«Εμείς οι ελεύθεροι αγωνιζόμενοι φοιτητές της Αθήνας»: Χειρόγραφα των εκφωνητών του Πολυτεχνείου, 49 χρόνια μετά

Της Κατερίνας Μυλωνά

Χαρτιά κιτρινισμένα με κείμενα που γράφτηκαν 49 χρόνια πριν...

«Αγωνιστή λαέ μας, μη σε πτοεί η βία, το δίκιο σου είναι τρανό…». «Έλληνες, εμείς οι ελεύθεροι αγωνιζόμενοι φοιτητές της Αθήνας…» Ό,τι ακριβώς ακουγόταν τον Νοέμβριο του 1973 από τα μεγάφωνα του Πολυτεχνείου, από τη συχνότητα του ραδιοφωνικού σταθμού των νέων που ύψωσαν το ανάστημά τους απέναντι στη χούντα των συνταγματαρχών. Σήμερα, 49 χρόνια μετά, αποτελούν πολύτιμα ιστορικά ντοκουμέντα, τα οποία ανήκουν στον γνωστό φωτογράφο του Ηρακλείου, κ. Γιώργο Τραχανατζή.

Εκείνη την περίοδο, ο ίδιος ήταν μάρτυρας των όσων συνέβησαν από μία άλλη σκοπιά, του οπερατέρ της ΥΕΝΕΔ. Κάλυπτε τα γεγονότα, ο χρόνος πάγωσε όταν έπεσε η πόρτα του Πολυτεχνείου από το τανκ και είδε έναν φίλο του να τραυματίζεται.

«Εμείς ξέραμε ότι γράφουμε Ιστορία», αναφέρει συγκινημένος. Το 1973 ήταν 31 ετών, το 1967 είχε γραφτεί σε μία σχολή της ΥΕΝΕΔ και είχαν έρθει άτομα από το εξωτερικό για να εκπαιδεύσουν τους οπερατέρ.

Την περίοδο του Πολυτεχνείου, βρίσκονταν στην Αθήνα απεσταλμένοι από διεθνή πρακτορεία ειδήσεων για να καλύψουν τα γεγονότα. Οι περισσότεροι, Έλληνες και ξένοι, ήταν κατά της χούντας, όμως, δεν τους έβλεπαν πάντα με καλό μάτι οι φοιτητές. Μάλιστα, είχαν παραπονεθεί στον διευθυντή τους γιατί  αισθάνονταν απροστάτευτοι, στη μέση, να τους κυνηγά η αστυνομία αλλά και οι φοιτητές.

Τα 24ωρα της εισβολής, ο κ. Τραχανατζής εργαζόταν μέρα νύχτα, χωρίς φαγητό, με πολλές στερήσεις. Θυμάται, μάλιστα, τα ωραιότερα μακαρόνια της ζωής του. Κυριακή, μετά από τα γεγονότα και ακόμα δεν είχε βάλει κάτι στο στόμα του, ακούει μια μυρωδιά από ένα σπίτι και παίρνει το θάρρος να χτυπήσει την πόρτα. Η γυναίκα του άνοιξε το σπίτι της και κέρασε εκείνον και έναν σύντροφό του μακαρόνια με μπιφτέκια, ό,τι πιο νόστιμο έχει φάει μέχρι σήμερα.

Όλοι είχαν συναίσθηση της σημασίας των γεγονότων, μάλιστα, όπως εξομολογείται, είχε προσπαθήσει να κρατήσει κάποια μπομπίνα για τον εαυτό του. Όμως, οι έλεγχοι από τους προϊστάμενούς του ήταν αυστηροί και δεν υπήρχε τέτοιο περιθώριο.

«Κάποιοι λένε πως δεν είχαμε νεκρούς…»

Εκείνο που τον εξοργίζει σήμερα είναι όταν κάποιοι υποστηρίζουν δημόσια πως στο Πολυτεχνείο δεν έπεσαν νεκροί. Όπως λέει, και ο ίδιος θα μπορούσε να είχε χάσει τη ζωή του.

Ένας φίλος του τραυματίστηκε με σφαίρα στον μηρό, χωρίς αυτοκίνητο τον μετέφεραν ως τον Ερυθρό Σταυρό, ένας άλλος ήταν στην πύλη όταν εισέβαλε το τανκ.

«Λένε δεν είχαμε νεκρούς. Εγώ τα έζησα και αναρωτιέμαι εκείνοι που τα λένε πού ήταν τότε και ξέρουν;», αναφέρει. Πολυβόλα είχαν στηθεί σε μεγάλη διάμετρο γύρω από τον χώρο του Πολυτεχνείο, θυμάται κάποιον που έριχνε και… «όποιον πάρει ο Χάρος. Οι σφαίρες έπεφταν δίπλα μου…».

Την ώρα της εισβολής, ένας συνάδελφός του που συνεργαζόταν με πρακτορεία της Αγγλίας, είχε ανέβει στην πύλη, στην κορυφή. Ο κ. Τραχανατζής ήταν στο απέναντι ξενοδοχείο, παρακολουθούσε παγωμένος ό,τι συνέβαινε, δεν πίστευε ότι το τανκ θα προχωρήσει, όμως, δεν έκανε πίσω, έριξε την πύλη και όποιον βρισκόταν εκεί. Ο φίλος του τραυματίστηκε βαριά, επέζησε αλλά με σοβαρά προβλήματα υγείας.

«Ήταν μια μαύρη νύχτα, η χειρότερη νύχτα της ζωής μου. Έβλεπες τον τρόμο στα παιδιά που έβγαιναν από το Πολυτεχνείο. Δε μας άφηναν να μπούμε, μας είχαν στριμώξει στην αυλή. Μπήκαμε μετά από δύο ώρες. Η στιγμή που έπεσε η πύλη… αυτή η εικόνα δε θα φύγει από το μυαλό μου, είναι σα να τη βλέπω τώρα ξανά. Τα παιδιά έβγαιναν λυπημένα, σε ομάδες. Εμείς, όταν πια μπήκαμε να τραβήξουμε πλάνα, ξημέρωνε», περιγράφει τις στιγμές της φρίκης.

Όταν πια μπήκε στον χώρο, πήγε στο σημείο, όπου εκφωνούνταν τα δελτία των φοιτητών, τόλμησε και πήρε κάποια χειρόγραφα μαζί του, ήθελε να έχει ενθύμιο από αυτό το τόσο σημαντικό γεγονός για τη χώρα μας.

Θυμάται, ακόμα, γραμμένα συνθήματα κατά της χούντας στον τοίχο. Τα ακούμπησε και διαπίστωσε πως η μπογιά δεν είχε στεγνώσει, του είπαν να μη μιλήσει σε κανέναν για αυτό, τότε εκείνος σκέφτηκε πως τα είχαν γράψει ασφαλίτες. Ακόμα και άνθρωποι μέσα στο καθεστώς ήταν εναντίον του…

«Κάποιοι καπηλεύονται το Πολυτεχνείο»

Ο κ. Τραχανατζής λέει και μια μεγάλη αλήθεια σήμερα. «Στεναχωριέμαι γιατί άλλοι θυσιάστηκαν, άλλοι αγωνίστηκαν και άλλοι κερδίζουν. Κάποιοι καπηλεύτηκαν το Πολυτεχνείο. Για αυτό δεν ήθελα να παρουσιαστώ, να μιλήσω και εγώ. Το κάνω τώρα, 50 χρόνια μετά».

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο