Aνάγκη ύπαρξης μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών με εστίαση στην Οργάνωση και Διοίκηση

Σήμερα, η ανάγκη σε παγκόσμιο επίπεδο για ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε τομείς υψηλής έντασης έρευνας και τεχνολογίας βρίσκεται και θα παραμείνει σε υψηλή προτεραιότητα. Η ανάγκη αυτή έχει αντίκτυπο στη ζήτηση δεξιοτήτων συναφών με τις Θετικές Επιστήμες, τη Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά (Science, Technology, Engineering and Mathematics - STEM), με την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεωρεί ότι πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες, ώστε αυτές οι δεξιότητες να αποτελέσουν προτεραιότητα στην εκπαίδευση.  

Όμως, με βάση τις ανάγκες της αγοράς, όλο και περισσότερο συνειδητοποιείται ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων προβλημάτων των σύγχρονων κοινωνιών και οικονομιών. Ειδικότερα, οι απόφοιτοι STEM, παράλληλα με τις σχετικές δεξιότητες και τη κατάλληλη τεχνική επάρκεια θα πρέπει να διαθέτουν επίσης ένα εύρος γνώσεων/ικανοτήτων «υψηλότερης τάξης» όπως για παράδειγμα διοίκηση επιχειρήσεων, επιχειρηματικότητα, οικονομική ανάλυση και ανάπτυξη προϊόντων αλλά και ικανότητες επικοινωνίας, παρουσίασης, ομαδικής εργασίας, ηγεσίας κ.α.. Με άλλα λόγια, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η ανάγκη για πολύπλευρες και διεπιστημονικές προσεγγίσεις που συνδυάζουν τη τεχνολογία με οικονομικές, κοινωνικές και οικολογικές θεωρήσεις και σταθμίσεις.

Με βάση τις ανάγκες αυτές, οι σύγχρονες προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στις διάφορες ειδικότητες μηχανικού αλλά και θετικών επιστημών θα πρέπει να κινούνται και πέραν του κατά περίπτωση κεντρικού «επιστημονικού – τεχνολογικού» τους πυρήνα, ο οποίος διασφαλίζει την απαραίτητη τεχνική-τεχνολογική επάρκεια για την άσκηση του αντίστοιχου επαγγέλματος στους αποφοίτους. Δηλαδή, θα πρέπει να προσφέρει, επίσης, έναν αντίστοιχο πυρήνα οικονομικών και διοικητικών γνώσεων αλλά και ευρύτερων γνώσεων από την περιοχή των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο, οι απόφοιτοι STEM συνήθως αποκτούν τις προαναφερθείσες απαραίτητες γνώσεις/ικανότητες μέσω προγραμμάτων τύπου ΜΒΑ. Για παράδειγμα, ήδη από το 2009 στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το 70% των μεταπτυχιακών φοιτητών ΜΒΑ ήταν απόφοιτοι σχολών μηχανικής.

Σύμφωνα με τα στοιχειά του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Επαγγελματικής και Επιστημονικής Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Μηχανικών, οι ενεργοί επαγγελματίες μηχανικοί (πανεπιστημιακής και τεχνολογικής κατεύθυνσης) ξεπερνούν σήμερα τις 500.000. Αντίστοιχα, μεγάλος είναι ο αριθμός των επαγγελματιών με πτυχία θετικών επιστημών, αλλά και των στελεχών επιχειρήσεων και φορέων με σπουδές STEM. Οι ανάγκες όλων αυτών στην Ελλάδα δεν διαφέρουν από τις αντίστοιχες σε διεθνές επίπεδο. Για παράδειγμα, ευρήματα ερευνών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε απόφοιτους μηχανικούς κατέδειξαν ότι οι σύγχρονες ανάγκες τους έχουν τέσσερεις βασικούς πυλώνες: α) Επαρκές θεωρητικό υπόβαθρο, β) άριστη γνώση της οικείας τεχνολογικής περιοχής, γ) πολύ καλή χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών, δ) επαρκής οικονομική και διοικητική γνώση, καλλιέργεια των ευρύτερων δεξιοτήτων που συνδέονται με την οργάνωση της εργασίας, τη διαχείριση έργων, την επικοινωνία, τη διαπραγμάτευση και την ικανότητα συνεργασίας. Στην ίδια έρευνα, οι απόφοιτοι μηχανικοί σε γενικές γραμμές δήλωσαν ότι θεωρούν σε μεγάλο βαθμό χρήσιμη τη διδασκαλία επιστημονικών αντικειμένων που σχετίζονται με την οικονομία και τη διοίκηση επιχειρήσεων. 

Αυτό το «κενό» στην εκπαίδευση των αποφοίτων Μηχανικών και άλλων θετικών επιστημών έρχεται να καλύψει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης που συνδιοργανώνεται για 6η συνεχή φορά στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ), από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Σχολής Μηχανικών και το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Τουρισμού της Σχολής Επιστημών Διοίκησης και Οικονομίας, στο Ηράκλειο.