Της Κατερίνας Μυλωνά
Ήταν μόλις 2,5 ετών όταν κάθισε στα πόδια του πατέρα του και, χωρίς να το γνωρίζει, πόζαρε για τελευταία φορά μαζί του.
Ο Δρ. Γιώργης Αλεξανδράκης, ένας διακεκριμένος επιστήμονας, γνωστός για τη συμβολή του στα πρώτα βήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος διαπρέπει και στο Μαϊάμι, βρίσκεται στα πάτρια εδάφη για έναν σημαντικό λόγο: την ερχόμενη Κυριακή 2 Ιουνίου θα παρευρεθεί και θα συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης των εκτελεσθέντων από τους Ναζί στις 2 Ιουνίου του 1941 στο Άδελε Ρεθύμνου.
Ακριβώς 83 χρόνια μετά θα γίνει η παρουσίαση της ταυτοποίησης των κρανίων των ανθρώπων που εκτελέστηκαν τότε από τους Γερμανούς κατακτητές και θάφτηκαν σε έναν ομαδικό τάφο. Τόσα χρόνια, οι συγγενείς τους απέδιδαν τιμές στη μνήμη τους, όμως, ένα μαράζι υπήρχε μέσα τους, ήθελαν να δώσουν ταυτότητα στα κόκαλα που ξέθαψαν με τα ίδια τους τα χέρια και με ευλάβεια τοποθέτησαν στη συνέχεια σε μία προθήκη.
83 χρόνια μετά, λοιπόν, ο Δρ. Γιώργης Αλεξανδράκης μιλά στο Cretalive για αυτή την προσπάθεια που ξεκίνησε από τον ίδιο και απέδωσε καρπούς χάρη στην πολύτιμη συμβολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Δείτε αναλυτικά εδώ και εδώ).
«Οι ομαδικές εκτελέσεις στερούν την ταυτότητα, τα ονόματα και την ιστορία των ανθρώπων»
Λίγα μόλις 24ωρα πριν τη σημαντική εκδήλωση που οργανώνει ο Δήμος Ρεθύμνης σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Άδελε-Αγίας Παρασκευής (δείτε εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα), ο Δρ. Γιώργης Αλεξανδράκης τονίζει πως «είμαι κάθετα και θεμελιωδώς αντίθετος με τις ομαδικές εκτελέσεις που στερούνε την ταυτότητα, τα ονόματα και την ιστορία των ανθρώπων».
Για να δοθεί στους εκτελεσθέντες και τους συγγενείς τους ένα μέρος από ό,τι τους στερήθηκε από τους κατακτητές, ο κορυφαίος επιστήμονας απευθύνθηκε στον Δρ. Νίκο Πουλακάκη, επικεφαλής του εργαστηρίου Παλαιογενωμικής και Εξελικτικής Γενετικής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ.
Πριν από έναν χρόνο, ο Δρ. Ν. Πουλακάκης του γνωστοποίησε πως η έρευνα είχε επιτυχία και όλα τα θύματα ταυτοποιήθηκαν!
Η είδηση τον πλημμύρισε θετικά συναισθήματα καθώς «έχω βαθιά αποστροφή σε αυτό το θέμα της ανώνυμης εκτέλεσης», αναφέρει. Και πώς να μην έχει; Ο ίδιος έχασε με αυτό τον τρόπο τον πατέρα του, τον παππού του και δύο θείους του, αδέλφια της γιαγιάς του!
Η τελευταία φωτογραφία
Η παρακάτω φωτογραφία, η οποία φιλοξενείται και στη σελίδα 150 του βιβλίου του Δρ. Γιώργη Αλεξανδράκη «Μερικά από τα πρώτα βήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης και άλλες ιστορίες», έχει ιδιαίτερη ιστορική βαρύτητα. Ο ίδιος είναι 2,5 ετών και ο πατέρας του 36, μετά από την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας και λίγες μέρες πριν την εκτέλεσή του.
«Είναι η τελευταία φωτογραφία που υπάρχει με τον πατέρα μου», αναφέρει.
Δύο παιδιά χωρίς πατέρα, ένα ολόκληρο χωριό στο πλευρό τους…
Ο Δρ. Γ. Αλεξανδράκης έχει μία μικρότερη αδελφή, τη Μαρία, η οποία όταν εκτελέστηκε ο πατέρας τους ήταν μόλις 1,5 ετών.
Ο ομότιμος σήμερα καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι αναφέρει πως παρά τις απώλειες που είχε σε τόσο τρυφερή ηλικία, στάθηκε τυχερός καθώς, «οι επιζήσαντες στην οικογένεια με αγκάλιασαν πολύ θερμά όταν μεγάλωνα και στο χωριό όλοι προσπαθούσαν να είναι συναισθηματικά βοηθητικοί. Οπότε, δε νομίζω ότι ένιωθα καθημερινά την έλλειψη του πατέρα μου αλλά, προφανώς, όσο και να είναι, θα υπάρχει μέσα μου», αναφέρει.
Σε ερώτηση αν διατηρεί μνήμες από την περίοδο της Κατοχής ή αν υπάρχουν ιστορίες που του έχουν διηγηθεί, απαντά ότι, «η μητέρα μου έλεγε πως ο παππούς μου, τις ημέρες της Μάχης της Κρήτης, ήταν οπλισμένος σαν αστακός και ήρθε απέναντι από το σπίτι μας (εκεί ήταν ένα καφενείο της οικογένειας -κάτι μεταξύ καφενείου και μπακάλικου), τον είδε η μητέρα μου και είπε: «Μα πατέρα, εσείς στην ηλικία που είστε μην ανακατεύεστε…». Εκείνος της απάντησε: «Μα παιδί μου, όλοι πρέπει να βοηθήσουμε».
