Παρέμβαση από Κομισιόν κατά της «χρυσής βίζας»

Την κατάργηση των καθεστώτων «χρυσής βίζας» ζητάει από τις τρίτες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των μέτρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τους οργανωμένου εγκλήματος.

Η παρέμβαση αυτή της Κομισιόν γίνεται με αφορμή την ετήσια έκθεση για τη λειτουργία του καθεστώτος απαλλαγής από την έκδοση βίζας υπηκόων πέντε χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη), καθώς επίσης Γεωργία, Μολδαβία και Ουκρανία.

Η ανησυχία των Βρυξελλών έχει να κάνει με τον κίνδυνο διείσδυσης ύποπτων ατόμων χωρίς βίζα στην κοινοτική επικράτεια, χρησιμοποιώντας ταξιδιωτικά έγγραφα χωρών που απαλλάσσονται, όπως οι προαναφερόμενες.

Η έκθεση αναλύει τα όσα μεσολάβησαν τους τελευταίους 12 μήνες σχετικά με τη λειτουργία του καθεστώτος απαλλαγής, ενώ γίνονται ειδικές επισημάνσεις για την πρόοδο που επιτεύχθηκε σε κάθε χώρα. Η βασική διαπίστωση της φετινής έκθεσης είναι ότι όλες οι χώρες που αξιολογήθηκαν έχουν λάβει μέτρα για να ανταποκριθούν στις συστάσεις που διατυπώθηκαν στην προηγούμενη έκθεση, και εξακολουθούν να πληρούν τις απαιτήσεις ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων.

Ωστόσο και οι 8 χώρες πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν περαιτέρω μέτρα στους εξής τομείς:

* Στην αποτελεσματική καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της οικονομικής απάτης και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ιδίως μέσω του καλύτερου συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου.

* Στην καταπολέμηση της διαφθοράς στα υψηλά κλιμάκια, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις εξακολουθεί να παρεμποδίζονται λόγω της περιορισμένης ικανότητας και του νομικού καθεστώτος των αρμόδιων υπηρεσιών, καθώς και λόγω του μικρού αριθμού καταδικαστικών αποφάσεων στις υποθέσεις διαφθοράς που παραπέμπονται σε δίκη (ιδίως στη Μολδαβία και την Ουκρανία).

* Οι χώρες που είναι απαλλαγμένες από την υποχρέωση θεώρησης και οι οποίες χορηγούν υπηκοότητα ως αντάλλαγμα για επενδύσεις θα πρέπει να καταργήσουν αποτελεσματικά τα εν λόγω καθεστώτα, ώστε να αποτρέπεται το ενδεχόμενο υπήκοοι άλλων χωρών που υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης να παρακάμπτουν την κοινοτική διαδικασία χορήγησης θεωρήσεων βραχείας διαμονής. 

Συστάσεις στην Αλβανία

Αναφορικά με την Αλβανία, η έκθεση αναφέρει ότι τα Τίρανα συνέχισαν να αναλαμβάνουν δράση στους τομείς της μετανάστευσης, υιοθετώντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική διαχείρισης των συνόρων τον Δεκέμβριο 2020, ενώ ο νέος νόμος για το άσυλο τον Φεβρουάριο 2021 φέρνει την αλβανική νομοθεσία πιο κοντά στο κεκτημένο της Ε.Ε. και τα διεθνή πρότυπα.

Η έκθεση καλεί την Αλβανία να ευθυγραμμίσει πλήρως την πολιτική θεωρήσεων με τον κοινοτικό κατάλογο των τρίτων χωρών των οποίων οι υπήκοοι είναι υπόκεινται σε θεώρηση για σύντομη διαμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ζητείται επίσης η συνεργασία των αλβανικών αρχών με τα κράτη-μέλη, ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των Αλβανών υπηκόων που ζητούν αβάσιμα άσυλο στην Ε.Ε. Καλείται επίσης η Αλβανία να ενισχύσει την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.

Τέλος, ζητείται στο πλαίσιο του νέου αλβανικού νόμου για την ιθαγένεια να αποφευχθεί η υιοθέτηση καθεστώτος ιθαγένειας επενδυτών.

Για τη Βόρεια Μακεδονία, η έκθεση αναφέρει ότι η χώρα αυτή έχει λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση των περσινών συστάσεων της Επιτροπής. Ωστόσο, όπως τονίζει, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες στους τομείς της διαχείρισης της μετανάστευσης, της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και σχετικά με απόκτηση ιθαγένειας για ειδικό οικονομικό συμφέρον.

Την αποτελεσματική κατάργηση του καθεστώτος ιθαγένειας επενδυτών ζητάει η Κομισιόν και από την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου.