Τι πραγματικά συνέβη στη Νίκα Σαχκαράμι;

Μια μαυροφορεμένη Ιρανή στέκεται πάνω σε έναν αναποδογυρισμένο κάδο απορριμμάτων, κουνώντας τη μαντήλα της καθώς αυτή τυλίγεται στις φλόγες, εν μέσω συνθημάτων «θάνατος στον δικτάτορα».

Λίγο αργότερα, όπως δείχνει το βίντεο, σκύβει για να πάρει μια άλλη μαντήλα, από μια φίλη της, την οποία επίσης θα πυρπολήσει μπροστά στους διαδηλωτές.

Το κορίτσι ήταν η 16χρονη Νίκα Σαχκαραμί, από την Τεχεράνη. Λίγες ώρες μετά την καταγραφή αυτών των σκηνών στις 20 Σεπτεμβρίου, σε βίντεο που εξασφάλισε και επαλήθευσε αποκλειστικά το CNNi, η Νίκα εξαφανίστηκε. Και περισσότερο από μία εβδομάδα αργότερα, η οικογένειά της έμαθε ότι ήταν νεκρή.

Οι ιρανικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι το πτώμα της Νίκα βρέθηκε στο πίσω μέρος μιας αυλής το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου. Η μητέρα της δεν είχε πρόσβαση για να την αναγνωρίσει παρά μόνο 8 ημέρες αργότερα. Το υλικό από κάμερες κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης που έδωσαν στη δημοσιότητα οι αρχές με χρονοσήμανση λίγο μετά τα μεσάνυχτα, καθώς η 20η Σεπτεμβρίου μεσάνυχτα έγινε 21η Σεπτεμβρίου, έδειχνε τη σιλουέτα ενός μασκοφόρου που είπαν ότι ήταν η Νίκα να μπαίνει σε ένα κτίριο που ήταν ακατοίκητο και βρισκόταν ακόμη υπό κατασκευή στην Τεχεράνη.

Ένας εισαγγελέας της Τεχεράνης δήλωσε αρχικά ότι πέθανε αφού πετάχτηκε από την οροφή του κτιρίου και ότι ο θάνατός της «δεν είχε καμία σχέση με τις διαδηλώσεις» εκείνης της ημέρας, αλλά παρά το γεγονός ότι προφανώς κήρυξε τον θάνατό της ανθρωποκτονία, δεν είπε αν υπάρχουν ύποπτοι υπό έρευνα. Οι κρατικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί μετέδωσαν ότι “έπεσε”, αλλά δεν παρείχαν στοιχεία για να στηρίξουν τον ισχυρισμό ότι επρόκειτο για ατύχημα.

Την Τετάρτη, αφού το CNN ζήτησε από την κυβέρνηση να σχολιάσει τα στοιχεία της έρευνας αυτής, ένα δημοσίευμα ιρανικών μέσων ενημέρωσης ανέφερε ότι ένας εισαγγελέας της Τεχεράνης δήλωσε ότι ο θάνατος της Νίκας ήταν αυτοκτονία. Οι ιρανικές αρχές εξακολουθούν να μην έχουν απαντήσει στις επανειλημμένες ερωτήσεις του CNN σχετικά με τον θάνατο της Νίκα.

Οι αρχές δεν εξήγησαν ποτέ γιατί η Νίκα θα έμπαινε μόνη της σε αυτό το κτίριο και η μητέρα της Νίκα δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι το μασκοφόρο άτομο ήταν η Νίκα. Η μητέρα της έχει πει ότι πιστεύει ότι η Νίκα σκοτώθηκε από τις αρχές, αλλά οι αρχές δεν έχουν πει ποτέ αν η Νίκα ήταν υπό την επιτήρησή τους σε κάποιο σημείο.

Ωστόσο, δεκάδες βίντεο και μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που εξασφάλισε αποκλειστικά το CNN δείχνουν ότι η Νίκα φαίνεται να κυνηγήθηκε και να κρατήθηκε από τις ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας εκείνη τη νύχτα. Μια βασική αυτόπτης μάρτυρας, η Λαντάν, δήλωσε στο CNN ότι είδε τη Νίκα να συλλαμβάνεται κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας από “αρκετούς μεγαλόσωμους αστυνομικούς με πολιτικά”, οι οποίοι την έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο.

Λίγες στιγμές νωρίτερα, η μάρτυρας αυτή, ενώ είχε κολλήσει στην κίνηση της Τεχεράνης, τράβηξε ένα βίντεο που φέρεται να δείχνει τη Σαχκαράμι να σκύβει πίσω από ένα λευκό αυτοκίνητο και να φωνάζει «τεκούν νακχόρ, τεκούν νακχόρ» που σημαίνει «μην κουνηθείς, μην κουνηθείς» στον οδηγό του, προτού φύγει τρέχοντας από το σύντομο καταφύγιο που της έδωσε.

Επτά άτομα που γνώριζαν τη Νίκα και μίλησαν στο CNNi επιβεβαίωσαν ότι ήταν εκείνη. Στο ίδιο βίντεο, που τραβήχτηκε στις 20:37 μ.μ. της 20ης Σεπτεμβρίου, φαίνεται επίσης η αστυνομία να κυνηγάει με μοτοσικλέτες τους διαδηλωτές και να περιπολεί στην περιοχή.

«Ήθελα να τη σώσω, αλλά δεν μπόρεσα», δήλωσε η Λαντάν

«Υπήρχαν περίπου 20 ή 30 αστυνομικοί των «Μπασίτζι» που σημαίνει Ειδικές Δυνάμεις Καταστολής Αντίστασης πάνω σε μοτοσικλέτες στο πεζοδρόμιο», είπε, χρησιμοποιώντας την τοπική ονομασία για την παραστρατιωτική οργάνωση που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της καταστολής των διαδηλωτών εκ μέρους του κράτος.

