Εργαζόμενοι ΠΑΓΝΗ: Υποβάθμιση της ιατρικής εκπαίδευσης, το "Foundation Year"

Η ανακοίνωση του Σωματείου Εργαζομένων ΠΑΓΝΗ

Τη θεσμοθέτηση προγράμματος «μεταπτυχιακής βασικής κλινικής εκπαίδευσης» (foundation year), ως προϋπόθεση πριν κάνει ο απόφοιτος της ιατρικής αγροτικό και ειδικότητα, εισηγήθηκε στις 2 Νοεμβρίου το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας, παρά την κατηγορηματική αντίθεση της πλειοψηφίας των νοσοκομειακών γιατρών (ΟΕΝΓΕ, Ενώσεις γιατρών). 

Είναι γνωστά τα χρόνια προβλήματα στην προπτυχιακή και τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση των γιατρών. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο ισότιμο σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών, ούτε ενιαίο υποχρεωτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης ειδικευομένων. Η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων είναι ελλιπής, με αποτέλεσμα ελλείψεις σε μόνιμο διδακτικό προσωπικό. Η κλινική άσκηση των φοιτητών γίνεται σε υποστελεχωμένα και «υπο-εξοπλισμένα» δημόσια νοσοκομεία. Για την κάλυψη των εξόδων συμμετοχής σε σεμινάρια και συνέδρια καθώς και για την αγορά συγγραμμάτων, οι ειδικευόμενοι εξαρτώνται από φαρμακευτικές εταιρείες ή αναγκάζονται να πληρώσουν μεγάλο μέρος από τον μισθό τους. Η έρευνα υποχρηματοδοτείται από το κράτος, οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν αμείβονται (ή αμείβονται ελάχιστα), ενώ για τα περισσότερα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών υπάρχουν δίδακτρα. Τα προβλήματα αυτά επιδεινώθηκαν περαιτέρω κατά την πανδημία, π.χ. αναστολή λειτουργίας σχολών, αναστολή κλινικής άσκησης 5ετών φοιτητών, μονοθεματική εκπαίδευση στον COVID, απασχόληση ειδικευομένων στα εμβολιαστικά κέντρα, μείωση τακτικών χειρουργείων και ιατρείων.

Με πρόσχημα τα υπαρκτά αυτά προβλήματα στην ιατρική εκπαίδευση, προωθείται μια αντιδραστική τομή, με στόχο την προσθήκη φραγμών στους νέους γιατρούς μετά το πτυχίο και πριν την έναρξη ειδικότητας, τη δημιουργία γιατρών «πολλών ταχυτήτων» (πρακτικάριων αποφοίτων της ιατρικής, αγροτικών, ειδικευόμενων, επικουρικών κ.λπ.), αλλά και το «μπάλωμα» μέρους των χιλιάδων κενών θέσεων του δημόσιου συστήματος υγείας με φτηνό ανειδίκευτο ιατρικό δυναμικό. 

Το πρόγραμμα αυτό θα περιλαμβάνει δύο φάσεις: η πρώτη σε νοσοκομεία του ΕΣΥ (6 μήνες), η δεύτερη σε περιφερειακά Ιατρεία/Κέντρα Υγείας (6 μήνες). Δίπλα στις χιλιάδες κενές θέσεις ειδικευομένων και ειδικευμένων θα δημιουργηθούν και θέσεις «μαθητευομένων πρακτικής άσκησης» και θα τηρείται «ηλεκτρονική λίστα προτεραιότητας».

Αντί για αναβάθμιση της εκπαίδευσης των φοιτητών από τους καθηγητές ιατρικής, ώστε να εμπεδώνουν τις γνώσεις τους -συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη- μέσω της συστηματικής κλινικής άσκησης, ουσιαστικά επιχειρείται η αναπλήρωση κενών στην προπτυχιακή εκπαίδευση με τη θεσμοθέτηση του «foundation course» και προωθείται η μεταπτυχιακή "εκπαίδευση" των αποφοίτων από αναρμόδιους, από “κλινικούς εκπαιδευτές”, οι οποίοι μπορεί να είναι οποιοιδήποτε επαγγελματίες υγείας των νοσοκομείων, των ΚΥ ή των ΠΙ, αρκεί να έχουν πάρει πιστοποίηση παρακολουθώντας ένα ταχύρρυθμο διαδικτυακό σεμινάριο! Προβλέπονται μάλιστα εκπαιδευτικές συνεδρίες συνολικής διάρκειας μόλις 12 διδακτικών ωρών (στο διάστημα του έτους της μεταπτυχιακής κλινικής εκπαίδευσης), για να αναπληρωθούν δήθεν διδακτικά κενά 6 χρόνων σπουδών! Δεν πρόκειται για εμβάθυνση της γνώσης αλλά για απόκτηση «δεξιοτήτων». 

