"Βροχή" μηνυμάτων για την Παγκόσμια Ημέρας Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών

Πολλές είναι οι ανακοινώσεις φορέων και συλλόγων με αφορμή τη σημερινή "Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών" 

"Το Πανεπιστήμιό μας μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα μιας κοινωνίας πολιτών στην οποία η σιωπή ενθαρρύνεται να  σπάσει και η ανοχή είναι μηδενική" τονίζεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων του Πανεπιστημίου Κρήτης: 

"Στις 25 Νοεμβρίου 1960 στον Άγιο Δομίνικο, δολοφονήθηκαν με βάναυσο τρόπο οι αδερφές Mirabal, τρεις πολιτικές ακτιβίστριες, έπειτα από διαταγή του δικτάτορα Rafael Trujillo. Οι γυναίκες αυτές έγιναν σύμβολα του φεμινιστικού κινήματος. Το 1999 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όρισε επίσημα την 25^η Νοεμβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο με θύματα εκατομμύρια γυναικών και κοριτσιών στον κόσμο, χωρίς «διακρίσεις» εθνικότητας/εθνότητας, θρησκεύματος, ηλικίας, κοινωνικής τάξης, μορφωτικού επιπέδου ή πολιτισμικής παράδοσης. Περιλαμβάνει όλες τις δυνατές εκφάνσεις της βίας, κάθε μορφή άμεσης φυσικής βίας, τη λεκτική βία, κάθε είδους εξαναγκασμό, κάθε είδους συμβολική βία. Από τη γυναικοκτονία, τη συστηματική κακοποίηση και το βιασμό, την εμπορία γυναικών, το γάμο των ανήλικων κοριτσιών, τη σεξουαλική παρενόχληση, έως τις αρνητικά διακριτικές συμπεριφορές, τη συμβολική πραγμοποίηση του γυναικείου σώματος ως σεξουαλικού αντικειμένου, την αναπαραγωγή έμφυλων στερεοτύπων, το “mansplaining”, τους άρρητους περιορισμούς/αποκλεισμούς από την αγορά εργασίας, η βία κατά των γυναικών αποτελεί παράβαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συντελείται ακριβώς λόγω του φύλου των γυναικών, και για τούτο, συνιστά ακραία προσβολή του «ανθρώπινου προσώπου» τους.

 Αποτελεί δομικό πρόβλημα των κοινωνιών μας, αποτέλεσμα αλλά και μηχανισμό συντήρησης μιας ιστορικά συγκροτημένης ανισότητας ισχύος ανδρών και γυναικών, που «νομιμοποιεί» τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και δημιουργεί το υπόβαθρο για την εκδήλωση βίαιων κατά των γυναικών συμπεριφορών. Αμφισβητεί ευθέως τη δημοκρατία και τον πολιτισμό μας, συνιστώντας φαινόμενο που ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΚΤΟ.

Η κατανόηση των μηχανισμών και διαδικασιών που (ανα)παράγουν τη βία κατά των γυναικών και η αναγνωρισιμότητα της (σε όλες της τις μορφές)  αποτελούν το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση και εξάλειψη του φαινομένου. Αυτό όμως δεν αρκεί· όπως δεν αρκεί και η αναγνώριση του φαινομένου από τη διεθνή και την ελληνική έννομη τάξη (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και Ν. 4531/2018). Είναι αναγκαία η ενεργητική καταδίκη από τον καθένα και την καθεμιά μας κάθε μορφής βίας και προσβολής της αξιοπρέπειας των γυναικών".

Τα σωματεία έχουν χρέος να φέρουν στην επιφάνεια την αόρατη πανδημία της βίας κατά των γυναικών, επισημαίνεται σε ανακοίνωση της ΓΣΕΕ: 

"Με τις αντοχές της κοινωνίας να έχουν εξαντληθεί ύστερα από 10 χρόνια οικονομικής κρίσης και μέτρων λιτότητας και να δοκιμάζονται εκ νέου κάτω από την απειλή στην ίδια την ανθρώπινη ζωή από την πανδημία του κορωνοϊού και νέα πρόσθετα περιοριστικά μέτρα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κοινωνική πανδημία της βίας κατά των γυναικών παραμένει αόρατη στην πραγματική της διάσταση.

Η εργασία χωρίς επαρκή προστασία και υποδομή στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας και εξυπηρέτησης της κοινωνίας, η απειλή και απώλεια θέσεων εργασίας, η διακινδύνευση και η απώλεια του εργατικού εισοδήματος, η επισφάλεια στους όρους εργασίας, η χρήση τηλεργασίας χωρίς κανόνες και όρια, η σύγκρουση της εργασίας με τις οικογενειακές υποχρεώσεις, ο περιορισμός της ελεύθερης μετακίνησης σε συνδυασμό με την απειλή στην υγεία  αποτελούν παραμέτρους που αποτρέπουν τα θύματα βίας στο να σπάσουν τη σιωπή και να καταγγείλουν τις επιθέσεις εναντίον του σώματος, της τιμής και της αξιοπρέπειάς τους.