Η Σαχκαραμί τους πετούσε πέτρες. Φοβήθηκα και μάλιστα την προσπέρασα και της είπα: «Πρόσεχε, αγαπητή μου!», επειδή υπήρχαν αρκετοί αστυνομικοί με πολιτικά στους δρόμους που έψαχναν τα αυτοκίνητα για να την βρουν.

«Πενήντα μέτρα μπροστά την έπιασαν», πρόσθεσε η Λαντάν 

Μια άλλη μάρτυρας, η Ντίνα, η οποία πέρασε ένα μέρος της διαμαρτυρίας περπατώντας δίπλα στη Νίκα, δήλωσε στο CNN ότι είδε τη Νίκα μπροστά από ένα βενζινάδικο όχι μακριά από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, όπου είχε συγκεντρωθεί η ομάδα των διαδηλωτών αφού διέφυγε από τα δακρυγόνα που είχαν εκτοξεύσει οι δυνάμεις ασφαλείας. Άλλοι κατάφεραν να απαθανατίσουν σε βίντεο εκείνους που συνελήφθησαν από αστυνομικούς που έμοιαζαν να είναι με πολιτικά.

Ο Reza πρόσθεσε: «Είδα με τα ίδια μου τα μάτια τις δυνάμεις ασφαλείας να χτυπούν γυναίκες με γκλομπ και άρπαξαν πολλές από αυτές και τις πήγαν σε βαν της αστυνομίας».

Σε αυτό το πλαίσιο ακραίας καταστολής της διαμαρτυρίας είδαν για τελευταία φορά τη Νίκα οι μάρτυρες που μίλησαν στο CNN – και θα περνούσαν άλλες εννέα ημέρες πριν η οικογένειά της λάβει επίσημη ενημέρωση για το πού βρίσκεται. Βίντεο που επαληθεύτηκαν και εντοπίστηκαν από το CNN αποδεικνύουν ότι το κορίτσι, στο τελευταίο βίντεο που δόθηκε στο CNN από μάρτυρα και το οποίο το δείχνει ζωντανό, ήταν περικυκλωμένο από τις δυνάμεις ασφαλείας από τρεις πλευρές.

«Νομίζω ότι η Νίκα εγκλωβίστηκε εκείνο το βράδυ όταν το σκάγαμε. Επειδή ήταν πολύ νέα», δήλωσε η Ντίνα.

Αντιφατικές και αντικρουόμενες αναφορές

Ενώ οι ιρανικές αρχές επιμένουν ότι η Νίκα πέθανε στον χώρο του ακατοίκητου κτιρίου, η μητέρα της Νασρίν δήλωσε στην Etemad, μια ανεξάρτητη ιρανική εφημερίδα, σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στις 10 Οκτωβρίου ότι πιστεύει ότι η κόρη της «ήταν στις διαδηλώσεις και σκοτώθηκε εκεί».

Οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας συνέλαβαν οκτώ άτομα που εργάζονταν στο κτίριο στο οποίο φέρεται να μπήκε η Νίκα λίγες ώρες αφότου αυτόπτες μάρτυρες την είδαν στις διαδηλώσεις της 20ής Σεπτεμβρίου, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim στις 4 Οκτωβρίου. Ο εισαγγελέας της Τεχεράνης Αλί Σαλεχί δήλωσε ότι ξεκίνησε δικαστική έρευνα και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια της Νίκα, ανέφερε το κρατικό IRNA.

Ο Μοχάμαντ Σαχριάρι, επικεφαλής της ποινικής εισαγγελίας της επαρχίας της Τεχεράνης, δήλωσε αρχικά ότι τα τραύματα της Νίκα αντιστοιχούσαν στο ότι την «έριξαν κάτω», επικαλούμενος αυτοψία που αποκάλυψε πολλαπλά κατάγματα στην περιοχή της λεκάνης, του κεφαλιού, των άνω και κάτω άκρων, των χεριών, των ποδιών και του ισχίου, ανέφερε το Tasnim.

Πρόσθεσε ότι «η έρευνα έδειξε ότι το περιστατικό αυτό δεν είχε καμία σχέση με τις διαδηλώσεις. Στο σώμα δεν βρέθηκαν τρύπες από σφαίρες».

Το CNN έχει επανειλημμένα ζητήσει αναφορά από τις ιρανικές αρχές σχετικά με το αν η Νίκα συνελήφθη στις διαδηλώσεις εκείνο το βράδυ και αν και άλλες γυναίκες δέχθηκαν επίθεση και μπήκαν σε οχήματα της αστυνομίας. Το CNN ρώτησε επίσης το γραφείο του εισαγγελέα της Τεχεράνης σχετικά με την πορεία της ποινικής έρευνας για τον θάνατο της Νίκα. Δεν ελήφθησαν απαντήσεις πριν από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου.

Ωστόσο, ένα πιστοποιητικό θανάτου που είδε για πρώτη φορά το BBC Περσίας και επαληθεύτηκε από το CNN αναφέρει ότι η Σαχκαραμί πέθανε από πολλαπλά τραύματα που προκλήθηκαν από χτυπήματα με σκληρό αντικείμενο.

Ενώ η οικογένεια αναζητά απαντήσεις, οι άνθρωποι που ήταν μαζί με τη Νίκα εκείνη την ημέρα εξακολουθούν να αναπολούν το θάνατό της.

«Η κατάσταση ήταν πολύ τρομακτική και όλοι σκέφτηκαν να δραπετεύσουν», δήλωσε η Ντίνα. «Δεν μπορώ να συγχωρήσω τον εαυτό μου για τον θάνατο της Νίκα. Ήταν ένα παιδί».