Πρόκειται για μία ιστορία που του έλεγε η μητέρα του, όμως, πριν κάποια χρόνια συνάντησε έναν φίλο του, ο οποίος του την επιβεβαίωσε. Του είπε πως «Ήμουν 7 ετών και θυμάμαι τον παππού σου οπλισμένο σαν αστακό να πυροβολά τα Stukas στο σχολείο»… Τα Stukas ήταν τα γερμανικά αεροπλάνα, από τα οποία έπεφταν αλεξιπτωτιστές ενώ το νοσοκομείο της περιοχής είχε μετατραπεί σε νοσοκομείο των συμμαχικών δυνάμεων.
Φυσικά, οι κατακτητές δεν έδειξαν κανένα έλεος, ο Δρ. Γ. Αλεξανδράκης, μετά από χρόνια, είδε έναν λάκκο σε τοίχο του σχολείου του και πληροφορήθηκε πως ήταν από γερμανική βόμβα.
Μαρτυρίες που έχει για τον πρόωρα χαμένο πατέρα του είναι οι εξής: Όταν συνελήφθη και έγινε η πρώτη συγκέντρωση των συλληφθέντων πίσω από τον Άγιο Παντελεήμονα, από το ιερό της εκκλησίας του Άδελε, η μητέρα του, Αρσινόη, ειδοποιήθηκε και πήρε μαζί της τον γιο της για να δει τον πατέρα του. Ήλπιζε πως οι Γερμανοί θα συγκινούνταν αλλά του κάκου. Όχι μόνο δε αισθάνθηκαν λύπη που είδαν ένα 2,5 χρονών αγοράκι να στερείται τον πατέρα του αλλά κάποιος χτύπησε τον συλληφθέντα δυνατά στα νεφρά με το υποκόπανο του όπλου του!
Ακόμα, όταν οδηγούνταν στην εκτέλεση (κάτι που δε γνώριζε κανείς ότι θα γίνει τότε), μαζεύτηκαν γυναίκες και παιδιά στο σημείο. Η μητέρα του προσπάθησε ξανά να εναποθέσει στα χέρια του άντρα της το μικρό τους αγόρι και οι κατακτητές εναντιώθηκαν σε αυτή την κίνηση και διέταξαν το παιδί να δοθεί πίσω στη μητέρα του.
«Είναι σα να το θυμάμαι αυτό…. Νομίζω πως κάποιοι Γερμανοί φορούσαν κοντά παντελόνια και μου είχε κάνει εντύπωση… Όμως, μπορεί να κάνω και λάθος», αναφέρει ο καθηγητής.
Τι έγινε μετά; «Η μητέρα μου ήταν μία από τις συζύγους, αδελφές και μητέρες που έσκαψαν τον λάκκο με τα χέρια, έβγαλαν τα κρανία, τα κόκαλα και τα καθάρισαν», αναφέρει.
Έγιναν προσπάθειες ταυτοποίησης από τους οικείους τους με βάση ένα δόντι που έλειπε, ό,τι στοιχείο μπορούσαν να βρουν και να μαρτυρήσει ποιος είναι ποιος. Όμως, αυτό δεν ήταν εφικτό μέχρι σήμερα, τη βοήθεια της επιστήμης και όσους ερευνητές με ευλάβεια έκαναν ακριβώς ό,τι τους ζητήθηκε από την τοπική κοινωνία.
Οι εκτελεσθέντες που αποκτούν ξανά… ταυτότητα!
Επειδή η Ιστορία πρέπει όχι μόνο να γράφεται αλλά να παραμένει πεντακάθαρη στο πέρασμα των αιώνων, αναφέρονται παρακάτω οι εκτελεσθέντες υπέρ πατρίδος:
Αλεξανδράκης Γεώργιος του Φραγκιά, Ετών 67
Αλεξανδράκης Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Ετών 36
Γερογιαννάκης Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Ετών 60
Κονταξάκης Δημήτριος του Αριστείδη, Ετώνν38
Κονταξάκης Εμμανουήλ του Μιχαήλ, Ετών 60
Κονταξάκης Στυλιανός του Μιχαήλ, Ετών 56
Λειβαδιωτάκης Γεώργιος του Παντελή, Ετών 60
Λειβαδιωτάκης Παντελής του Εμμανουήλ, Ετών 31
Λειβαδιωτάκης Χαράλαμπος του Εμμανουήλ, Ετών 20
Μαραγκουδάκης Ιωάννης του Μιχαήλ, Ετών 21
Μουδριανάκης Μιχαήλ του Στυλιανού, Ετών 36
Μουζουράκης Εμμανουήλ του Αντωνίου, Ετών 67
Μουζουράκης Θεμιστοκλής του Εμμανουήλ, Ετών 21
Μουλαζιμάκης Χαρίτων του Νικολάου, Ετών 50
Μυριοκεφαλιτάκης Ιωάννης του Παντελή, Ετών 65
Πιατουλάκης Κωνσταντίνος του Ανδρέα, Ετών 16
Φραντζεσκάκης Νικόλαος του Ευαγγέλου, Ετών 16
Χαρκιανάκης Στυλιανός του Νικολάου, Ετών 39
Δείτε επίσης:
Ομαδικός τάφος στο Άδελε: Για πρώτη φορά, οι συγγενείς θα αναγνωρίσουν τους νεκρούς τους!