Ο δρόμος προς το σπάσιμο της σιωπής, την προστασία και την αποκατάσταση των θυμάτων της βίας, αλλά και την έγκαιρη και αποτελεσματική δίωξη των δραστών είναι μακρύς. Σε ό,τι αφορά μάλιστα στη βία εναντίον των γυναικών στην εργασία αχαρτογράφητος, καθώς ούτε στοιχεία υπάρχουν για την έκταση  και τα χαρακτηριστικά του φαινομένου, ούτε  το θεσμικό πλαίσιο δεν τολμάει να προχωρήσει με τα κατάλληλα εργαλεία που θα έδινε, επιπλέον της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασία 190 για τον “Τερματισμό της βίας και της παρενόχλησης σε βάρος των γυναικών και των ανδρών στον κόσμο της εργασίας”, με τη λήψη των απαραίτητων και κυρίως κατάλληλων μέτρων εφαρμογής της.

Η ΓΣΕΕ ζητά από τα συνδικάτα επαγρύπνηση για τα περιστατικά βίας κατά γυναικών, όπως και για τα περιστατικά διακρίσεων, ρατσισμού και μισαλλοδοξίας και έμπρακτη υποστήριξη των θυμάτων με τη δυνατότητα που έχουν να ασκούν στο όνομα του θύματος τις καταγγελίες στις αρμόδιες Αρχές. Τα συνδικάτα μπορούμε να αναδείξουμε τα σοβαρά προβλήματα που αποτρέπουν ή εμποδίζουν τη διερεύνηση καταγγελιών διακρίσεων, παρενόχλησης ή και βίας. Πρέπει να επιμείνουμε στην ανάγκη αυτεπάγγελτης εξέτασης της παραβίασης της νομοθεσίας για τις διακρίσεις (ν. 3896/2010 και ν. 4443/2016) κατά την εξέταση καταγγελιών των εργαζομένων για εργοδοτική αυθαιρεσία σε βάρος τους. Πρέπει να είμαστε κοντά στα θύματα βίας και διακρίσεων για την αντιμετώπιση εκδικητικών ενεργειών εναντίον τους, από θρασύδειλους θύτες, όπως μηνύσεις και αγωγές αποζημίωσης για συκοφαντική δυσφήμιση.

Τα συνδικάτα έχουμε την υποχρέωση να συνεχίσουμε τον αγώνα:

-  για τη διεύρυνση της έννοιας των «πράξεων βίας» στη βάση των γενεσιουργών τους αιτιών: στην έννοια της βίας κατά των γυναικών, στην οποία εντάσσονται η ενδοοικογενειακή βία, ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, η σεξουαλική κακοποίηση, το trafficking, οι ρατσιστικές επιθέσεις λόγω χαρακτηριστικών ή ταυτότητας φύλου (πραγματικών ή νομιζόμενων) και σεξουαλικού προσανατολισμού, πρέπει να ενταχθεί ώστε να παρακολουθείται και να τιμωρείται η διάσταση της οικονομικής βίας. Δυστυχώς και στην Ελλάδα, η διάσταση της οικονομικής βίας, η οποία έχει εμπεδωθεί από τη βία των ασκούμενων πολιτικών, η νέα διάσταση της «ψηφιακής βίας» από τις μεθόδους παρακολούθησης της τηλεργασίας, το επισφαλές περιβάλλον στην εργασία, η εργοδοτική αυθαιρεσία με την αιφνιδιαστική αφαίρεση δικαιωμάτων και η απειλή της αβεβαιότητας και της ανεργίας, ο εγκλεισμός με τις αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις, εμπεδώνουν τα στερεότυπα του κοινωνικού ρόλου των φύλων, αποτελούν τροχοπέδη στον αγώνα της ισότητας σε αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και ανατροφοδοτούν τα ήδη υψηλά ποσοστά όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών.

