Ανοιχτή επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας για τη λειτουργία συστημάτων βιντεοπαρατήρησης στα σχολεία

Αυτούσια η επιστολή του κ. Καμπαναράκη:

 

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

 

Με έναυσμα σχετικό μήνυμα της σχολικής επιτροπής του Δ. Ηρακλείου Κρήτης, το οποίο απεστάλει πρόσφατα στα σχολεία του δήμου και το οποίο αφορά στην εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων βιντεοπαρατήρησης στα σχολεία, θα ήθελα να σας εκθέσω κάποιες σκέψεις, η υλοποίηση των οποίων θεωρώ ότι θα συνδράμει στην ομαλότερη λειτουργία των σχολικών μονάδων.

 

Η ΑΠΔΠΧ, στην Οδηγία 1/2011 «Χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης για την προστασία προσώπων και αγαθών», στο άρθρο 18 μας λέει: «Η ύπαρξη και μόνο καμερών σε σχολεία και άλλους χώρους όπου δραστηριοποιούνται ανήλικοι (όπως παιδικοί σταθμοί, οικοτροφεία, φροντιστήρια κλπ.) χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, αφού δεν είναι εύκολο να αξιολογηθούν οι συνέπειες που μια τέτοια επεξεργασία μπορεί να έχει για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των ανηλίκων. Συγκεκριμένα, υπάρχει ο κίνδυνος να περιορισθεί η ανάπτυξη της έννοιας της ελευθερίας τους, εάν πιστέψουν από μικρή ηλικία ότι είναι φυσιολογικό να παρακολουθούνται μέσω καμερών (…)». Οι μαθητές, σήμερα, παρακολουθούνται από κάμερες από τη βρεφική τους ηλικία. Τις συναντούν στην καθημερινότητας τους σχεδόν σε κάθε δραστηριότητα εκπαίδευσης ή αναψυχής τους. Έχουν εξοικειωθεί με αυτές. Η οδηγία αυτή βγήκε πριν από δεκατρία χρόνια. Ίσως είναι αναχρονιστική. Η ακύρωση, ή η τροποποίηση της, θα συνδράμει στην ομαλή λειτουργία των σχολείων χωρίς (όπως θα αιτιολογήσω πιο κάτω) αυτό να αποτελέσει αξιοσημείωτη αλλαγή της καθημερινότητας των σημερινών μαθητών. Ίσως να μην επιδρά αρνητικά και στον  ψυχισμό τους. Αυτό θα το κρίνουν παιδοψυχολόγοι.

 

Στις μέρες μας, κάθε παιδί που κατοικεί στην χώρα μας, όταν φοιτά σε ιδιωτικό βρεφονηπιακό σταθμό ή όταν επισκέπτεται παιδότοπο (άρα από τη βρεφική του ηλικία), όταν φοιτά σε φροντιστήριο (ξένων γλωσσών ή μέσης εκπαίδευσης), ωδείο, χοροδιδασκαλείο, όταν επισκέπτεται χώρους εστίασης και πολλούς άλλους χώρους, βρίσκετε υπό το βλέμμα κάποιας/ων κάμερας/ων. Όταν περπατά στο πεζοδρόμιο, από την αρχή έως το τέλος ενός τετραγώνου, μπορεί να περάσει μπροστά από δεκαπέντε, ή και περισσότερες, κάμερες. Στις μέρες μας, πολλές κατοικίες έχουν εγκαταστήσει πληθώρα καμερών οι οποίες παρακολουθούν όλους τους αύλειους χώρους τους, αλλά και μεγάλες αποστάσεις έξω από αυτούς. Επομένως, συχνά, τόσο στην ίδια την κατοικία του παιδιού, όσο και κατά την επίσκεψη του σε κατοικίες φίλων του, αλλά και όταν περπατά αμέριμνο στη γειτονιά του, κάποιο/α σύστημα/τα βινεοπαρατήρησης καταγράφει/ουν τις κινήσεις ή ακόμα και την ομιλία του. 

