Την πεζοπορία Έξω Μουλιανά – Οροπέδιο Λιμνών – κορυφή Μεγάλη Μούρη, πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου, που είχε αναβληθεί ήδη τρεις φορές λόγω κακού καιρού. Μάλιστα - ΄όπως αναφέρει ο Σύλλογος σε ανακοίνωσή του - λόγω της δυσκολίας της, είχε γίνει κι ανέκδοτο: «Προσευχήθηκαν πολλοί να χαλάσει ο καιρός, για να μην πάμε στη Μεγάλη Μούρη».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Τα Σητειακά Όρη είναι χαμηλή οροσειρά της Ανατολικής Κρήτη και καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της επαρχίας Σητείας, ανατολικά του Ισθμού της Ιεράπετρας. Στην ουσία χωρίζεται σε δύο οροσειρές, της Θρυπτής στα δυτικά και της Ζάκρου στα ανατολικά. Η υψηλότερη κορυφή βρίσκεται στην οροσειρά της Θρυπτής (Αφέντης Εσταυρωμένος). Τα όρη της Θρυπτής έχουν ποικίλη βλάστηση και αρκετά ενδημικά είδη. Από το ομώνυμο οροπέδιό της ξεκινούν δύο επιβλητικά φαράγγια, του Χα και του Μέσωνα ενώ άλλα μικρότερα πευκόφυτα φαράγγια που στολίζουν τις πλαγιές της είναι του Μυλωνά, των Πεύκων και το Ορεινό. Τα όρη της Ζάκρου αποτελούν τον πυρήνα του Γεωπάρκου Σητείας, που ανήκει στο δίκτυο γεωπάρκων της UNESCO και είναι γυμνά, με ελάχιστη βλάστηση, απότομους γκρεμούς και επιβλητικά σπήλαια. Το όρος Ορνό βρίσκεται στην επαρχία Σητείας με ψηλότερη κορυφή το Σπαθί (1238μ) και νότια χωρίζεται από τον ορεινό όγκο της Θρυπτής από τη κοιλάδα του Μπέμπονα. Οι ψηλότερες κορυφές είναι η Ασκορδαλιά (1.237μ), η Μεγάλη Μούρη (1.179μ) και το Σπαθί (1.176μ). Η κορυφή της Μεγάλης Μούρης χρωστά το όνομα της στην παρομοίωση της επιφάνειας του βουνού με ανθρώπινο πρόσωπο, ενώ η έκφραση “Άσπρισε η Μεγάλη Μούρη” σημαίνει ότι έπεσε χιόνι στην περιοχή.
Όμως αυτήν την Κυριακή 27 Φλεβάρη 2022, όσο κι αν οι συνθήκες δεν ήταν ιδανικές λόγω του αέρα, δεν υπήρχε σοβαρός λόγος ματαίωσης. Μαζεύτηκαν μάλιστα 29 πεζοπόροι, αρκετοί για μιας τέτοιας δυσκολίας διαδρομή. Μικρότερος απ’ όλους ο φίλος μου, ο Κωστής, μαθητής της Α’ Γυμνασίου, που ήρθε με τη μαμά του.
Ξεκινήσαμε λοιπόν από το κέντρο του χωριού ΄Εξω Μουλιανά και ακολουθώντας το, πολύ καλά σηματοδοτημένο από το Γεωπάρκο, ανηφορικό μονοπάτι διασχίσαμε το ημι-έρημο ‘Πάνω Χωριό’ κάνοντας μια μικρή στάση στο βυζαντινό εκκλησάκι του Άη Γιώργη. Ανηφορίζαμε συνεχώς ως τη θέση ‘Πόρτες’, όπου υπάρχει παλιός εγκαταλελειμμένος οικισμός στην άκρη του γκρεμού, πάνω από την νότια πλευρά του φαραγγιού του Ρίχτη, όταν αυτό γίνεται βαθύ και ξερικό.
Τα Έξω Μουλιανά είναι κτισμένα σε υψόμετρο 380μ, πάνω στην εθνική οδό προς Σητεία. Η ιστορία του χωριού ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους, ενώ τοποθεσίες με την ονομασία Σαρακίνα παραπέμπουν στην κατάκτηση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ. Κατά μια εκδοχή το χωριό πήρε το όνομα του την περίοδο της Ενετοκρατίας από τους αδελφούς Mouliani, ενώ σύμφωνα με μια άλλη προέρχεται από το ρήμα μύλλω/μουλλώνω, που σημαίνει, κλίνω, επειδή ο οικισμός βρίσκεται στην κατωφέρεια του βουνού. Μέσα στο χωριό σώζεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με βυζαντινές εικόνες και επιγραφές, καθώς και ενετικά κτίρια που λόγω της καλής κατασκευής τους χρησιμοποιήθηκαν σαν δεξαμενή ύδρευσης στη δεκαετία του '50. Σώζεται επίσης τουρκική κρήνη στην τοποθεσία Γουρνιά με αραβική επιγραφή. Σύμφωνα με αφηγήσεις των παλαιοτέρων κατοίκων στα Έξω Μουλιανά υπήρχε σημαντικός αριθμός κατοίκων τουρκικής καταγωγής και στην πλατεία του χωριού μιναρές. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το ονομαστό πετρόχτιστο, τοξωτό γεφύρι του Λαχανά, από όπου ξεκινά το μονοπάτι προς το φαράγγι του Ρίχτη, καταπράσινη φαράγγι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με τρεχούμενα νερά και καταρράκτη. Το χωριό ακολούθησε τη πληθυσμιακή συρρίκνωση των χωριών της ελληνικής επαρχίας και σήμερα οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια .
