Ερώτηση προς τους Υπουργούς Πολιτισμού και Εσωτερικών με Θέμα: "Για το κλείσιμο του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου, στο Λασίθι της Κρήτης", κατέθεσαν βουλευτές του ΚΚΕ, μεταξύ των οποίων και ο βουλευτής Ηρακλείου Μανώλης Συντυχάκης.
Η ερώτηση
Αρχές Ιουνίου, αποφασίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και τη δημοτική αρχή Οροπεδίου Λασιθίου το κλείσιμο του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο μέχρι τουλάχιστον το τέλος του 2025.
Η παραπάνω απόφαση κλεισίματος ενός σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, με χιλιάδες επισκέπτες, ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, γίνεται στα πλαίσια της προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΔΙΚΤΑΙΟΥ ΑΝΤΡΟΥ» και συγκεκριμένα του Υποέργου 3: Εργασίες στερέωσης βραχωδών πρανών Δικταίου Άντρου.
Ωστόσο, προβληματισμό προκαλεί η τεκμηρίωσή του κλεισίματος από το Υπουργείο, με επιχείρημα την ευκαιριακή δυνατότητα χρηματοδότησης του έργου, στην παρούσα φάση από το μνημόνιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποκαλύπτοντας ότι για την κυβέρνηση η προστασία του μνημείου και η ασφάλεια των επισκεπτών εξαρτάται από τα εκάστοτε «χρηματοδοτικά εργαλεία», αντί για την αποκλειστική, διαρκή, υποχρέωση του κράτους της προστασίας και της ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Σε κάθε περίπτωση το επιχείρημα «ή τώρα ή άγνωστο το πότε» είναι δείγμα της πολιτικής απαξίωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, που για τις κυβερνήσεις διαχρονικά είναι περιττό κόστος.
Επιπλέον, οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροεπαγγελματίες του κλάδου του τουρισμού και της εστίασης στην περιοχή εκφράζουν την ανησυχία τους για την παραπάνω απόφαση, καθώς οδηγούνται με το «έτσι θέλω» σε οικονομική καταστροφή, αφού η σεζόν για τα τουριστικά καταστήματα έχει ξεκινήσει, έχουν γίνει προμήθειες, έχουν δημιουργηθεί χρέη, έχουν δεσμευθεί εργαζόμενοι στα καταστήματα, οι οποίοι θα μείνουν χωρίς δουλειά, χωρίς Ταμείο ανεργίας, αλλά και όλος ο παραγωγικός ιστός που εργάζεται για την τροφοδοσία τους θα μείνει «ξεκρέμαστος».
Ταυτόχρονα, υπάρχουν από την πλειοψηφία του λαού του Οροπεδίου Λασιθίου προβληματισμοί για το ίδιο το έργο, ειδικά για το αναβατόριο πλαγιάς. Την έντονη αμφισβήτηση στον σχεδιασμό του Υπουργείου, από την πλευρά του λαού της περιοχής, επιτείνει το γεγονός ότι οι παρεμβάσεις που προβλέπονται για το αναβατόριο θα γίνουν σε χαρακτηρισμένη αρχαιολογική ζώνη και σε προστατευόμενη περιοχή (NATURA).
Αναφορικά με την ανάγκη της προστασίας του Δικταίου, δεν πείθει ο συγκεκριμένος σχεδιασμός του Υπουργείου, όταν το μοντέλο για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ, είναι να μειώνονται οι δημόσιοι προϋπολογισμοί και οι αρχαιολογικοί χώροι να αντιμετωπίζονται σαν βιτρίνες για να προσελκύουν πελάτες. Ούτε πείθει ότι στόχος είναι η εξυπηρέτηση με το αναβατόριο των ατόμων με ειδικές ανάγκες, όταν όλες οι κυβερνήσεις δεν παίρνουν κανένα από τα απαραίτητα μέτρα για να διευκολύνουν τη μετακίνησή των ΑμεΑ και υλοποιούν την απάνθρωπη αντιαναπηρική, αντιλαϊκή πολιτική τους.
Στα παραπάνω ζητήματα που αφορούν το έργο, έρχεται να προστεθεί και η συμμετοχή της «ΔΑΙΔΑΛΟΣ Α.Ε. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ» στη «Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης» για το ΔΙΚΤΑΙΟ ΑΝΤΡΟ, η οποία αρχικά είχε συναφθεί μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου. Συμμετοχή της «ΔΑΙΔΑΛΟΣ Α.Ε.», με βάση το νομοθετικό πλαίσιο για τη σύναψη «προγραμματικών συμβάσεων πολιτισμικής ανάπτυξης», που καταργεί στην πράξη την αρχή της αποκλειστικής ευθύνης του κράτους στην προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και δίνει τη δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ του Δημοσίου και φορέων, από επιχειρήσεις Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου που συμμετέχουν δήμοι, «κοινωφελή ιδρύματα» κλπ. μέχρι τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα κτλ.
