Πείραμα 4ήμερης εργασίας χωρίς μείωση μισθού στη Βρετανία

Το μεγαλύτερο έως τώρα πιλοτικό πρόγραμμα εβδομάδας εργασίας τεσσάρων ημερών που έχει εφαρμοστεί στον κόσμο, χωρίς παράλληλη μείωση αποδοχών των εργαζομένων, εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα στη Βρετανία με μεγάλες προσδοκίες όχι μόνον από τους εργαζομένους αλλά και από τις επιχειρήσεις. Για τους επόμενους έξι μήνες 3.300 εργαζόμενοι στη Βρετανία σε 70 επιχειρήσεις της θα εργάζονται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, θα παίρνουν τον ίδιο μισθό και θα καλούνται να παράγουν όσα παρήγαν έως τώρα στο πενθήμερο της εργασίας.

Οπως επισημαίνουν τα βρετανικά ΜΜΕ, η πανδημία όχι μόνον άλλαξε για πάντα την απασχόληση αλλά ανάγκασε τον κόσμο να σκεφτεί ξανά και ξανά τα ζητήματα της εργασίας. Ενδεχομένως και υπό την πίεση των μεγάλων ελλείψεων προσωπικού, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις ενδιαφέρονται να ελέγξουν κατά πόσον η ποιότητα ζωής που προσφέρουν στο προσωπικό τους θα τις βοηθάει εφεξής να υπερισχύσουν στον ανταγωνισμό. Οπως σχολίασε στέλεχος μιας εκ των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο πείραμα, «φαίνεται να είναι καλή περίοδος» για να δοκιμαστούν νέες επιχειρηματικές μέθοδοι. Και πρόκειται για επιχειρήσεις που καλύπτουν ευρύτατο φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, από τις βιομηχανίες που παράγουν πατατάκια και άλλα σνακ μέχρι μεγάλες εταιρείες του κλάδου των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών αλλά και εταιρείες στον χώρο της εκπαίδευσης, της συμβουλευτικής, της στέγασης, των κατασκευών, του ψηφιακού μάρκετινγκ και της περιποίησης προσώπου και σώματος.

Την εποπτεία και παρακολούθηση του προγράμματος έχουν αναλάβει στελέχη του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης αλλά και του Boston College σε συνεργασία με τη δεξαμενή σκέψης Autonomy. Σημειωτέον ότι οι εποπτεύοντας θα αξιολογήσουν τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος με πολλά κριτήρια, με πρώτο βέβαια την παραγωγικότητα αλλά παράλληλα και με το πόσο συνδράμει στην ευημερία των εργαζομένων όπως και σε ποιο βαθμό έχει θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, ακόμη και στην ισότητα των φύλων.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο έως τώρα πείραμα του είδους με κριτήριο τον μεγάλο αριθμό των εταιρειών που συμμετέχουν.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο έως τώρα πείραμα του είδους με κριτήριο τον μεγάλο αριθμό των εταιρειών που συμμετέχουν. Συμπίπτει, όμως, χρονικά με αντίστοιχο πρόγραμμα που θα εγκαινιαστεί μέσα στον Ιούνιο στο Βέλγιο με τη συμμετοχή 60 επιχειρήσεων και 3.000 υπαλλήλων. Στην περίπτωση του Βελγίου, οι εργαζόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται έως εννιάμισι ώρες την ημέρα επί τέσσερις ημέρες, με προοπτική το ωράριο αυτό να επεκταθεί στις 10 ώρες με τη συναίνεση των εργαζομένων. Εν ολίγοις, στο Βέλγιο οι εργαζόμενοι δεν θα απασχολούνται λιγότερες ώρες, απλώς θα έχουν την επιλογή να συμπυκνώσουν τις ώρες εργασίας τους σε λιγότερες ημέρες.
Αντίστοιχα προγράμματα αναμένεται να δοκιμαστούν, σε ορισμένες περιπτώσεις για δεύτερη φορά, και σε άλλες χώρες όπως στην Ιρλανδία, που το δοκίμασε πρώτη, στην Ισπανία, στη Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία, στον Καναδά και στις ΗΠΑ. Στη Σκωτία, άλλωστε, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή πιλοτικό πρόγραμμα το επόμενο έτος, ενώ κάτι ανάλογο εξετάζει και η Ουαλλία. Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, όπως και στη Σουηδία, έχουν εφαρμοστεί ανάλογα πειράματα που στην πλειονότητά τους έδειξαν αύξηση παραγωγικότητας έως και κατά 40%. Το σημαντικότερο προηγούμενο αποτελεί, πάντως, το πείραμα της Ισλανδίας που εφαρμόστηκε επί τέσσερα χρόνια από το 2015 έως το 2019 και θεωρήθηκε εξαιρετικά επιτυχημένο, δίνοντας ώθηση σε ανάλογες πρωτοβουλίες αλλού. Αρχικά περιελάμβανε μερικές εκατοντάδες εργαζομένους στον δημόσιο τομέα και στη συνέχεια επεκτάθηκε σε 2.500 εργαζομένους τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Συμμετείχαν, έτσι, όλων των ειδών οι εργαζόμενοι, αστυνομικοί, απασχολούμενοι στην περίθαλψη, δάσκαλοι, υπάλληλοι καταστημάτων και δήμων. Και σύμφωνα με τα πορίσματα των εποπτών, η παραγωγικότητα είτε έμεινε σταθερή είτε αυξήθηκε στις περισσότερες επιχειρήσεις που συμμετείχαν στο πείραμα. Ετσι, το πείραμα οδήγησε σε νέες διαπραγματεύσεις για τους όρους εργασίας και τώρα το 86% του εργατικού δυναμικού της χώρας είτε εργάζεται λιγότερες ώρες για τον ίδιο μισθό είτε πρόκειται να αποκτήσει σύντομα αυτό το δικαίωμα.

Ανάμεσα στους μιμητές του πειράματος ήταν η Unilever που έσπευσε να το εφαρμόσει στη Νέα Ζηλανδία, δίνοντας στο προσωπικό της τη δυνατότητα να μειώσει τις ώρες εργασίας κατά 20% χωρίς μείωση μισθού. Γενικότερα, οι οργανώσεις που έχουν συστηματικά προωθήσει την ιδέα της εβδομάδας τεσσάρων εργάσιμων ημερών, υπογραμμίζουν πως τα πορίσματα από τα σχετικά πειράματα προκαλούν έκπληξη. Οπως τονίζουν, ορισμένες από τις πλέον παραγωγικές χώρες του κόσμου, όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Γερμανία και η Ολλανδία δεν έχουν παρά 27 εβδομαδιαίες ώρες εργασίας. Την ίδια στιγμή, η Ιαπωνία, η χώρα που κυριολεκτικά φημίζεται για τα εξουθενωτικά ωράρια των εργαζομένων και την ιδιότυπη νοοτροπία αφοσίωσης στην εταιρεία, καταλαμβάνει την 20ή θέση σε ανταγωνιστικότητα ανάμεσα σε 35 χώρες.