Οι σπαρακτικές φωτογραφίες του Κέβιν Κάρτερ που τον οδήγησαν στην αυτοκτονία

Όταν αυτή η φωτογραφία που αποτυπώνει τα δεινά του λιμού στο Σουδάν δημοσιεύτηκε στους New York Times στις 26 Μαρτίου 1993, οι αντιδράσεις των αναγνωστών ήταν έντονες και όχι μόνο θετικές. Κάποιοι είπαν ότι ο Κέβιν Κάρτερ, ο φωτορεπόρτερ που τράβηξε αυτή τη φωτογραφία, ήταν απάνθρωπος, ότι έπρεπε να αφήσει τη φωτογραφική του μηχανή για να τρέξει να βοηθήσει το κοριτσάκι.

Η διαμάχη μεγάλωσε όταν, λίγους μήνες αργότερα, κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για τη φωτογραφία. Στα τέλη Ιουλίου του 1994, ήταν νεκρός.

Η συναισθηματική αποστασιοποίηση επέτρεψε στον Κάρτερ και σε άλλους φωτορεπόρτερ να γίνουν μάρτυρες αμέτρητων τραγωδιών και να συνεχίσουν τη δουλειά τους. Οι έντονες αντιδράσεις του κόσμου στη φωτογραφία του γύπα φάνηκε να είναι η τιμωρία για αυτό το (απαραίτητο και αναγκαίο) χαρακτηριστικό. Αργότερα, έγινε οδυνηρά σαφές ότι δεν ήταν καθόλου αποστασιοποιημένος. Είχε επηρεαστεί βαθιά και θανάσιμα από τις φρικαλεότητες στις οποίες είχε γίνει μάρτυρας.

Ο Κάρτερ μεγάλωσε στη Νότια Αφρική κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ. Έγινε φωτορεπόρτερ επειδή ένιωθε ότι έπρεπε να καταγράψει την αρρωστημένη μεταχείριση όχι μόνο των μαύρων από τους λευκούς αλλά και μεταξύ των μαύρων εθνοτικών ομάδων, όπως αυτή μεταξύ των Xhosas και των Zulus.

Ο Κάρτερ φημιζόταν για την ταχύτητά του σε σχέση με άλλους φωτορεπόρτερ, έμπαινε κατευθείαν στη δράση για να τραβήξει την καλύτερη λήψη. Μια νοτιοαφρικανική εφημερίδα έδωσε στην ομάδα το παρατσούκλι «Bang-Bang Club». Εκείνη την εποχή, οι φωτογράφοι χρησιμοποιούσαν τον όρο «bang-bang» για τις αποστολές τους στις νοτιοαφρικανικές πόλεις ώστε να καλύψουν την ακραία βία που συνέβαινε εκεί.

Μέσα σε λίγα χρόνια, είδε αμέτρητες δολοφονίες από ξυλοδαρμούς, μαχαιρώματα, πυροβολισμούς και αποκεφαλισμούς -μια βάρβαρη πρακτική κατά την οποία ένα λάστιχο γεμάτο λάδι τοποθετείται γύρω από το λαιμό του θύματος και καίγεται.

Ο Κάρτερ ανέλαβε ειδική αποστολή στο Σουδάν, όπου τράβηξε τη διάσημη φωτογραφία του γύπα. Πέρασε μερικές ημέρες περιηγούμενος σε χωριά γεμάτα από πεινασμένους ανθρώπους. Όλο αυτό το διάστημα, ήταν περικυκλωμένος από ένοπλους Σουδανούς στρατιώτες που ήταν εκεί για να τον εμποδίσουν να παρέμβει. Οι παρακάτω φωτογραφίες αποδεικνύουν ότι ακόμα και αν αποφάσιζε να βοηθήσει το κοριτσάκι, οι στρατιώτες δεν θα το επέτρεπαν. Η πρώτη τραβήχτηκε από τον ίδιο τον Κάρτερ.

