Στην τελευταία της κατοικία αναπαύεται πλέον η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ της Βρετανίας.
Ύστερα από μια πολύωρη τελετή, που ξεκίνησε από το Αββαείο του Ουέστμινστερ και ολοκληρώθηκε στο Κάστρο του Ουίνδσορ, το φέρετρο με τη σορό της Ελισάβετ Β’ τοποθετήθηκε στη βασιλική κρύπτη.
Το χρονικό της ημέρας της κηδείας
Με στρατιωτικές τιμές και τον εθνικό ύμνο αναχώρησε για το Ουίνδσορ, η νεκροφόρα με το φέρετρο της βασίλισσας Ελισάβετ. Πλήθος κόσμου που παρακολουθούσε την αυτοκινητοπομπή, ξεσπώντας σε χειροκροτήματα.
Το φέρετρο μεταφέρθηκε από τον κιλλίβαντα στη νεκροφόρα έξω από την αψίδα του Ουέλινγκτον. Η πομπή που ξεκίνησε από το Αββαείο του Γουεστμίνστερ ήταν μεγαλειώδης.
Νωρίτερα, η πομπή πέρασε μπροστά από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου το προσωπικό της βασίλισσας παραταγμένο απηύθυνε το «ύστατο χαίρε» σε κλίμα συγκίνησης.
As for her father King George VI, grandfather King George V, great-grandfather King Edward VII and great-great-grandmother Queen Victoria, Her Majesty The Queen’s coffin was borne in a Procession to Westminster Abbey on the State Gun Carriage. pic.twitter.com/2Vl58ITLGp
— The Royal Family (@RoyalFamily) September 19, 2022
Το φέρετρο τοποθετήθηκε στον κιλλίβαντα και συνοδεύτηκε από μέλη του Βασιλικού Ναυτικού. Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας βρίσκονταν εκεί, με πρώτο τον βασιλιά Κάρολο και στην ίδια γραμμή τα άλλα τρία παιδιά της βασίλισσας, ενώ ακολουθούν ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο πρίγκιπας Χάρι και ο ξαδερφός τους, Πίτερ Φίλιπς. Η Καμίλα, η Κέιτ Μίντλετον, ο πρίγκιπας Τζορτζ και η πριγκίπισσα Σάρλοτ ακολούθησαν την πομπή με αυτοκίνητο, ακριβώς πίσω από τα πεζά μέλη της βασιλικής οικογένειας. Συνολικά, πέντε αυτοκίνητα με μέλη της βασιλικής οικογένειας βρέθηκαν πίσω από την πομπή, ενώ οι παγκόσμιοι ηγέτες μεταφέρθηκαν στο Ουίνδσορ με λεωφορείο.
Συγκίνηση έξω από το Μπάκιγχαμ
Κλίμα συγκίνησης επικράτησε έξω από το παλάτι του Μπάκιγχαμ. Μέλη του προσωπικού του Μπάκιγχαμ είχαν σχηματίσει γραμμή περιμένοντας την πομπή . Σεφ, μπάτλερ και αστυνομικοί ήταν μεταξύ των μελών του προσωπικού βρέθηκαν έξω από την κύρια κατοικία της Ελισάβετ. Άτομα που βρέθηκαν εκεί, μιλούν για ένα πλήθος που περίμενε με θρησκευτική ευλάβεια να αποχαιρετήσει τη βασίλισσα.
Νωρίτερα, η πομπή πέρασε από το Horse Guards Arch, όπου γινόταν παρέλαση στους εορτασμούς για τα επίσημα γενέθλιά της κάθε Ιούνιο, ενώ η Ελισάβετ επιθεωρούσε στρατεύματα. Μέλη της Φρουράς απευθύνουν χαιρετισμό. Επίσης, πέρασε και από το μνημείο της βασίλισσας Βικτώρια.
Η μεγαλειώδης πομπή πέρασε ανάμεσα από δύο βασιλικά πάρκα του Λονδίνου. Από τη μία πλευρά το Γκριν Παρκ, που άνοιξε από τον Κάρολο Β' το 1668 και περιλαμβάνει το μνημείο προς τιμήν των Καναδών που υπηρέτησαν στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και από την άλλη πλευρά το πάρκο του Σαιν Τζέιμς, που είναι το αρχαιότερο από τα βασιλικά πάρκα.
Αν και στις μέρες μας, η περιοχή αποτελεί πόλο έλξης Λονδρέζων και τουριστών, σήμερα επικρατεί απόλυτη σιγή.
