Την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024, στις 7:30 μμ, στην Βιτσιλιά, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παρτίρων οργανώνει μία εκδήλωση, στα πλαίσια της βαθύτερης γνωριμίας με τον τόπο και την ιστορία του.
Στη σχετική ανακοίνωση του συλλόγου επισημαίνονται τα εξής:
"Παραμονή του Τιμίου Σταυρού, πολιούχου της Βιτσιλιάς, μετά τον Εσπερινό στο ομώνυμο εκκλησάκι, θα ακολουθήσει στον χώρο της μικρής Πλατείας του οικισμού, ΟΜΙΛΙΑ από τον φιλόλογο-αρχαιολόγο Νίκο Γιγουρτάκη, με θέμα: «Βιτσιλιά, κόμβος στο οχυρωματικό δίκτυο Πεδιάδας και Ανατολικής Μεσαράς».
Ο ομιλητής, αφού δώσει ένα σύντομο ιστορικό πλαίσιο, θα αναφερθεί στον ρόλο που διαδραμάτισε η Βιτσιλιά για την ευρύτερη περιοχή ως ένα από τα σπουδαία ιστορικά οχυρωματικά έργα της βυζαντινής περιόδου, που συνέχισε να διαδραματίζει και κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας, αφού οι τοπικοί άρχοντες (κυρίως γόνοι βενετικών οικογενειών) ακολούθησαν το ίδιο περίπου διοικητικό μοντέλο.
Λίγα παραπάνω λόγια:
Μετά την επανάκτηση της Κρήτης στα 961 μ.Χ. από τον αρχιστράτηγο Νικηφόρο Φωκά, το νησί παραμένει Βυζαντινή επαρχία μέχρι την πώλησή του στους Βενετούς (1206). Πρώτιστο μέλημα του Βυζαντίου η προστασία της εδαφικής, πολιτικής, οικονομικής και πολιτισμικής κυριαρχίας του στην Κρήτη. Έτσι, με τις οδηγίες της κεντρικής εξουσίας (στην Κωνσταντινούπολη), χτίζεται ένας σημαντικός αριθμός οχυρών στο νησί ένα πολυδάπανο και πολύμοχθο έργο,. Κάποια υπήρχαν από την πρώτη βυζαντινή περίοδο, οπότε επισκευάζονται και συμπληρώνονται ώστε να καταστούν αξιόμαχα. Οι βυζαντινές οχυρώσεις στην Κρήτη (ένα σχετικά άγνωστο ιστορικό παρελθόν) περιλαμβάνουν καστροπολιτείες, κάστρα, φρούρια, πύργους και βίγλες, όλα οργανωμένα γύρω από ή πλησίον σε σημαντικές κατοικήσεις (αστικά κέντρα, εμπορικούς κόμβους, οικισμούς, διαβάσεις, στρατηγικά σημεία ελέγχου).
Επί δυναστείας των Κομνηνών (11ος αι.) τον οικονομικό και διοικητικό έλεγχο αποκτά η τοπική αριστοκρατία. Αυτή εγγυάται την προστασία των κατοίκων και στα οχυρά που κτίζονται από εκείνη την περίοδο και ύστερα φυλάσσονται τα γεννήματα και οι σοδειές των παραγωγών, σε ένα καθεστώς όπου ο τοπικός άρχοντας ελέγχει την παραγωγή και τις δραστηριότητες της περιοχής γύρω από την έδρα του, που συνήθως είναι ένας πύργος, ένα φρούριο, ένα μικρό οχυρό δηλαδή.
Ένα τέτοιο καστροχωριό ήταν η Βιτσιλιά, για την οποία υπάρχει λεπτομερής καταγραφή σε ιδιόχειρο συμβόλαιο του φεουδάρχη Dandulo (1387), που δίνει αρκετά στοιχεία για μια γενική ανασύνθεση της εικόνας ενός πυκνοκατοικημένου οικισμού, όπως δείχνει με την εξαιρετική μελέτη του «Ένα καστροχωριό στη μεσαιωνική Κρήτη: Βιτσιλιά, 1387» ο ιστορικός Χαράλαμπος Γάσπαρης.
Ο σημερινός οικισμός της Βιτσιλιάς, εγκαταλελειμμένος από το 1971, έχει αποκτήσει ξανά ζωή, καθώς τα τελευταία χρόνια, κάποιοι απόγονοι παλαιών κατοίκων αναπαλαίωσαν πέντε κατοικίες, ενώ αναστηλώθηκε και ο μονόκλιτος ναός του Τιμίου Σταυρού (πιθανόν της β΄ βυζαντινής περιόδου), ο οποίος στέκει σήμερα πληγωμένος από τους πρόσφατους σεισμούς του Αρκαλοχωρίου.
Θα σας περιμένομε. Θα σας κεράσομε και μια ρακή. Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας ζακετούλα ή μπουφάν.
*Για όσους δεν είναι από την περιοχή: Θα έρθουν από τον οδικό άξονα Αρκαλοχωρίου – Παρτίρων. Μετά το μικρό χωριό Αγία Σεμνή και πριν τα Πάρτιρα, στη δεξιά πλευρά του δρόμου (υπάρχει πινακίδα), θα ανέβουν πάνω στο λόφο με την υπέροχη πανοραμική θέα".
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