– για την προστασία θυμάτων βίας με αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο και σταθερή εθνική πολιτική: η αύξηση των περιστατικών βίας και κακοποίησης των γυναικών, η οποία γίνεται συνήθως γνωστή από έμμεσες πηγές δημοσιότητας και δυστυχώς σε χρόνο όπου δεν υπάρχει δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης για την προστασία του θύματος, τα χαμηλά ποσοστά καταγγελιών στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, τα χαμηλά ποσοστά δίωξης, η εξάρτηση της λειτουργίας των ξενώνων φιλοξενίας και των συμβουλευτικών κέντρων για τα θύματα έμφυλης βίας από ευρωπαϊκούς πόρους και κατά συνέπεια η απουσία σταθερών και αποτελεσματικών μέτρων για την προστασία των θυμάτων, καταδεικνύουν το έλλειμμα ουσιαστικής μέριμνας και διαρκούς επαγρύπνησης της Πολιτείας για τη βία κατά των γυναικών. Την ίδια στιγμή, οι σοβαρότατες διαστάσεις που έχει λάβει η ανάγκη προστασίας των προσφυγικών/μεταναστευτικών πληθυσμών, σε συνδυασμό με την άνοδο ακραίων, μισαλλόδοξων και ξενοφοβικών στοιχείων στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη ενισχύει την αύξηση και της έμφυλης βίας, μιας και οι συγκεκριμένες ιδεολογίες προωθούν χωρίς προσχήματα τις έμφυλες διακρίσεις και τα στερεότυπα που συνδέονται με το φύλο, την ταυτότητα ή τα χαρακτηριστικά φύλου.

– για τη συστηματική και τακτική τήρηση στατιστικών στοιχείων: η αποτελεσματική, δηλαδή έγκαιρη και έγκυρη παρακολούθηση του φαινομένου της έμφυλης βίας και η ενίσχυση του πλαισίου προστασίας των θυμάτων και αυστηρής τιμωρίας των δραστών συνδέεται άμεσα με τη συστηματική και ανά τακτά χρονικά διαστήματα συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων, άμεσα και ευχερώς προσβάσιμων στο ευρύ κοινό, με αναλυτικά δεδομένα ανά φύλο, ηλικία, άλλο κρίσιμο χαρακτηριστικό και σχέση του θύματος με τον θύτη. Επισημαίνουμε για μία ακόμα φορά ότι η τήρηση αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων είναι αναγκαιότητα και για το πεδίο όλων των απαγορευμένων από το νόμο διακρίσεων εν γένει και επιβάλλεται και από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (ν. 4531/2018), την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει και οφείλει να εφαρμόσει αποτελεσματικά.

– για την άμεση κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 190 για τον “Τερματισμό της βίας και της παρενόχλησης σε βάρος των γυναικών και των ανδρών στον κόσμο της εργασίας”, με τη λήψη των απαραίτητων και κυρίως κατάλληλων μέτρων εφαρμογής της. Δυστυχώς, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι καμία από τις επίσημες τριμερείς δομές κοινωνικού διαλόγου δεν λειτουργεί, είναι προφανές ότι η Πολιτεία συνεχίζει να μην επιδεικνύει το απαιτούμενο ενδιαφέρον για τη διασφάλιση της διεξαγωγής έγκαιρου, διαρκούς και ουσιαστικού τριμερούς κοινωνικού διαλόγου, ανάμεσα σε άλλα, και στο πεδίο της ισότητας, των απαγορευμένων διακρίσεων και κατ’επέκταση των περιστατικών βίας στη βάση αυτών. Διαρκές έλλειμμα αυτής της χρόνιας πλέον υστέρησης, είναι να μην είναι σε θέση το κράτος να αναλάβει αποτελεσματικές δράσεις, τόσο αντιμετώπισης όσο και πρόληψης των φαινομένων διακρίσεων και βίας στη βάση της εμπειρίας, των απόψεων και των δεσμεύσεων της εργατικής και της εργοδοτικής πλευράς. Αναγνωρίζουμε ότι μοναδική εξαίρεση αποτελεί η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, τη συνέχιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του οποίου ζητά η ΓΣΕΕ.

Η ΓΣΕΕ τιμά τις γυναίκες εργαζόμενες που βρίσκουν το θάρρος και τη δύναμη να αντιδράσουν στη βία και την προσβολή της αξιοπρέπειάς τους και ζητά να απευθύνονται στα σωματεία τους για την υποστήριξή τους στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Απευθύνουμε κάλεσμα στις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους να στραφούν προς τα συνδικάτα ώστε να ενδυναμώσουν την δυνατότητα παρέμβασής τους τόσο για την προστασία των θυμάτων, όσο και για τη σύμπραξή τους στην πρόληψη των πράξεων βίας.

Ενώνουμε τη φωνή μας με τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων για μηδενική ανοχή στη βία κατά των γυναικών, τη λήψη συντονισμένων και αυστηρών μέτρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εξάλειψη του φαινομένου και την άμεση κύρωση της ΔΣΕ 190 για τον “Τερματισμό της βίας και της παρενόχλησης σε βάρος των γυναικών και των ανδρών στον κόσμο της εργασίας”, με τη λήψη των απαραίτητων και κυρίως κατάλληλων μέτρων εφαρμογής της.