Σιγή δύο λεπτών στη μνήμη της σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο
Με τον εθνικό ύμνο «God save the King» ολοκληρώθηκε η τελετή της νεκρώσιμης ακολουθίας της βασίλισσας Ελισάβετ που ξεκίνησε στις 13:00 (ώρα Ελλάδος, τοπική ώρα 11:00), στο Αββαείο του Γουέστμινστερ. Η σορός της Βασίλισσας Ελισάβετ μεταφέρθηκε με πομπή από το Γουεστμίνστερ Χολ, που εξετέθη επί τετραήμερο σε λαϊκό προσκύνημα. Αγημα 142 ναυτών έσυραν τον κιλλίβαντα με το φέρετρο της Βασίλισσας Ελισάβετ, το οποίο συνόδευσαν ο βασιλιάς Κάρολος και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
The Last Post is sounded by the State Trumpeters of the Household Cavalry, led by Trumpet Major Julian Sandford, from the steps of the Lady Chapel.
— Royal Central (@RoyalCentral) September 19, 2022
Two minutes’ silence is now observed across the United Kingdom. pic.twitter.com/L8jddDTODA
Στις 13:55 ώρα Ελλάδος (τοπική ώρα 11:57) κηρύχθηκε δύο λεπτών σιγή σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά τον εθνικό ύμνο, ακούστηκε ο ήχος της γκάιντας και στη συνέχεια θα γίνει πομπή προς την Αψίδα του Ουέλινγκτον.
The Last Post pic.twitter.com/g8cCpJyUgN
— Mr Chairman (@MrChairmanUK) September 19, 2022
Κατά τη λειτουργία, η πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας ανάγνωσε το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο από την Αγία Γραφή: «Μην αφήνετε την καρδιά σας να να μπλεχτεί: πιστεύετε στον Θεό, πιστεύετε και σε εμένα».
Αμέσως μετά, η χορωδία έψαλε έναν ύμνο που είχε ακουστεί το 1947, στον γάμο της τότε πριγκίπισσας Ελισάβετ με τον τότε Φίλιπ Μαουντμπάτεν, στη συνέχεια πρίγκιπα Φίλιππο. Ο ύμνος είναι βασισμένος στον Ψαλμό 23. «Ο Κύριος είναι ο ποιμένας μου», αναφέρεται. Ο ύμνος είναι γνωστός για τη φράση «αν και διαβαίνω το σκοτεινό μονοπάτι του θανάτου, δεν θα φοβηθώ κανένα κακό. Γιατί Εσύ είσαι μαζί μου και ο δρόμος σου με ανακουφίζει».
Eμφανώς συγκινημένα τα μέλη της βασιλικής οικογένειας
Οι κοντινότεροι συγγενείς της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ -με πρόσωπα χλωμά και σοβαρά-- ακολούθησαν το φέρετρό της προς το Αβαείο του Ουέστμινστερ όπου πραγματοποιήθηκε η κηδεία της, με μια προσεκτικά χορογραφημένη πομπή.
Ο γιος της Ελισάβετ, ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, και τα τρία μικρότερα αδέλφια του - Άννα, Άντριου και Έντουαρτ-στέκονταν πρώτοι στη σειρά πίσω από τον κιλλίβαντα πάνω στον οποίο είχε τοποθετηθεί το φέρετρο της εκλιπούσας βασίλισσας, τον οποίο έσυρε άγημα 142 ναυτών, για να μεταφερθεί από το Ουέστμινστερ Χολ στο Αβαείο.
Πίσω τους βρίσκονταν τα παιδιά του Καρόλου, οι πρίγκιπες Ουίλιαμ και Χάρι, και άλλα ανώτερα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Ο Κάρολος και ο Ουίλιαμ έφτασαν με το ίδιο αυτοκίνητο στο Ουέστμινστερ Χολ, όπου έγιναν δεκτοί με επευφημίες και χειροκροτήματα από το συγκεντρωμένο πλήθος που είχε σπεύσει για να παρακολουθήσει την τελετή.
Από τη στιγμή που εμφανίστηκε το φέρετρο της βασίλισσας, το οποίο κρατούσε οκταμελές άγημα, όλοι σιώπησαν και τα μέλη της βασιλικής οικογένειας ακολούθησαν το φέρετρο υπό τον ήχο γκάιντας και πένθιμης καμπάνας.
Ο Κάρολος, η Άννα, ο Έντουαρντ και ο Ουίλιαμ, με στρατιωτικές στολές, χαιρέτισαν στρατιωτικά την ώρα που το φέρετρο σηκώθηκε από τον κιλλίβαντα μπροστά από το Αβαείο.