 

Η πραγματικότητα την οποία περιγράφω πιο πάνω, συν τω χρόνω, επιδεινώνεται. Η χρήση συστημάτων βιντεοπαρακολούθησης αυξάνεται. Αυξάνεται ραγδαία! Την ίδια στιγμή η σχολική βία και ο εκφοβισμός, οι παραβατικές και ανήθικες συμπεριφορές εντός του ελληνικού σχολείου αυξάνουν και αυτές. Αυξάνονται ραγδαία! Το Υπουργείο σας έχει αντιδράσει αναπροσαρμόζοντας τα παιδαγωγικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν υπέρ των μαθητών, δημιουργώντας πλατφόρμα καταγγελιών, πλατφόρμα επικοινωνίας σχολείου και οικογένειας κλπ. 

 

Παρά λοιπόν του ότι, ο μαθητής του ελληνικού σχολείου από τη βρεφική του ηλικία συναντά στην καθημερινότητά του κάμερες και παρά του ότι η σχολική βία και ο εκφοβισμός μαστίζει το ελληνικό σχολείο, παρά του ότι οι εφημερίες των εκπαιδευτικών έχουν αυξηθεί χωρίς από μόνες τους να αποτελούν αποτελεσματική λύση, η Ελληνική Νομοθεσία εξακολουθεί να μην επιτρέπει τη χρήση καμερών εντός του σχολικού προαύλιου χώρου και περιμετρικά αυτού, κατά την ώρα λειτουργίας του σχολείου, παρά την προφανή και σημαντική βοήθεια που μπορεί η χρήση των καμερών να προσφέρει στην ελαττώση του αριθμού των περιστατικών βίας.

 

Στο σημερινό Ελληνικό Σχολείο η/ο Διευθύντρια/ντης σε καθημερινή βάση και κάποιες φορές και ολόκληρος ο Σύλλογος Διδασκόντων, σπαταλούν αρκετές, πολύτιμες για την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου, εργατοώρες (από αυτές που δεν τους περισσεύουν) παριστάνοντας τους εισαγγελείς και τους δικαστές. Στη διαδικασία αυτή συναντούν όλα τα προβλήματα τα οποία συναντούν και οι κατ’ επάγγελμα Εισαγγελείς και Δικαστές. Συναντούν ομαδικές ή ατομικές σκευωρίες και ψευδομαρτυρίες, τόσο από ανήλικους όσο και από ενήλικους. Σε πολλές περιπτώσεις γνωρίζουν τον/ους δράστη/ες και την αλήθεια αλλά δεν μπορούν να έχουν τις απαιτούμενες αποδείξεις...

 

Καταλήγοντας, υπό το διοικητικό πρίσμα του Διευθυντή σχολικής μονάδας προτείνω:

1. Τη χρήση συστημάτων βινεοπαρατήρησης στους αύλειους χώρους και στην περίμετρο των σχολείων εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. 
2. Τη δυνατότητα παρακολούθησης και επεξεργασίας των δεδομένων του συστήματος από τη Διεύθυνση και - ενδεχομένως - τον/τους Σύμβουλους Σχολικής Ζωής του σχολείου. Έτσι θα προωθηθεί περεταίρω η αυτονομία και η αυτοδιαχείριση τής σχολικής μονάδας.

 

Τα παραπάνω εφόσον μελετηθούν από τις αρμόδιες αρχές (σταθμίζοντας τις θετικές και αρνητικές συνέπειες τους) και εφόσον εφαρμοστούν, θα έχουν ως αποτέλεσμα τόσο την καταστολή όσο και την πρόληψη παραβατικών/ανήθικων πράξεων των μαθητών και όχι μόνο αυτών, εντός του χώρου του σχολείου και περιμετρικά αυτού. Αλήθεια, πόσο σημαντική, πόσο θετική για τον ψυχισμό του κάθε μαθητή, θα είναι η απουσία ή ο περιορισμός της βίας στο σχολείο του; Επίσης, η/ο υπέρμετρα φορτωμένη/ος Διευθύντρια/της της σχολικής μονάδας, η/ο οποία/ος συχνότατα δεν έχει γραμματειακή υποστήριξη, θα εξοικονομήσει πολύτιμες εργατοώρες, οι οποίες θα αφιερωθούν στην ηγεσία και διοίκηση της σχολικής μονάδας και στην γεωμετρικά αυξανόμενη γραφειοκρατία της, βελτιώνοντας και με αυτό τον τρόπο την παρεχόμενη δημόσια παιδεία και εκπαίδευση.