Ως και κατά 80% μειώθηκαν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην “καρδιά” του Ηρακλείου, το διάστημα της καραντίνας, όπως προκύπτει από τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας.
Την περίοδο των περιοριστικών μέτρων, όταν η εμπορική δραστηριότητα είχε “παγώσει” στο κέντρο της πόλης, αν συγκρίνει κανείς με ό,τι συνέβη το ίδιο διάστημα δύο χρόνια πριν, παρατηρεί πως για το σύνολο του 24ώρου είχαμε ιδιαίτερα χαμηλές ροές, η μείωση των εκπομπών CO2 σε κάποιες περιπτώσεις ξεπέρασε το 80%, οι οποίες είναι άμεσα συσχετισμένες με τις εκπομπές ρύπων.
Επίσης, παρατηρείται μία σταδιακή μείωση των εκπομπών κατά την διάρκεια της περιόδου της καραντίνας, με κορύφωση την τέταρτη εβδομάδα του Απριλίου. Η μείωση αυτή φαίνεται χαρακτηριστικά στο παρακάτω διάγραμμα που παρουσιάζει τις συνολικές εκπομπές CO2 σε εβδομαδιαία βάση.
Οι διαφορές μεταξύ των εβδομάδων είναι εύκολα αντιληπτές και είναι προφανής η μείωση των εκπομπών CO2 κατά την χρονική περίοδο των περιοριστικών μέτρων λόγω COVID-19, τόσο σε σχέση με τις εβδομάδες που προηγήθηκαν των μέτρων, όσο και σε σχέση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2018.
Οι εκπομπές στο μικροσκόπιο των επιστημόνων
To ΙΤΕ, εδώ και τέσσερα χρόνια, έχει εγκαταστήσει στο κέντρο της πόλης του Ηρακλείου, μικρομετεωρολογικό πύργο, με εξειδικευμένα όργανα απευθείας μέτρησης των εκπομπών θερμότητας και CO2. Τα όργανα μέτρησης τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος πάνω από το ύψος κτηρίων ώστε η ροή του αέρα να μην παρεμποδίζεται και οι μετρήσεις να είναι αντιπροσωπευτικές μιας μεγάλης επιφάνειας του υποκείμενου εδάφους. Οι μετρήσεις κάθε στιγμή αφορούν μια περιοχή εδάφους κατά την διεύθυνση του ανέμου.
Αναλύοντας δορυφορικές καταγραφές και καταγραφές από drones, έχει επίσης δημιουργηθεί τρισδιάστατο μοντέλο της πόλης σε πολύ υψηλή ανάλυση, ώστε οι επιστήμονες να είναι σε θέση να γνωρίζουν τις επιμέρους περιοχές, απ’ όπου προέρχονται οι εκπομπές CO2.
Η μέτρηση των εκπομπών πραγματοποιείται μέσω της τρισδιάστατης ανάλυσης των τυρβωδών ροών του αέρα με το σύστημα τύπου “Eddy Covariance” που διαθέτει ο πύργος. Σημειώνεται ότι το Ηράκλειο είναι η μοναδική ελληνική πόλη και μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές που διαθέτει τέτοιο εξοπλισμό.
Επιπλέον, το ΙΤΕ σχεδιάζει, μέσα στο καλοκαίρι, να εγκαταστήσει ένα δεύτερο πύργο σε οικιστική περιοχή του Ηρακλείου, ώστε να έχουμε ακριβέστερες εκτιμήσεις για τις εκπομπές της πόλης συνολικά.
Η μέθοδος “Eddy Covariance” μπορεί να προσφέρει απευθείας μετρήσεις εκπομπών CO2 μεταξύ μια περιοχής του εδάφους και της ατμόσφαιρας σε τοπική κλίμακα. Εφαρμόζεται σε αστικό περιβάλλον για πάνω από μία δεκαετία, προσφέροντας πλήθος αποτελεσμάτων για ποικίλα αστικά κέντρα με διαφορετικούς τύπους δόμησης, κάλυψης, μορφολογίας, κλίματος, πληθυσμιακής κατανομής και γεωγραφικής έκτασης.
Η ανάλυση των εκπομπών πραγματοποιήθηκε από τα μέλη του Εργαστηρίου Τηλεπισκόπησης, Κωνσταντίνο Πολιτάκο και Σταύρο Σταγάκη, την ευθύνη για την λειτουργία του σταθμού έχουν οι Νεκτάριος Σπυριδάκης και Δημήτρης Πουρσανίδης, υπό την επίβλεψη του επικεφαλής του Εργαστηρίου Νεκτάριου Χρυσουλάκη.
Πριν την επιβολή της καραντίνας, μπορούσε εύκολα να διαπιστωθεί η σε ημερήσια βάση επανάληψη δύο μέγιστων στις εκπομπές CO2 που αντικατοπτρίζουν την εμπορική δραστηριότητα των κατοίκων του Ηρακλείου, τις πρωινές ώρες με κορύφωση στις 11:00 – 12:00 ) και αντίστοιχα τις απογευματινές (με κορύφωση στις 18:00 – 19:00 ). Τα ημερήσια αυτά πρότυπα εκπομπών δεν παρατηρήθηκαν κατά το διάστημα της επιβολής των περιοριστικών μέτρων λόγω COVID-19.
Οι μετρήσεις τον εκπομπών θερμότητας και CO2 είναι διαθέσιμες σε πραγματικό χρόνο από το ΙΤΕ στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://rslab.gr/heraklion_eddy.html
Σημειώνεται ότι οι μετρήσεις προέρχονται από το αποτύπωμα περιοχής μέτρησης του κέντρου, όπως έχει προαναφερθεί, συνεπώς δεν είναι αντιπροσωπευτικές για μεγάλο μέρος της πόλης. Για το λόγο αυτό, το Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης έχει προγραμματίσει την εγκατάσταση του δεύτερου μικρο-μετεωρολογικού πύργου που προαναφέρθηκε, σε οικιστική περιοχή του Ηρακλείου, ώστε να πραγματοποιείται καταγραφή εκπομπών CO2 και σε θέση με τυπολογία αντιπροσωπευτική για το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης.