Ο Άντριου και ο Χάρι, ως μη εργαζόμενα μέλη της βασιλικής οικογένειας, φορούσαν κοστούμι και δεν χαιρέτισαν στρατιωτικά, παρά το γεγονός ότι και οι δύο έχουν υπηρετήσει σε ζώνες πολέμου στο παρελθόν, στα νησιά Φόκλαντ και τον Αφγανιστάν αντίστοιχα.
Ο Κάρολος φαινόταν συντετριμμένος και εξαντλημένος την ώρα που το φέρετρο μεταφερόταν μέσα στο Αβαείο για να ξεκινήσει η νεκρώσιμη ακολουθία.
Στο εσωτερικό περίμενε η Καμίλα, η βασιλική σύζυγος, καθώς και η σύζυγος του Ουίλιαμ, Κέιτ, μαζί με δύο από τα παιδιά τους, τον Τζορτζ, 9 ετών, και τη Σάρλοτ, 7 ετών, όπως και η σύζυγος του Χάρι, Μέγκαν.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένεια ακολούθησαν το φέρετρο ως το βάθρο όπου τοποθετήθηκε.
Ο Ουίλιαμ και η Κέιτ είχαν τα παιδιά τους ανάμεσά τους καθώς περπατούσαν και τα κρατούσαν από τον ώμο.
Ο αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπουρι εξήρε τη ζωή της βασίλισσας
Ο αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπουρι Τζάστιν Ουέλμπι, επικεφαλής της αγγλικανικής εκκλησίας, απέτισε φόρο τιμής στην εκλιπούσα βασίλισσα Ελισάβετ Β’ στη διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας.
«Σε γνωστή της ομιλία, την οποία εκφώνησε με την ευκαιρία των 21ων γενεθλίων της, η εκλιπούσα Αυτής Μεγαλειότητα είχε δηλώσει ότι όλη της η ζωή θα είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία του έθνους και της Κοινοπολιτείας. Σπάνια έχει τηρηθεί σε τέτοιο βαθμό μια υπόσχεση», δήλωσε ο αρχιεπίσκοπος.
Ήταν «πρόσχαρη, παρούσα για όλους, άγγιζε πολλές ζωές», πρόσθεσε.
Στους δρόμους από τα ξημερώματα οι Βρετανοί για την κηδεία της
«Είναι κομμάτι της Ιστορίας»: εκατοντάδες Βρετανοί σηκώθηκαν από το ξημέρωμα σήμερα το πρωί για να πάνε στην κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ, ελπίζοντας να πιάσουν τις καλύτερες θέσεις στον δρόμο από τον οποίο θα περάσει η πομπή.
Παρά το πρωινό κρύο στην βρετανική πρωτεύουσα, οι θεατές συγκεντρώθηκαν πριν από τις 07:00 τοπική ώρα στα περίχωρα των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ και του Αββαείου του Ουεστμίνστερ, όπου θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία, η οποία θα αρχίσει στις 11:00 τοπική ώρα (13:00 ώρα Ελλάδος).
«Ήθελα να μετάσχω. Είναι μια μεγάλη μέρα της Ιστορίας μας, είναι μέρος της ζωής μας», δήλωσε στο AFP η 53χρονη Σούζαν Ντέιβις, η οποία έφτασε από τις 06:30 τοπική ώρα στην περιοχή του σταθμού Χάιντ Παρκ Κόρνερ από το Έσεξ, ανατολικά του Λονδίνου, μαζί με τον σύζυγό της και τα δυο τους παιδιά στην εφηβεία.
Έχοντας μαζί της μια καρέκλα και «πολλά φαγώσιμα», ελπίζει να μπορέσει να δει το φέρετρο της βασίλισσας, το οποίο μετά την τελετή και πομπή από το Αββαείο, αναμένεται να περάσει από εκεί καθώς θα μεταφέρεται με νεκροφόρα στο κάστρο του Γουίνδσορ.
«Θέλω να γίνω μέρος της Ιστορίας», σημείωσε ο Τζακ, ο 14χρονος γιος της, προσθέτοντας ότι θέλει να μπορεί να το διηγηθεί στις μελλοντικές γενιές. «Θα λέω γι’αυτήν τη στιγμή στα παιδιά μου. Θα τους λέω: Ήμουν εκεί!».
Λίγο πιο πέρα, ο Κάλομπ Τόμσον, ένας φοιτητής ηλικίας 20 ετών που ζει στο Μπέντφορντ, βόρεια του Λονδίνου, είπε ότι έχει προγραμματίσει να παρακολουθήσει την κηδεία σε απευθείας μετάδοση στο κινητό του, αλλά ήθελε να δει και από κοντά να περνάει «το φέρετρο και η βασιλική οικογένεια», και για τον σκοπό αυτόν πήγε εκεί από τις 06:00 το πρωί.
