«Συναρμολογώντας τους νεκρούς»: Γιατί οι αυτόχθονες του Περού «έδεναν» τους σπονδύλους των σκελετών;

Οι Ευρωπαίοι τού 16ου αιώνα που έφτασαν ως αποικιοκράτες στο Περού, προκάλεσαν στη χώρα αρρώστιες, χάος και όλεθρο. Και όχι μόνο στους ζωντανούς, διαπιστώνουν τώρα οι επιστήμονες. 

Οι ερευνητές αποκαλύπτουν πως οι αυτόχθονες είχαν ανακαλύψει έναν μακάβριο τρόπο να αποκαθιστούν στην ησυχία του θανάτου τους νεκρούς τους - περνώντας από τις σπονδυλικές τους στήλες ραβδιά.

«Η ιδέα είναι πως όταν οι Ευρωπαίοι λεηλατούσαν, έπρεπε να ψάξουν τα υφάσματα των σορών, οπότε έσκιζαν τα σάβανα για να βρουν χρυσό κι ασήμι και οι σκελετοί διαλύονταν» εξηγεί ο δρ. Τζέικομπ Μπόνγκερς από το πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, επικεφαλής της έρευνας. 

«Έπειτα, οι ντόπιοι Τσίντσα επέστρεφαν και βλέποντας αυτό, προσπαθούσαν να 'συναρμολογήσουν' τους νεκρούς τους» προσθέτει. 

Οι Τσίντσα ήταν μια εύπορη κοινωνία αποτελούμενη από τουλάχιστον 30.000 ανθρώπους που, σύμφωνα με ισπανικές αναφορές, ήταν γνωστοί για το ναυτικό τους εμπόριο. 

Γράφοντας στην επιστημονική επιθεώρηση Antiquity, ο Μπόνγκερς και οι συνάδελφοί του περιγράφουν πώς ανακάλυψαν ανθρώπινους σπονδύλους συνδεδεμένους με κλωστή ή σε ραβδιά από καλάμια όταν εξερευνούσαν το 2013 ταφικές τοποθεσίες στην κοιλάδα Τσίντσα του Περού -μια περιοχή όπου ο πολιτισμός του ομώνυμου λαού άνθησε έως τον 15ο αιώνα όταν ενσωματώθηκε στην αυτοκρατορία των Ίνκα. 

Αρχικά, όπως παραδέχεται ο επικεφαλής της έρευνας, θεώρησε πως τα ραβδιά ήταν έργο των λεηλατών. Ωστόσο, καθώς οι επιστήμονες εξακολούθησαν να βρίσκουν ολοένα και περισσότερους «δεμένους» σπονδύλους -200 έως τώρα- ο Μπόνγκερς συνειδητοποίησε πως ήταν μάλλον απίθανη η αρχική εικασία. 

Η έρευνα αποκαλύπτει πως οι συνδεδεμένοι με κλωστές ή καλάμια σπόνδυλοι εντοπίζονταν μέσα ή έξω από μεγάλους περίτεχνους τάφους, γνωστούς ως τσούλπας (chullpas), συχνά στην επιφάνειά τους, ενώ η μέθοδος αυτή εφαρμοζόταν στα λείψανα ενηλίκων και ανήλικων.

Με τη μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης τριών καλαμιών και των σπονδύλων που διέτρεχαν, σε συνδυασμό με μοντελοποίηση και ανάλυση, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως τα άτομα αυτά πέθαναν μεταξύ 1520 και 1550, περίοδος που συνδέεται στην ιστορία με επιδημίες και λιμό στο Περού. 

«Η ηλικία των καλαμιών συνάδει περίπου με την περίοδο που οι οι Ευρωπαίοι ήταν στην Τσίντσα και θα λεηλατούσαν αυτούς τους τάφους» σημειώνει ο Μπόνγκερς. 

Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η εικασία τους υποστηρίζεται από το ότι οι σπόνδυλοι συνδέονταν μεταξύ τους σε τυχαία ανατομική σειρά. 

«Γι'αυτό οι σπόνδυλοι δεν είναι σε σωστή σειρά: Γιατί βρέθηκαν (από τους αυτόχθονες) διασκορπισμένοι» αναφέρει ο Μπόνγκερς που συμπληρώνει πως, παρότι τα σωματικά μέρη είναι από καιρό νεκρά, εξακολουθούν να έχουν κοινωνική ζωή. 

«Ο θάνατος δεν ήταν το τέλος εδώ. Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι μια μακροπρόθεσμη δέσμευση με τον νεκρό. Η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία δε σταματούσε τους αυτόχθονες από το να αλληλεπιδρούν με τους νεκρούς τους» σημειώνει. 

Ο καθηγητής Μπιλ Σίλαρ, ειδικός στην αρχαιολογία των Άνδεων και εκτός της ερευνητικής ομάδας που έκανε την αποκάλυψη, τόνισε πως, ενώ η ενέργεια αυτή των αυτοχθόνων πιθανώς ήταν η απάντησή τους στις λεηλασίες και τις συλήσεις των τάφων από τους αποικιοκράτες, ενδέχεται να υπάρχουν κι άλλες εξηγήσεις. Όπως λέει χαρακτηριστικά, πολλές κοινωνίες των Άνδεων επισκέπτονταν ξανά και ξανά τους νεκρούς τους. Για παράδειγμα οι Ίνκα περιοδικά έβγαζαν τις μούμιες από τους τάφους, τους έδιναν ποτα και τις επέστρεφαν στους τάφους. 

Με πληροφορίες από Guardian