Η ΓΣΕΕ ενημερώνει ότι το isotita@gsee.gr και οι Δομές δωρεάν πληροφόρησης εργαζομένων και ανέργων (Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ www.kepea.gr , Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ https://www.inegsee.gr/diktio-ipiresion-pliroforisis-simvouleftikis-ergazomenon-anergon/) είναι στη διάθεση των εργαζομένων για την υποβολή καταγγελιών ή την παρακολούθηση καταγγελιών στο ΣΕΠΕ και τον Συνήγορο του Πολίτη που αφορούν ζητήματα παράνομων διακρίσεων, βίας και παρενόχλησης στην εργασία'.

Η πρόεδρος του Συνδέσμου Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Ν. Ηρακλείου Μαίρη Παχιαδάκη

"Σήμερα, 25 του Νοέμβρη, δεν είναι μια Παγκόσμια γιορτή. Είναι υπενθύμιση για μια πραγματικότητα που αφορά όλο τον Κόσμο αλλά κυρίως τους άνδρες για την οποία δυστυχώς, αρνούνται να μιλήσουν. 

Αυτή η μέρα είναι αφιερωμένη στην κακοποίηση της γυναίκας και του κοριτσιού από το σύζυγο, το σύντροφο, τον πατέρα, τον αδελφό, τον πατριό, τον προϊστάμενο και σε εκείνον που σκέφτεται πως μπορεί να βιάσει μια γυναίκα χωρίς συνέπειες. Για αυτή τη μέρα η ευχή μου είναι συγκεκριμένη και ίσως παρακλητική προς τους άνδρες. Να προβληματιστούν, να αλλάξουν την «ατσαλάκωτη» συμπεριφορά τους, να αφουγκραστούν τη φωνή που μιλά για μια απόφαση ζωής. Μία απόφαση που σχετίζεται με τη δική τους ζωή μα και με τη στάση τους στην ίδια τη ζωή.  Μία απόφαση που λέει ΝΑΙ στο σεβασμό, στην αλήθεια, στην αυτοεκτίμηση και στην αυτογνωσία.  Γιατί ο ίδιος γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα «σκοτεινά» του σημεία που δεν τα ομολογεί, δε δέχεται σχολιασμούς, ούτε ζητά να βοήθεια. Προ(σ)καλώ  λοιπόν, κάθε άνδρα που ξέρει, πως ο φίλος του είναι βίαιος και κακοποιητικός να τον προτρέψει, να τον συμβουλέψει και να τον στηρίξει ώστε να αλλάξει την κακοποιητική του συμπεριφορά και να ξεφορτωθεί νοοτροπίες και λάθος πρότυπα. Δύσκολη αλλά όχι ακατόρθωτη η αλλαγή όταν έχει γίνει συνήθεια. 

Όταν το έτος 2000 πήραμε την «προκλητική», για τα τότε δεδομένα, απόφαση να βοηθήσουμε και να προστατέψουμε την κακοποιημένη γυναίκα στον τόπο μας, πολλοί δεν πίστεψαν στο αποτέλεσμα της προσπάθειας. Ορισμένοι αντέδρασαν, απείλησαν ή μίλησαν απαξιωτικά. Και ήταν εκείνοι που ένιωσαν «άβολα» καθώς αισθάνθηκαν απειλή από ένα ξένο εισβολέα που άρχισε ξαφνικά να ασχολείται με τα του οίκου τους. Μετά από τόσα χρόνια και έχοντας βοηθήσει εκατοντάδες γυναίκες να ξεπεράσουν το φόβο, την ανασφάλεια και την επιβίωση τους, λέμε πως συντελέσαμε στο χτίσιμο μιας πιο «δίκαιης» κοινωνίας, βάζοντας το δικό μας λιθαράκι. Έχοντας προσεγγίσει το αποτύπωμα της κακοποίησης και της ενδο-οικογενειακής βίας, μέσα από τα βιωματικά τραύματα γυναικών που έζησαν τον εφιάλτη, μπορούμε με σιγουριά πλέον να πούμε πως η ΑΝΟΧΗ και η ΣΙΩΠΗ χαρακτηρίζουν την Κρητική κοινωνία και όχι μόνον. 

Επ’ ευκαιρία λοιπόν της σημερινής ημέρας, θέλω να πω σε κάθε άνδρα που η βία έχει γίνει κομμάτι της ζωής του, πως είναι καιρός να επαναπροσδιορίσει τη συνείδηση του, και να επιτρέψει στο ΕΓΩ του να συμπορευθεί με το ΕΜΕΙΣ για να φωνάξουμε ΜΑΖΙ πως κακοποίηση σημαίνει πάγωμα ψυχής και μυρίζει μοναξιά"