Τέλος στη φρανκική ταυτότητα της «Κοιλάδας των Πεσόντων» θέλει να δώσει η ισπανική κυβέρνηση

Τα σχέδια της για τη μετατροπή του μαυσωλείου του Ισπανού δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο σε νεκροταφείο για όλους τους πεσόντες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, αποκάλυψε την Τρίτη η ισπανική κυβέρνηση. Πέραν του μαυσωλείου του Φράνκο, στην επιβλητική «Κοιλάδα των Πεσόντων» λίγο έξω από την Μαδρίτη, βρίσκεται και η τελευταία κατοικία περίπου 30.000 νεκρών αμφότερων των πλευρών της αδελφοκτόνας σύρραξης, με την ισπανική κυβέρνηση να θέλει από εδώ και πέρα η τοποθεσία να είναι αφιερωμένη μόνο σε αυτούς.

Η μετατροπή του μνημείου του επί 36 χρόνια δικτάτορα της Ισπανίας σε νεκροταφείο αποτελεί μέρος των προτάσεων του νέου νομοσχεδίου της κυβέρνησης συνασπισμού του σοσιαλιστή πρωθυπουργόυ Πέδρο Σάντσεθ, το οποίο σκοπεύει να αλλάξει πολλά αναφορικά με τη δημόσια μνήμη του στρατηγού Φράνκο και του καθεστώτος του. Το νομοσχέδιο φέρει την ονομασία «Νομοσχέδιο Δημοκρατικής Μνήμης» και έρχεται περίπου ένα χρόνο μετά την εκταφή από το μαυσωλείο και τον νέο ενταφιασμό της σωρού του δικτάτορα. Αναμένοντας την έγκριση ή την απόρριψη του από το ισπανικό κοινοβούλιο, το νομοσχέδιο θα είναι ανοιχτό σε τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών.

Περαιτέρω, η ισπανική κυβέρνηση θέλει να ταυτοποιηθούν πολλά θύματα της εμφύλιας σύρραξης του 1936-1939 και της δικτατορίας του 1939-1975, τα οποία μέχρι σήμερα παραμένουν θαμμένα σε ανώνυμους τάφους ή αγνοούνται, συμπληρώνοντας ένα ιστορικό «παζλ» δεκαετιών το οποίο βρίθει κενών και… λάθος τοποθετήσεων κομματιών. Όπως αναφέρει ο Guardian, εφόσον ψηφιστεί, το νομοσχέδιο υπαγορεύει ότι θα πραγματοποιηθεί απογραφή όλων των θυμάτων του εμφυλίου πολέμου και της δικτατορίας, ενώ το κράτος θα αναλάβει την ευθύνη να εντοπίσει τα λείψανα αγνοουμένων και να δημιουργήσει μία τράπεζα DNA, ώστε να βοηθήσει την όλη διαδικασία. Σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα, περίπου 100.000 θύματα της εμφύλιας σύγκρουσης μεταξύ των δυνάμεων της εθνικιστικής ανταρσίας του Φράνκο και της δημοκρατικής κυβέρνησης, θεωρείται ότι βρίσκονται θαμμένα σε ανώνυμους τάφους, κάτι το οποίο σημαίνει ότι το έργο που προβλέπει το νομοσχέδιο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Η αναγνώριση και η δικαίωση  των θυμάτων του εμφυλίου πολέμου και της μακράς δικτατορίας που τον ακολούθησε βρίσκονται στο πυρήνα του νέου νομοσχεδίου, το οποίο σκοπεύει ακόμη να ακυρώσει δικαστικές καταδίκες πολιτικών αντιπάλων του δικτατορικού καθεστώτος και να αφαιρέσει τίτλους που δόθηκαν σε ορισμένα πρόσωπα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Επιπλέον, το σχέδιο νόμου θέλει να δώσει τέλος και στις διάφορες δημόσιες εκδηλώσεις λατρείας προς το πρόσωπο του αυταρχικού ηγέτη, απαγορεύοντας ενδεικτικά τις δημόσιες εκδηλώσεις μνήμης για τον δικτάτορα από οργανώσεις που λαμβάνουν κρατικά χρήματα. Στο ίδιο μήκος κύματος, οι προτάσεις της κυβέρνησης περιέχουν και την απαγόρευση των φιλοφρανκικών οργανώσεων που δρουν στην Ισπανία, όπως το Εθνικό Ίδρυμα Φρανσίσκο Φράνκο, το οποίο ιδρύθηκε λιγότερο από ένα χρόνο μετά τον θάνατο του δικτάτορα.

«Αυτό είναι ένα σημαντικό νομοσχέδιο όσον αφορά αυτή την κυβέρνηση», δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός για τη Δημοκρατική Μνήμη, Κάρμεν Κάλβο, τονίζοντας και τη γενικότερη σημασία του για την ισπανική δημοκρατία. Το νομοσχέδιο σκοπεύει να αγγίξει τον πυρήνα της «δύσκολης» ιστορικής μνήμης της χώρας και να φέρει τους πολίτες της ενώπιον του ιστορικού τους παρελθόντος, με στόχο αυτό ούτε να ξεχαστεί ούτε να επαναληφθεί.