Η ανηφόρα φαίνεται να μην έχει τελειωμό και για να δώσουμε θάρρος ο ένας στον άλλο, το ρίχνουμε στη φιλοσοφία. Είναι σκέψεις, που εμείς οι πεζοπόροι τις κάνουμε τακτικά, αλλά πρέπει να τις εξηγήσεις και στον λιλιπούτειο μελλοντικό ορειβάτη, τον Κωστή, πριν αρχίσει την γκρίνια. «Ξέρεις Κωστή, γιατί όλοι εμείς αφιερώνουμε τη μια και μοναδική ελεύθερη Κυριακή μας, σε μια απασχόληση τόσο επίπονή; Γιατί υπάρχει ένα μέτρο μέσα μας, μοναδικό για τον καθένα μας. Το δικό σου, ας το πούμε ….Κωστόμετρο. Έρχεσαι λοιπόν εσύ και λες ‘Δε θα με βάλει κάτω αυτή η ανηφόρα! Θα την καταφέρω’. Κι όταν αυτό συμβεί, νιώθεις μια περηφάνια, που σαν άλλη της δεν έχει κι ανεβάζει πόντους το Κωστόμετρο κι ανεβαίνεις στην εκτίμηση του εαυτού σου και γίνεσαι ο ήρωάς σου και παίρνεις άλλη δύναμη να αντικρίσεις τα προβλήματα της καθημερινής ζωής!».
Μ’ αυτά και μ’ αυτά φτάνουμε στο οροπέδιο των Λιμνών. Λίμνες, εδώ στην περιοχή μας, λέμε τα μεγάλα πετρόκτιστα πηγάδια-στέρνες με τις ενσωματωμένες σκάλες τους, για να φτάσει κανείς πιο χαμηλά, όταν πέφτει η στάθμη τους. Όμως τώρα μετά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις είναι ξέχειλα κι ούτε που φαίνεται η σκάλα.
Μετά την ομαδική μας φωτογραφία, μια ομάδα επιλέγει να γυρίσει πίσω στο χωριό και η άλλη θα συνεχίσει ως την κορφή της Μεγάλης Μούρης. Μαζί με τη δεύτερη κι ο Κωστής, αφού πήρε την άδεια της μαμάς. Θέλει μάλλον να ανεβάσει το …«Κωστόμετρο»! «Εδώ, Κωστή, ξεχωρίζει ο πεζοπόρος από τον ορειβάτη, να ξέρεις»,‘συμπάλλουμεκι εμείς!
Η διαδρομή γίνεται πιο δύσκολη, γιατί η ανάβαση είναι ελεύθερη και η πλαγιά θαμνώδης, το κρύο αρχίζει να γίνεται τσουχτερό και τα χέρια μουδιάζουν. Το ίδιο και τα πρόσωπα. Μερικοί έβαλαν τις μάσκες του κορωνοϊού για λίγη ζεστασιά. Ομίχλη μας καλύπτει σιγά-σιγά και υγρασία σαν ψιλόβροχο. Μετά από μία ώρα κι ενώ έχουμε φτάσει σχεδόν στην κορυφή, η ορατότητα μειώνεται. Αποφασίζουμε να γυρίσουμε, αλλά, ώσπου να βγάλουμε την αναμνηστική φωτογραφία, ο καιρός ανοίγει τόσο όσο να δούμε τις χιονούρες λίγο παρακάτω κι όσο να φτάσουμε στο ψηλότερο σημείο. «Μη μας στοιχειώσει», που λέει κι ο αρχηγός μας, εννοώντας βέβαια ότι θ’ αφήναμε εκκρεμότητες και το μαράζι ότι δεν φτάσαμε ως το τέλος.
Στη συνέχεια παίρνουμε την κατηφόρα προς το οροπέδιο κι έπειτα από τον αγροτικό δρόμο περιφερειακά, ώσπου βρίσκουμε παλιό κατηφορικό μονοπάτι. Δυστυχώς, από ένα σημείο αυτό εξαφανίζεται και ρίχνουμε μια ελεύθερη κατάβαση, ιδιαίτερα επίπονη εξαιτίας και της κούρασης, που μας βγάζει τελικά στην εθνική οδό ανατολικά του χωριού.
Λίγο πιο πέρα μας περιμένει, η κερδισμένη με τον ιδρώτα μας, ρακή, καθώς αναμένουμε να γίνουν και οι περίφημες χωριάτικες ομελέτες στο καφενείο του χωριού! Ευχαριστούμε τον αρχηγό μας, Θανάση Κολοτούρο, που μας οδήγησε σε μία πορεία 15 χλμ με υψομετρική διαφορά 875 μέτρα σε μεικτό χρόνο 6,5 ωρών. Και κάπου εδώ ευχόμαστε «Και εις ανώτερα» κυριολεκτικά!
Περισσότερες πληροφορίες για την πεζοπορία και την περιοχή, βίντεο, φωτογραφίες, χάρτης διαδρομής στο blog του συλλόγου orsian.blogspot.com
