ΟΗΕ: Συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας για το μεταναστευτικό

Η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ζήτησε σήμερα τον "σεβασμό του διεθνούς δικαίου σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες" μετά τη συμφωνία που υπογράφηκε χθες, Δευτέρα, μεταξύ Ρώμης και Τιράνων με στόχο τη μεταφορά στην Αλβανία των μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα και την εξέταση των αιτήσεων για χορήγηση ασύλου.

"Οι όροι της μεταφοράς των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων πρέπει να τηρούν το διεθνές δίκαιο σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες", κάλεσε η UNHCR σε ανακοίνωση που εξέδωσε στη Γενεύη.

Η συμφωνία που υπογράφηκε τη Δευτέρα στη Ρώμη από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον Αλβανό ομόλογό της Έντι Ράμα προβλέπει ότι η Ιταλία θα ανοίξει στη γειτονική της χώρα, η οποία είναι υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, δύο κέντρα για τη φιλοξενία μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα ώστε να "γίνονται γρήγορα οι διαδικασίες επεξεργασίας των αιτήσεων χορήγησης ασύλου ή οι ενδεχόμενοι επαναπατρισμοί".

Τα δύο αυτά κέντρα, τα οποία θα διαχειρίζεται η Ιταλία, θα αρχίσουν να λειτουργούν την άνοιξη του 2024, θα μπορούν να δεχθούν έως 3.000 μετανάστες, δηλαδή σχεδόν 39.000 ετησίως, σύμφωνα με τις προβλέψεις. Το μέτρο δεν αφορά τους ανήλικους, τις έγκυες γυναίκες και τα ευάλωτα άτομα.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), που αναφέρει ότι "δεν ενημερώθηκε ούτε ζητήθηκε η γνώμη της για το περιεχόμενο της συμφωνίας", εκτιμά ότι "οι επιστροφές ή οι μεταφορές προς ασφαλείς τρίτες χώρες δεν μπορούν να θεωρούνται κατάλληλες παρά μόνο αν τηρούνται ορισμένοι κανόνες -- κυρίως, εάν αυτές οι χώρες σέβονται πλήρως τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων και τις υποχρεώσεις στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εάν η συμφωνία συμβάλλει στη δίκαιη κατανομή της ευθύνης για τους πρόσφυγες μεταξύ των χωρών, αντί να τη μετατοπίζει".

Μέλος της ιταλικής κυβέρνησης διευκρίνισε σήμερα ότι οι μετανάστες θα οδηγούνται απευθείας στα κέντρα αυτά, χωρίς να περνούν από την Ιταλία και ότι οι δομές αυτές θα τεθούν υπό τον έλεγχο της Ρώμης βάσει "ενός καθεστώτος εξωεδαφικότητας". Ωστόσο πολλά θέματα για τον τρόπο λειτουργίας ενός τέτοιου σχεδίου παραμένουν εκκρεμή.

Από τις αρχές του έτους, η Ιταλία βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξημένες μεταναστευτικές ροές (145.000 αφίξεις έναντι 88.000 στο αντίστοιχο διάστημα του 2022). Οι ευρωπαϊκοί κανόνες προβλέπουν ότι γενικά η πρώτη χώρα εισόδου ενός μετανάστη στην ΕΕ είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία της αίτησής του για χορήγηση ασύλου και οι χώρες της Μεσογείου διαμαρτύρονται ότι πρέπει να επωμιστούν ένα δυσανάλογο βάρος.

Φωτογραφία από Ria Sopala από το Pixabay