Αφού έλαβαν πολλά τηλεφωνήματα και επιστολές από αναγνώστες που ήθελαν να μάθουν τι συνέβη στο κοριτσάκι, οι New York Times έκαναν ένα σπάνιο βήμα και δημοσίευσαν ένα σημείωμα συντάκτη που περιέγραφε όσα γνώριζαν για την κατάσταση. «Ο φωτογράφος αναφέρει ότι ανέκαμψε αρκετά ώστε να συνεχίσει το οδοιπορικό της αφού ο γύπας διώχτηκε. Δεν είναι γνωστό αν έφτασε στο κέντρο [σίτισης]».

Οι περισσότεροι από εμάς δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε πώς ο Κέβιν Κάρτερ και οι υπόλοιποι του Bang-Bang Club έκαναν αυτή τη δουλειά μέρα με τη μέρα. Αποδεικνύεται όμως ότι αυτό τους επιβάρυνε, και στην περίπτωση του Κάρτερ, μοιραία. Το καθημερινό τελετουργικό του Κάρτερ περιελάμβανε τη χρήση κοκαΐνης και άλλων ναρκωτικών, τα οποία θα τον βοηθούσαν να αντιμετωπίσει τη φρίκη του επαγγέλματός του. Συχνά εκμυστηρευόταν τις φρίκες του μυαλού του στη φίλη του Judith Matloff, πολεμική ανταποκρίτρια.

«Μιλούσε για την ενοχή των ανθρώπων που κουβαλούσε επειδή δεν μπόρεσε να σώσει επειδή τους φωτογράφιζε καθώς σκοτώνονταν» λέει Judith. Είχε αρχίσει να οδηγείται σε κατάθλιψη. Ένας άλλος φίλος, ο Reedwaan Vally, λέει: «Μπορούσες να το δεις να συμβαίνει. Μπορούσες να δεις τον Κέβιν να βυθίζεται σε μια σκοτεινή φυγή».

Και τότε ο καλύτερος φίλος του και μέλος του Bang-Bang Club, ο Ken Oosterbroek, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε ενώ βρισκόταν σε αποστολή. Ο Κάρτερ ένιωθε ότι έπρεπε να ήταν αυτός, αλλά δεν ήταν εκεί με την ομάδα εκείνη την ημέρα επειδή έδινε συνέντευξη για τη βράβευση του με Πούλιτζερ. Τον ίδιο μήνα, ο Νέλσον Μαντέλα έγινε πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.

Ο Κέβιν Κάρτερ είχε επικεντρώσει τη ζωή του στην αποκάλυψη των δεινών του απαρτχάιντ και πλέον -κατά κάποιο τρόπο- ένιωθε ότι είχε ολοκληρώσει. Δεν ήξερε τι να κάνει με τη ζωή του. Συν τοις άλλοις, ένιωθε την ανάγκη να ανταποκριθεί στο Πούλιτζερ που είχε κερδίσει. Λίγο αργότερα, μέσα στην ομίχλη της κατάθλιψής του, έκανε ένα τρομερό λάθος.

Για λογαριασμό του περιοδικού Time, ταξίδεψε στη Μοζαμβίκη. Στην πτήση επιστροφής, άφησε όλα τα φιλμ του -περίπου 16 ρολά που είχε γυρίσει εκεί- στο αεροπλάνο. Δεν βρέθηκαν ποτέ. Για τον Κάρτερ, αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Σε λιγότερο από μια εβδομάδα αργότερα, ήταν νεκρός. Πήγε σε ένα πάρκο, πέρασε έναν σωλήνα από την εξάτμιση στο αυτοκίνητό του και πέθανε από δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.

Ναι, η κατάκτηση του βραβείου Πούλιτζερ τον πίεσε, αλλά δεν οδήγησε άμεσα στο θάνατό του. Αντίθετα, το μόνο που έκανε ήταν να προστεθεί στο άγχος και τις ενοχές που είχε συσσωρεύσει καταγράφοντας μερικές από τις πιο φρικιαστικές γωνιές του κόσμου. Αλλά χάρη στην εγκεφαλικά αξιομνημόνευτη φωτογραφία του, ο λιμός στο Σουδάν έγινε διεθνώς γνωστός. Ο Κάρτερ άφησε ένα ανεξίτηλο σημάδι στη συνείδηση του πλανήτη.