Στο χείλος της χρεοκοπίας η Σρι Λάνκα εξαιτίας της κρίσης του κορωνοϊού

Η Σρι Λάνκα είναι αντιμέτωπη με ολοένα πιο έντονη οικονομική και ανθρωπιστική κρίση, ενώ εκφράζονται φόβοι για χρεοκοπία εντός του 2022, καθώς ο πληθωρισμός είναι σε επίπεδα ρεκόρ, οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτιναχθεί και τα αποθέματα στα ταμεία της χώρας εξαντλούνται.

Όλα αυτά εν μέρει είναι συνέπεια της κρίσης του κορωνοϊού και του πλήγματος που έχει δεχθεί ο τουρισμός. Όμως η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω των υψηλών κρατικών δαπανών, των φορολογικών περικοπών που επηρεάζουν τα έσοδα, των τεράστιων αποπληρωμών χρέους προς την Κίνα, ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα είναι στο χαμηλότερο επίπεδο της δεκαετίας.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι 500.000 άνθρωποι στη Σρι Λάνκα έχουν βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας από την αρχή της πανδημίας. Ο πληθωρισμός έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ (11,1%) τον Νοέμβριο και πλέον ακόμη και άνθρωποι που παλιότερα είχαν αυτή τη δυνατότητα, πλέον πασχίζουν να θρέψουν τις οικογένειές τους, ενώ τα βασικά αγαθά είναι πλέον απρόσιτα για πολλούς. 

Αφότου ο πρόεδρος Gotabaya Rajapaksa κήρυξε τη χώρα σε οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δόθηκε εξουσία στον στρατό προκειμένου να διασφαλίζει ότι βασικά είδη- συμπεριλαμβανομένης της ζάχαρης και του ρυζιού- πωλούνται σε τιμές που έχει καθορίσει η κυβέρνηση, αλλά αυτό βοήθησε ελάχιστα τους πολίτες.

Ο Anurudda Paranagama, που εργάζεται ως οδηγός στην πόλη Κολόμπο, έπιασε δεύτερη δουλειά για να μπορεί να «αντέξει» τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και να καλύψει το δάνειο για το αυτοκίνητο του, αλλά ούτε αυτό δεν αρκεί. «Είναι πολύ δύσκολο να αποπληρώσω το δάνειο. Όταν πρέπει να πληρώσω τους λογαριασμούς ρεύματος και ύδρευσης και να ξοδέψω για φαγητό, δεν μένουν χρήματα», είπε και συμπλήρωσε ότι πλέον η οικογένεια του τρώει δύο και όχι τρία γεύματα την ημέρα.

Ο ίδιος περιέγραψε πώς το παντοπωλείο της γειτονιάς του ανοίγει συσκευασίες γάλακτος σε σκόνη του ενός κιλού, που πλέον οι πελάτες δεν μπορούν να αγοράσουν και τις χωρίζει σε πακέτα 100 γραμμαρίων. «Τώρα αγοράζουμε 100 γραμμάρια φασόλια, όταν παλιότερα παίρναμε ένα κιλό για την εβδομάδα», συμπλήρωσε.

Σημαντικές ήταν οι απώλειες σε ό,τι αφορά τις θέσεις εργασίας και τα ζωτικής σημασίας έσοδα από τον τουρισμό, που συνήθως συνεισφέρει πάνω από το 10% του ΑΕΠ. Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι έχασαν τα προς το ζην στους τομείς του τουρισμού και των ταξιδιών, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο αυτών των κλάδων.

Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τόσο που σχηματίζονται ουρές στο γραφείο διαβατηρίων, καθώς ένας στους τέσσερις πολίτες- κυρίως νέοι και μορφωμένοι- δηλώνουν ότι θέλουν να εγκαταλείψουν τη Σρι Λάνκα. Στους ηλικιωμένους, η κατάσταση θυμίζει τις αρχές της δεκαετίας του ‘70, όταν οι έλεγχοι στις εισαγωγές και η χαμηλή εγχώρια παραγωγή είχαν προκαλέσει σοβαρές ελλείψεις σε βασικά πρϊόντα και μεγάλες ουρές για ψωμί, ρύζι και γάλα.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας είναι το τεράστιο εξωτερικό χρέος, κυρίως προς την Κίνα. Η Σρι Λάνκα της οφείλει πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια και πέρυσι πήρε επιπλέον δάνειο 1 δισ. από το Πεκίνο, για να αντιμετωπίσει την οξεία οικονομική κρίση. 

Τους επόμενους 12 μήνες η Σρι Λάνκα- τόσο το δημόσιο όσο και ο ιδιωτικός τομέας- θα πρέπει να αποπληρώσει περίπου 7,3 δισεκατομμύρια για εγχώρια και ξένα δάνεια, συμπεριλαμβανομένης της αποπληρωμής ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων για διεθνή ομόλογα εντός του Ιανουαρίου. Όμως, τον Νοέμβριο τα διαθέσιμα αποθέματα ξένου συναλλάγματος ήταν μόλις 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια. 

Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, Ajith Nivard Cabraal, διαβεβαίωσε τους πολίτες ότι η Σρι Λάνκα θα μπορούσε να αποπληρώσει τα χρέη της απρόσκοπτα. Όμως, ο πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, W.A. Wijewardena προειδοποίησε ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος αθέτησης πληρωμών, κάτι που θα είχε καταστροφικές οικονομικές συνέπειες. 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