Ένα Αστεροσκοπείο, μια χωροθέτηση και κάποιες…αστρολογικές παρατηρήσεις!

Της Ειρήνης Τσάκα


Όλα ξεκίνησαν με όραμα…

Μια πρόταση για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, που θα αναδείξει περαιτέρω την Κρήτη. Μια πρόταση για την προσέλκυση επιστημόνων, η οποία μάλλον δεν εξετάστηκε όσο… επιστημονικά θα έπρεπε!

Η αρχή έγινε όταν ο Δήμος Σητείας, έχοντας ως «κεντρικό στόχο την ανάπτυξη υποδομών οι οποίες θα ενισχύσουν τη θέση της Κρήτης στους τομείς της αστροπαρατήρησης και της μελέτης του διαστήματος» αποφάσισε να καταθέσει  πρόταση στο Πρόγραμμα Συνεργασίας INTERREG V-A « Ελλάδα - Κύπρος 2014 -2020 » και συγκεκριμένα στην πράξη « ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟΥ/ ΑΣΤΕΡΟΣΧΟΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ ΓΕΩΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΓΕΩΠΑΡΚΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ.

Το έργο  προτείνεται να υλοποιηθεί στα δυο θεσμοθετημένα Γεωπάρκα του Τροόδους (Κύπρος)  και της Σητείας ως ένα επιπρόσθετο συνεκτικό στοιχείο ανάπτυξης. Έχει εκτιμώμενο αρχικό προϋπολογισμό δαπάνης 2-2.4εκ € κατανεμημένο (περίπου) σε 60:40 ανάμεσα σε φορείς της Κύπρου και της Ελλάδος.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σητείας: «Απώτερος στόχος είναι η ανάπτυξη μιας νέας μορφής τουριστικού προϊόντος για βελτίωση της επισκεψιμότητας στις προτεινόμενες περιοχές». Στους στόχους επίσης αναφέρεται και «η διαμόρφωση ενός δικτύου αστροπαρατήρησης στην Ανατολική Μεσόγειο ώστε η περιοχή να καταστεί πόλος έλξης επιστημόνων». 

Να γίνει φυσικά αλλά να μπορείς να βλέπεις και τον ουρανό…

Ο Δήμος Σητείας προτείνει την δημιουργία «αστεροσχολείου» στην περιοχή των Έξω Μουλιανών , όπου και θα ανεγερθεί νέο κτήριο σύμφωνα με τις προδιαγραφές που απαιτεί ένα μικρό πλανητάριο. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι : «Εξωτερικά θα γίνει χώρος αστρολογικής παρακολούθησης  : χώρος για να μπορούν να στηθούν 10 τηλεσκόπια από επισκέπτες αστεροσκόπους».

Τι λένε γι’ αυτό άνθρωποι που έχουν γνώση του αντικειμένου;

Από την πλευρά του Πανεπιστημίου Κρήτης (εταίρος του έργου), o Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Σκίνακα, καθηγητής Σήφης Παπαδάκης επισημαίνει ότι το Πανεπιστήμιο  δεν έχει ρόλο "επιστημονικού επιβλέποντα" φορέα σε ότι αφορά την εκτέλεση έργων στη Σητεία  και δηλώνει άγνοια για την χωροθέτηση,  αναφέροντας ότι «κανένας δεν ζήτησε τη γνώμη τους».

Σοβαρές ενστάσεις εκφράζει ο αντιπρόεδρος σε θέματα παιδείας του Συλλόγου Φίλων Αστρονομίας Κρήτης, ο οποίος από την πρώτη στιγμή, όπως επισημαίνει, πρόσφερε την βοήθειά του στο Δήμο, χωρίς ωστόσο να «ακουστεί».

Σύμφωνα με τον Μιχάλη Περάκη η οριστική υποβολή της προμελέτης με ακρωνύμιο : GEOSTARS, στην διαχειριστική αρχή του προγράμματος  έγινε χωρίς να προηγηθεί κάποια επιστημονική μελέτη και μάλιστα η χωροθέτηση προτείνεται να γίνει σε «ξένο» οικόπεδο, εντελώς ακατάλληλο.

Ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου σε έγγραφό του προς το Δήμο Σητείας θέτει σειρά ερωτημάτων, το κυριότερο εκ των οποίων έχει να κάνει με την τοποθεσία που επελέγη (χωρίς, όπως αναφέρει, να προηγηθεί σχετική επίσημη διαβούλευση επί του χωροταξικού, αν και υπήρξε σχετική δέσμευση της δημοτικής αρχής).

Σύμφωνα με τον κ. Περάκη, πέρα από το γεγονός ότι το σημείο το οποίο επιλέχθηκε είναι  το πλέον ομιχλωδες μερος της περιοχης, χειμώνα - καλοκαιρι,  έχει προσανατολισμό βόρειο και όχι νοτιοανατολικό ως είθισται, ευρισκόμενο σε μια περιοχή μη ενδεδειγμένη για να φιλοξενήσει του σκοπούς για τους οποίους δημιουργείται!

Μεταξύ άλλων σημειώνει ότι «το σημείο στο οποίο προβλέπετε να τοποθετούνται τα τηλεσκοπία των επισκεπτών είναι στο ίδιο υψομετρικό επίπεδο του ΒΟΑΚ, με αποτέλεσμα τα αυτοκίνητα που κινούνται τις νυχτερινές ώρες από τα Μέσα  προς τα Έξω Μουλιανά να ρίχνουν το φως τους απευθείας στο αναφερθέν σημείο, ακυρώνοντας βασικούς κανόνες της ερασιτεχνικής αστροπαρατήρησης. Επίσης έχει στην νοτιανατολική πλευρά του, βουνά τέτοιου ύψους που στερούν την θέαση περί του ποσοστού 25% σε σχέση με αντίστοιχο σημείο σε οποιαδήποτε κορυφογραμμή της περιοχής».

Αξίζει να αναφερθεί και η επισήμανση του κ. Περάκη ότι «στην επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται αναφορά στην δημιουργία ενός επιστημονικού κατά βάση έργου, με εναλλακτικές τουριστικές  προεκτάσεις και μάλιστα με την συμμετοχή και του Πανεπιστημιου Κρήτης ως εταίρο του προγράμματος. Όμως σε αυτήν περιλαμβάνονται όροι όπως «αστρολογική χρήση» και μη υπαρκτές επιστημονικές ορολογίες όπως «αστεροσκοπικό τηλεσκόπιο», «αστεροσκόπους» και «αστεροσχολείο»!

Όλα αυτά γίνονται στην Κρήτη, την ώρα που ο επικεφαλής εταίρος του έργου, ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού, διαφημίζει ήδη το Αστεροσκοπείο Τροόδους, που θα είναι έτοιμο σε δύο χρόνια! 

Δείτε την επίμαχη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Σητείας, με τις διαβεβαιώσεις για έρευνα ορθής χωροθέτησης του εγχειρήματος, και ακολουθεί η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου αναφέρεται η θέση που προτείνεται...