Ουκρανία: «Τα πάντα έχουν καταστραφεί»

Ο 48χρονος Ουκρανός αγρότης Γιούρι Γκουμανένκο δούλευε στο χωράφι του όταν, προ ολίγων ημερών, ένας γείτονας τον ενημέρωσε μέσω τηλεφώνου ότι οι αποθήκες του είχαν βομβαρδιστεί. Σπεύδοντας στο σημείο, αντίκρισε έναν από τους εργάτες του τραυματισμένο με σκάγια στο κεφάλι και τις αποθήκες να έχουν τυλιχτεί στις φλόγες. «Με μια λέξη, ήταν καταστροφή», είπε ο αγρότης.

Πέρα από τις αποθήκες, καταστράφηκαν τρία από τα τέσσερα τρακτέρ του κ. Γκουμανένκο, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times. Το σιτάρι που ήλπιζε να πουλήσει και πολλοί από τους σπόρους του χάθηκαν. «Όλη μου η ζωή αφιερώθηκε στην καλλιέργεια της φάρμας μου» είπε, προσθέτοντας: «Τώρα όλα τελείωσανι».

Τις τελευταίες έξι εβδομάδες, ρωσικές οβίδες κατέστρεψαν πόλεις, σπίτια, νοσοκομεία και σχολεία στην Ουκρανία. Ο πόλεμος, όμως, έφτασε επίσης μέχρι τις εύφορες πεδιάδες μιας περιοχής που είναι γνωστή ως το «καλάθι ψωμιού» της Ευρώπης, προκαλώντας δυνητικά καταστροφικές συνέπειες σε μια χώρα που παράγει μεγάλο μερίδιο των σιτηρών παγκοσμίως.

Εμπόδια στις εξαγωγές
Η Ουκρανία έχει ήδη χάσει τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές σιτηρών από την έναρξη του πολέμου, δήλωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Γεωργίας της χώρας. Και η Ρωσία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιτηρών στον κόσμο, δεν είναι σε μεγάλο βαθμό σε θέση να εξάγει τρόφιμα λόγω των διεθνών κυρώσεων. Ο συνδυασμός δημιουργεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση «πέρα από οτιδήποτε έχουμε δει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», προειδοποίησε ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών.

Στην Ουκρανία, οι αποθήκες γεμίζουν με σιτηρά που δεν μπορούν να εξαχθούν. Η Ρωσία έχει μπλοκάρει την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, τα εμπορικά τρένα είναι αντιμέτωπα με πολλά εμπόδια και η μεταφορά με φορτηγά είναι δύσκολη, καθώς οι περισσότεροι οδηγοί είναι άνδρες ηλικίας 18 έως 60 ετών που δεν επιτρέπεται να φύγουν από τη χώρα. Η Ουκρανία έχει επίσης απαγορεύσει μέρος των εξαγωγών σιτηρών για να διασφαλίσει ότι έχει αρκετά τρόφιμα για τους πολίτες της.

Καταστροφές από βομβαρδισμούς
Την Τρίτη, το υπουργείο Γεωργίας ανακοίνωσε ότι έξι μεγάλες αποθήκες σιταριού καταστράφηκαν από ρωσικούς βομβαρδισμούς. Οι αγρότες λένε ότι αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε καύσιμα και λιπάσματα, ενώ ορισμένοι από τους εργάτες τους βρίσκονται στα πεδία των μαχών. Μερικοί αγρότες αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από τα χωράφια τους, καθώς οβίδες τραυμάτισαν τους εργάτες τους, σκότωσαν τα ζώα τους, κατέστρεψαν τα μηχανήματά τους.

«Η φάρμα μου έχει μετατραπεί σε ερείπια», ανέφερε ο Γκριγκόρι Τκατσένκο, αγρότης στο χωριό Λουκασίβκα, κοντά στην πόλη Τσερνίχιβ της βόρειας Ουκρανίας. «Δεν έχει μείνει σχεδόν τίποτα» πρόσθεσε, τονίζοντας πως πολλά από τα ζώα του έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια βομβαρδισμού. «Αυτό που χτίσαμε για δεκαετίες» είπε, «το κατέστρεψαν μέσα σε λίγες μόνο ημέρες».

Οι γεωργικές εκτάσεις καλύπτουν το 70% της Ουκρανίας, ενώ οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αντιστοιχεί με το 10% του ΑΕΠ της χώρας. Η Ουκρανία ήταν ένας από τους κύριους εξαγωγείς καλαμποκιού και σιταριού στον κόσμο και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλιελαίου. Η χώρα διαθέτει τώρα 13 εκατομμύρια τόνους καλαμποκιού και 3,8 εκατομμύρια τόνους σιταριού που δεν μπορεί να εξάγει μέσω γνωστών οδών, κυρίως δια θαλάσσης, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο αναπληρωτής υπουργός Γεωργίας, Τάρας Βισότσκι.

Την ίδια ώρα, οι αγροτικές εργασίες είναι αδύνατες σε πολλές περιοχές όπου διεξάγονται σφοδρές μάχες ή που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή. Οι αγρότες ανησυχούν αν θα μπορέσουν να σπείρουν καλλιέργειες αυτή την άνοιξη. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ναρκοθετήσει ορισμένες γεωργικές εκτάσεις, ανατίναξαν μηχανές και κατέστρεψαν αποθέματα καυσίμων, όπως καταγγέλλουν οι ουκρανικές αρχές.

Σε λιγότερο πληγείσες περιοχές οι αγρότες άρχισαν να σπέρνουν, αλλά πολλοί στερούνται καυσίμων, λιπασμάτων και σπόρων επειδή τα λιμάνια έχουν αποκλειστεί και οι εισαγωγές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία έχουν σταματήσει. Η ουκρανική κυβέρνηση έχει απαλλάξει προσωρινά τους εργάτες γης από τα στρατιωτικά καθήκοντα, αλλά ορισμένοι επέλεξαν να πολεμήσουν. Γυναίκες και παιδιά βοηθούν στα χωράφια.

Παράλληλα, δεν είναι λίγοι οι αγρότες που, επιδεικνύοντας μεγάλη αποφασιστικότητα, κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να προσφέρουν τρόφιμα σε αμάχους και σε στρατιώτες. Ο κ. Τκασένκο, του οποίου το αγρόκτημα καταστράφηκε σε ρωσική επίθεση, έμεινε στη γη του όσο το δυνατόν περισσότερο, προσφέροντας σε Ουκρανούς στρατιώτες και τον τοπικό πληθυσμό κρέας, γάλα και πατάτες.

«Αυτή είναι η γη μας, αυτή είναι η φάρμα μας, αυτό είναι το χωριό μας», ανέφερε ο ίδιος. «Μέχρι την τελευταία στιγμή θέλαμε να είμαστε με τους ανθρώπους μας» συμπλήρωσε. Η οικογένειά του τράπηκε προσωρινά σε φυγή μετά την επίθεση στο αγρόκτημά της, αλλά επέστρεψε την περασμένη εβδομάδα, μόλις έμαθε ότι ο ρωσικός στρατός αποσύρθηκε. «Η γη μας είναι η γη μας», ανέφερε.

Ο κ. Γκουμανένκο, του οποίου το αγρόκτημα κοντά στο Ντνίπρο καταστράφηκε, προσπάθησε μέσα στα ερείπια να διαπιστώσει τι θα μπορούσε να σώσει την επόμενη σοδειά. «Μπορεί να μας πυροβολούν, αλλά θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε» είπε, προσθέτοντας: «Δεν ξέρω καμία άλλη ζωή. Γεννήθηκα αγρότης και θα πεθάνω αγρότης».