Αν περάσουν οι αλλαγές αυτές, ο νέος γιατρός, που μέχρι τώρα έπρεπε να τελειώσει την Ιατρική Σχολή, να κάνει αγροτικό (υπηρεσία υπαίθρου), να ολοκληρώσει την ειδικότητα του, να δώσει εξετάσεις για τον τίτλο ειδικότητας και να περιμένει χρόνια μήπως και διοριστεί στο δημόσιο σύστημα υγείας, θα κάνει πλέον υποχρεωτικά και ένα χρόνο “βασικής κλινικής εκπαίδευσης” (ουσιαστικά περί «λάντζας» πρόκειται). Οι νέοι γιατροί που μέχρι σήμερα είναι αγροτικοί, ειδικευόμενοι, επικουρικοί, συμβασιούχοι COVID, παρατασιακοί, πλέον θα έχουν άλλη μία βαθμίδα: τους ΠΡΑΚΤΙΚΑΡΙΟΥΣ.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση που προωθείται, όχι μόνο δεν θα αναβαθμίσει την ιατρική εκπαίδευση, απεναντίας θα την υποβαθμίσει ακόμη περισσότερο και θα αυξήσει το κύμα της μαζικής φυγής αποφοίτων της ιατρικής στο εξωτερικό.

Στόχος των αλλαγών είναι η δημιουργία «φίλτρων» στην ιατρική εκπαίδευση, που οδηγούν σε κατηγοριοποίηση των γιατρών, με τη δημιουργία μιας πλειοψηφίας με βασική εκπαίδευση, περιορισμένες δυνατότητες, πιο εκτελεστικό ρόλο στην εργασία και λιγότερα δικαιώματα και μιας μειοψηφίας -μιας επιστημονικής ελίτ- υψηλής εκπαίδευσης με επιτελικό ρόλο στην εργασία, στην έρευνα, στη διοίκηση του συστήματος υγείας, με περισσότερα δικαιώματα.

Οι κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονται για την καθολική παροχή ποιοτικών δωρεάν υπηρεσιών υγείας από καλά εκπαιδευμένους γιατρούς, αλλά για την παροχή υποτυπωδών υπηρεσιών από μια πλειοψηφία γιατρών με στοιχειώδεις μόνο γνώσεις, ενώ η αξιοποίηση των σύγχρονων επιτευγμάτων της επιστήμης θα γίνεται από μια μειοψηφία γιατρών πιο ειδικευμένων και θα αφορά μόνο όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τα έξοδα διάγνωσης και θεραπείας από την τσέπη τους.

Απορρίπτουμε το πρόγραμμα μεταπτυχιακής βασικής κλινικής εκπαίδευσης. Διεκδικούμε:

Μοναδικό προαπαιτούμενο για την άσκηση της ιατρικής να αποτελεί το πτυχίο. Όχι σε φραγμούς στην έναρξη και τη συνέχεια της ειδικότητας και στη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Αναβάθμιση της προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης των γιατρών. 

Ουσιαστική συστηματική εκπαίδευση κατά την ειδικότητα. Η ειδίκευση των γιατρών να αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του κράτους χωρίς καμία συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.

Αποκλειστικά κρατική ευθύνη η δωρεάν εκπαίδευση και επιμόρφωση όλων των γιατρών, η παροχή συγγραμμάτων και η συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια.

Ενιαίο πρόγραμμα σπουδών σε όλες τις ιατρικές σχολές με περιεχόμενο που να στηρίζεται στη σύγχρονη γνώση, σύνδεση θεωρίας-κλινικής πράξης.

Στηρίζουμε τον αγώνα των φοιτητών ιατρικής και των ειδικευόμενων και ειδικευμένων γιατρών για αναβάθμιση της εκπαίδευσής τους. Στηρίζουμε την πανελλαδική ημέρα δράσης των Φοιτητικών Συλλόγων στις 26 Νοέμβρη.