναι να θυμόμαστε ότι το Σύνταγμά μας, στο άρθρο 41 παρ. 2,  παρέχει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δυνατότητα διάλυσης της Βουλής με πρόταση της Kυβέρνησης «..για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας». Η διάταξη αυτή έχει γίνει αντικείμενο καταστρατήγησης από πληθώρα κυβερνήσεων που προκαλούν πρόωρες εκλογές επικαλούμενες ανύπαρκτα εθνικά θέματα. Έτσι, η τετραετής θητεία της κυβέρνησης δεν είναι πια παρά μία..θεωρητική έννοια αφού στην πράξη έχει καθιερωθεί ένα άτυπο δικαίωμα του εκάστοτε πρωθυπουργού να προκαλεί εκλογές όποτε το κρίνει σκόπιμο.

Οι επιπτώσεις της πρακτικής αυτής είναι πολύ πιο σοβαρές απ’ ότι ίσως θα φαινόταν με μια πρώτη ματιά, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Η φημολογία για την προκήρυξη εκλογών συνήθως ξεκινά από το μέσο της τετραετίας και αποτελεί πηγή γενικευμένης αστάθειας που επηρεάζει την οικονομία και το επενδυτικό κλίμα. Παράλληλα, τα κόμματα εγκλωβίζονται τακτικά στην αντιπαράθεση για το χρόνο των εκλογών. Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να διαβεβαιώνει ότι θα εξαντλήσει την τετραετία ενώ στην πραγματικότητα αναζητεί τον πλέον συμφέροντα χρόνο για να προκαλέσει εκλογές. Η αντιπολίτευση είναι παγίως αναγκασμένη να ζητά «εκλογές εδώ και τώρα» αφού αν μεν προηγείται στις δημοσκοπήσεις βιάζεται να έρθει στην εξουσία, ενώ αν υπολείπεται δημοσκοπικά κινδυνεύει να της χρεωθεί ηττοπάθεια επειδή δεν ζητά πρόωρες εκλογές.

Τα παραπάνω αποτυπώνονται στην κατάσταση που ζούμε σήμερα στη χώρα. Μέχρι πριν από λίγο καιρό ο κ. Μητσοτάκης δήλωνε ρητά και σε όλους τους τόνους ότι προτίθεται να εξαντλήσει την τετραετία αφού δήθεν λειτουργεί «θεσμικά». Παρά ταύτα, «έτσι απλά», οι διακηρύξεις του περί θεσμικότητας πήγαν περίπατο πριν από λίγες μέρες αφού δήλωσε ότι «η χώρα δεν αντέχει μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο». Η δήλωση αυτή, όπως ασφαλώς γνώριζε ο πρωθυπουργός πριν την κάνει, εξελήφθη απ’ όλους ως προαναγγελία πρόωρων εκλογών. Έτσι, το κυβερνητικό έργο έχει παραλύσει, στην αγορά επικρατεί ανασφάλεια και διατυπώνονται σενάρια επί σεναρίων για το πότε θα γίνουν εκλογές. Θα γίνουν το Σεπτέμβριο όπως διαρρέουν «κύκλοι» της κυβέρνησης ή μήπως ο κ. Μητσοτάκης «μπλοφάρει» για λόγους τακτικής όπως εκτιμούν κάποιοι άλλοι; 

Η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει το αμέσως επόμενο διάστημα αφού λογικά ο κ. Μητσοτάκης θα πιεστεί να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Ό,τι κι αν συμβεί όμως, δύο συμπεράσματα μπορούν κατά τη γνώμη μου να εξαχθούν:

Πρώτον, το «προεκλογικό κλίμα» και η αστάθεια που επικαλείται ως κίνδυνο ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει προκληθεί από την αντιπολίτευση αλλά από τον ίδιο και τις αντιφατικές διακηρύξεις του, οι οποίες κάθε άλλο παρά σε «θεσμικό» και υπεύθυνο πρωθυπουργό παραπέμπουν.

Δεύτερον, η «παράδοση» των πρόωρων εκλογών πρέπει επιτέλους να τελειώσει. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος, είτε με διακομματική συναίνεση ώστε να τηρείται το Σύνταγμα είτε ακόμα και με συνταγματική αναθεώρηση, ώστε οι εκλογές να διεξάγονται υποχρεωτικά κάθε τέσσερα χρόνια, με μοναδική ίσως εξαίρεση την περίπτωση απώλειας από την κυβέρνηση της «δεδηλωμένης», δηλαδή της εμπιστοσύνης της Βουλής. Μια τέτοια αλλαγή θα καταργούσε οριστικά την «εκλογολογία» και τις συνέπειές της, αναβαθμίζοντας έτσι ουσιαστικά το πολιτικό μας σύστημα.