Φάκελος Χερσόνησος: Πώς φτάσαμε στην καταστροφή

Της Κατερίνας Μυλωνά

 

Εκεί που κάποτε υπήρχαν ποτάμια και ρέματα, τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν  τουριστικές επιχειρήσεις, ξενοδοχεία, κατοικίες. Η ανάπτυξη είναι μια πολλές φορές παρεξηγημένη έννοια.
Το Cretalive ξεκινά μια αναζήτηση αιτίων στην περίπτωση του Δήμου Χερσονήσου, που μέσα σε ένα μήνα δέχτηκε εις διπλούν τα χτυπήματα της φύσης αλλά και αναζήτησης προτάσεων - λύσεων που θα αποτρέψουν νέες καταστροφές. 

Αεροφωτογραφίες από τις περιοχές των Γουβών, των Γουρνών και της Ανάληψης Χερσονήσου δείχνουν με τον πιο εύγλωττο τρόπο τι  έχει αλλάξει και φτάσαμε στις καταστροφές.
Στόχος όλων πλέον πρέπει να είναι να βρεθούν οι πιο πρόσφορες λύσεις ώστε να αποτραπούν νέα πλημμυρικά φαινόμενα  προκειμένου κάτοικοι και επαγγελματίες της περιοχής να μην χρειάζεται να έχουν πάντα σε ετοιμότητα… κουβά και σφουγγαρίστρα.

Ο επιστημονικός συνεργάτης του WWF Ελλάς, κ. Θάνος Γιαννακάκης, παρουσιάζει στο cretalive αεροφωτογραφίες του τότε και του τώρα από το Κτηματολόγιο από τις παραπάνω περιοχές του Δήμου Χερσονήσου.

 

«Στις ασπρόμαυρες αεροφωτογραφίες της περιόδου 1945-1960 βλέπουμε πώς ήταν το φυσικό τοπίο πριν ακόμα αρχίσει η ανάπτυξη στην χώρα μας. Τα εποχικά ποτάμια και ρέματα διατηρούν το φυσικό τους πλάτος, όπως για παράδειγμα στην περιοχή των Γουρνών που ήταν 50 με 70 μέτρα ή στις Γούρνες που κοντά στην θάλασσα η κοίτη έφτανε τα 40 μέτρα πλάτος. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην Ανάληψη Χερσονήσου, φαίνεται καθαρά ότι μέσα από τον μικρό οικισμό άλλοτε περνούσε ένας μικρός εποχικός ρύακας. Στην πορεία των χρόνων, όπως φαίνεται και στις αεροφωτογραφίες της τελευταίας δεκαετίας, έχουμε μία ανεξέλεγκτη και άναρχη δόμηση. Οι περιοχές αρχίζουν να δομούνται με αυθαίρετο τρόπο ή ακόμα και νόμιμα, ενώ το γεγονός ότι τα ρέματα «τρέχουν» αραιά, μάλλον καθησυχάζει πολίτες και διοίκηση, που δεν εκτιμούν τον κίνδυνο», αναφέρει ο κ. Γιαννακάκης. Όπως λέει, ακόμα και αν τα ρέματα αυτά ήταν στεγνά ή περιορισμένα την περίοδο της δόμησης, έπρεπε να σκεφτεί κανείς ότι για κάποιους λόγους η κοίτη έφτανε στο συγκεκριμένο σημείο. Ο άνθρωπος κλήθηκε να σεβαστεί τη φύση, κάτι που δε συνέβη. Αντί να γίνει αυτό, λοιπόν, περιορίστηκαν τα ρέματα, τα ποτάμια μπήκαν σε κανάλια δεξιά και αριστερά, δεν άφησαν περιθώριο να κυλήσει το νερό, με αποτέλεσμα στις καταιγίδες να έχουμε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.

 

Ο κ. Γιαννακάκης εκτιμά ότι τα σκηνικά που είδαμε στις Γούβες, Γούρνες και άλλες περιοχές του Δήμου Χερσονήσου θα επαναληφθούν. Εξάλλου, οι επιστήμονες προειδοποιούν για την κλιματική αλλαγή και τον τρόπο που εκδηλώνεται, ήδη έχουμε πάρει μία εικόνα, ειδικά το φετινό χειμώνα.

Ακόμα και σήμερα, δρόμοι παραμένουν απροσπέλαστοι ενώ αυτοκίνητα ξεπροβάλουν σε κάποια σημεία της θάλασσας, για να θυμίζουν σε όλους τι έγινε και τι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συμβεί ξανά.

 

Οι λύσεις θα πρέπει να είναι τολμηρές, τα παραδοσιακά «αντιπλημμυρικά» έργα δεν επαρκούν۰ το αντίθετο, σε αρκετές περιπτώσεις μάλλον έχουν αποδειχτεί λανθασμένα. Ο κ. Γιαννακάκης θεωρεί πως αν θέλουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα θα πρέπει να έχουμε τη φύση ως σύμμαχο και οι λύσεις μας να «εκμεταλλεύονται» τις φυσικές διεργασίες προς όφελός μας. Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση έχουν αρχίσει άλλωστε να είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Σε περιπτώσεις που οι καταστροφές είναι έντονες και συχνές θα χρειαστεί να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, των υπηρεσιών και των αιρετών και να προχωρήσουμε σε απαλλοτριώσεις με τις απαραίτητες, βέβαια, αποζημιώσεις σε κατοίκους και επαγγελματίες. Έτσι, θα καταφέρουμε να αποκαταστήσουμε την κοίτη του κάθε ποταμού και, στο τέλος, να επωφεληθούν όλοι από το νέο τοπίο που θα έχουμε στις περιοχές.