Να σημειωθεί, επίσης, ότι η «Δαίδαλος Α.Ε.» συμμετέχει στις προγραμματικές συμβάσεις με το επιχείρημα ότι «…διαθέτει οργανωμένη τεχνική υπηρεσία, καθώς και τεχνική και επιχειρησιακή ικανότητα. Διαθέτει επίσης τον απαιτούμενο σύγχρονο τεχνικό εξοπλισμό, τον κατάλληλο αριθμό και ειδικότητες τεχνικού προσωπικού και συνεργατών…», ενώ λειτουργεί ως μεσάζοντας και υπεργολάβος και σαν Γραφείο ενοικίασης – μίσθωσης εργαζόμενων.
Επιπλέον, οι αναθέσεις για «Τεχνική και Συμβουλευτική Υποστήριξη», που διεκπεραιώνει η «Δαίδαλος Α.Ε.», ως Φορέας Υλοποίησης του συγκεκριμένου Υποέργου, λαμβάνονται μακριά από τα συλλογικά όργανα (δημοτικό και περιφερειακό συμβούλιο), με βάση το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των «αναπτυξιακών οργανισμών», που τελικά νομιμοποιεί την αδιαφάνεια.
Η εσπευσμένη απόφαση κλεισίματος του Δικταίου Άντρου και η υλοποίηση, μάλιστα με την εμπλοκή στην προγραμματική σύμβαση μίας Α.Ε., τουλάχιστον αμφιλεγόμενων σχεδιασμών, όπως είναι το αναβατόριο πλαγιάς, επιβεβαιώνει ότι για την κυβέρνηση είναι «δύσκολο και κοστοβόρο» το αυτονόητο, για την προστασία του χώρου του Δικταίου. Δηλαδή να γίνουν όλα τα απαιτούμενα έργα υποδομής ώστε να προστατευτεί το μνημείο και να αναδειχθεί όπως του πρέπει, με σεβασμό στην ανεκτίμητη αξία του, εξασφαλίζοντας την ασφάλειά του από τις διάφορες εργασίες και βεβαίως την ασφάλεια των επισκεπτών του, με ελεύθερη πρόσβαση για τον λαό.
Καταδεικνύει ότι η προστασία, η συντήρηση, η διάσωση και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς επαφίενται από όλες τις κυβερνήσεις σε «χρηματοδοτικές ευκαιρίες» ή στην «προαίρεση» των χορηγών, για την αξιοποίησή της σαν «επένδυση» στα πλαίσια της τουριστικής βιομηχανίας, με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα και την ανάγκη μεγιστοποίησης των εσόδων, χωρίς μέτρα για την προστασία της. (Πχ είδαμε τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών μέσα στις φλόγες, τους αρχαιολογικούς χώρους των Μαλίων και της Ακρόπολης των Αθηνών να πλημμυρίζουν, το κάστρο της Μεθώνης να καταρρέει, κτλ.).
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κ. Υπουργοί, τι μέτρα σκοπεύει να πάρει η κυβέρνηση έτσι ώστε :
- Να εξασφαλιστεί η πλήρης προστασία του χώρου του Δικταίου και η ασφάλεια των επισκεπτών, με όρους και προϋποθέσεις απόλυτου σεβασμού στην ανεκτίμητη αξία του και η αξιοποίησή του με ελεύθερη πρόσβαση για τον λαό και όχι όρους «τουριστικού προϊόντος», με σχεδιασμούς σε βάρος του σπηλαίου και του φυσικού περιβάλλοντος, όπως είναι το αναβατόριο πλαγιάς.
- Να εξασφαλιστεί η διαφάνεια στη διαχείριση των κονδυλίων για το έργο στο του Δικταίο, που χρηματοδοτείται από το υπερμνημόνιο του Ταμείου Ανάκαμψης, του οποίου τον λογαριασμό πληρώνει ο λαός μας, για να διοχετεύεται πακτωλός χρημάτων στους ομίλους.
- Να επανεξεταστεί η απόφαση για το κλείσιμο από τις αρχές Σεπτεμβρίου του σπηλαίου του Δικταίου Άντρου, με βάση τα δίκαια αιτήματα των αυτοαπασχολούμενων και μικροεπαγγελματιών του τουρισμού και της εστίασης στην περιοχή, που ζητούν «προσωρινή αναβολή της απόφασης για αναστολή της λειτουργίας του Δικταίου Άντρου μέχρι τουλάχιστον και τα τέλη Σεπτεμβρίου και ξεκίνημα των εργασιών από 1η Οκτωβρίου και μετά.»