«Θέλαμε να είμαστε στην πρώτη σειρά. Πιστεύαμε ότι θα ήμασταν μέσα στο πλήθος, αλλά είμαστε εδώ, στο καλύτερο μέρος, με την καλύτερη ορατότητα. Είναι φανταστικό!», είπε, περιγράφοντας την ατμόσφαιρα ως «αρκετά συναρπαστική, αλλά και πένθιμη επίσης».
Οι πρώτοι συρμοί του μετρό που έφταναν στους γύρω σταθμούς ήταν κατάμεστοι. Ορισμένοι ωστόσο πέρασαν την νύχτα εκεί: πολλά στρώματα βρίσκονταν στο έδαφος στο Γουάιτχολ, περιοχή και οδική αρτηρία στο κέντρο του Λονδίνου που φιλοξενεί τις κυβερνητικές και δημόσιες υπηρεσίες του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Μπέθανι Μπέρντμορ, ένας 26χρονος λογιστής, είχε πάει από τις 21:00 τοπική ώρα χθες, Κυριακή, το βράδυ. Κι αυτός δεν θέλει να χάσει ένα «κομμάτι της Ιστορίας». «Έκανε κρύο, δεν κοιμηθήκαμε», διηγήθηκε, λέγοντας ότι έμεινε ξύπνιος χάρη στην πολλή ζάχαρη και την καφεΐνη. «Υπήρχε μια τέτοια ατμόσφαιρα (…) όλος ο κόσμος μιλούσε».
Νέοι και ηλικιωμένοι όλοι αναμένουν με υπομονή την πομπή με το φέρετρο της εκλιπούσας βασίλισσας. Σημαίες της Ένωσης, αλλά και κάποιες της Αυστραλίας βρίσκονταν κρεμασμένες στα κάγκελα κτιρίων. Οι καλύτερα προετοιμασμένοι έτρωγαν πρωινό και έπιναν καφέ, ενώ οι θέσεις με την καλύτερη ορατότητα για την πομπή έχουν ήδη πιαστεί.
Το φέρετρο έφτασε στο Γουίνδσορ
Η νεκροφόρα που μετέφερε τη σορό της βασίλισσας Ελισάβετ στην τελευταία κατοικία της έφτασε στο Κάστρο του Γουίνδσορ λίγα λεπτά μετά τις 6 το απόγευμα.
Χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί κατά μήκος του δρόμου και έραιναν με λουλούδια ή χειροκροτούσαν καθώς περνούσε από μπροστά τους η νεκροφόρα, οδεύοντας για το Γουίνδσορ. Κάποιοι φορούσαν μαύρα κοστούμια ή φορέματα. Άλλοι, απλώς φούτερ ή ακόμη και φόρμες. Μια γυναίκα με βαμμένα πράσινα μαλλιά στεκόταν δίπλα σε έναν κοστουμαρισμένο άνδρα, ενώ περίμεναν να περάσει η πομπή.
Ακολούθησε μια λειτουργία στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, παρουσία των μελών της βασιλικής οικογένειας. Στη συνέχεια, θα αφαιρέθηκαν από το φέρετρο και τοποθετήθηκαν στην Αγία Τράπεζα το σκήπτρο, το στέμμα και η σφαίρα, τα βασιλικά εμβλήματα. Ο Αυλάρχης, ο πλέον υψηλόβαθμος αξιωματούχος της βασιλικής αυλής, έσπασε τη ράβδο του αξιώματός του και την τοποθέτησε πάνω στο φέρετρο, συμβολίζοντας το τέλος της υπηρεσίας του στη μονάρχη.
Το φέρετρο τοποθετήθηκε στη συνέχεια στη βασιλική κρύπτη, μαζί με εκείνο του συζύγου της Ελισάβετ, πρίγκιπα Φίλιππου. Στον βασιλικό τάφο αναπαύονται επίσης οι γονείς της και η αδελφή της, πριγκίπισσα Μαργαρίτα.
«Είμαστε πολύ χαρούμενες που είσαι ξανά μαζί με τον παππού. Αντίο, αγαπημένη μας γιαγιά, ήταν τιμή μας που ήμασταν εγγονές σου και είμαστε πολύ υπερήφανε για σένα», είπαν οι εγγονές της, πριγκίπισσας Βεατρίκη και Ευγενία.
Δείτε επίσης:
Κηδεία βασίλισσας Ελισάβετ: Ξεκίνησε η πομπή προς το Αββαείο του Ουέστμινστερ