Οι 10 κορυφαίοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι του 2023

Οι επικεφαλής του Eurasia Group, Ιαν Μπρέμερ και Κλιφ Κάπτσαν, στρέφουν την αναλυτική τους ματιά στο μέλλον, ξεχωρίζοντας τους – κατά την εκτίμησή τους – δέκα πιο σημαντικούς γεωπολιτικούς κινδύνους για το έτος 2023 που μόλις ξεκίνησε.

Σε αντίθεση με άλλους αναλυτές, οι κ.κ. Μπρέμερ και Κάπτσαν υποστηρίζουν ότι μέσα στους επόμενους 12 μήνες:

• Η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν πρόκειται να εξασθενίσει σημαντικά.
• Η ΕΕ θα παραμείνει αξιοσημείωτα ενωμένη απέναντι στις κορυφαίες κοινές προκλήσεις.
• Η περιοχή της Ταϊβάν δεν πρόκειται να ζήσει μια νέα μεγάλη κρίση ασφαλείας.
• Ο τεχνολογικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας θα παραμείνει υπό έλεγχο στη σκιά των εσωτερικών προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν Ουάσιγκτον και Πεκίνο.

Από εκεί και πέρα ωστόσο, υπάρχουν και δέκα μέτωπα τα οποία οι επικεφαλής του Eurasia Group ξεχωρίζουν ως επικίνδυνα.

• Η Ρωσία ως απειλή για τη διεθνή ασφάλεια

Απομονωμένη διεθνώς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία ο οποίος όμως συνεχίζεται έπειτα από έναν χρόνο χωρίς οι ρωσικές δυνάμεις να κερδίζουν νέα εδάφη, η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν μετατρέπεται σε έναν ολοένα πιο επικίνδυνο για τη Δύση και τη διεθνή ασφάλεια παρία.

Οι πυρηνικές απειλές του Πούτιν θα κλιμακωθούν. Οι χάκερ που συνδέονται με το Κρεμλίνο θα εντείνουν τις κυβερνοεπιθέσεις τους κατά δυτικών εταιρειών, κυβερνήσεων και υποδομών. Η Ρωσία θα συνεχίσει, με φόντο τις εκλογικές αναμετρήσεις που αναμένονται τους προσεχείς μήνες στη Δύση, να υποστηρίζει και να χρηματοδοτεί μηχανισμούς παραπληροφόρησης και προώθησης εξτρεμιστικών θέσεων. Οι ρωσικές επιθέσεις ενάντια στις υποδομές της Ουκρανίας θα συνεχιστούν.

Η Μόσχα δεν πρόκειται να κινηθεί στρατιωτικά κατά της Δύσης καθώς δεν έχει την πραγματική ισχύ που απαιτείται για να φέρει σε πέρας μια τέτοια αποστολή, αλλά θα εντείνει τις υβριδικού τύπου επιθέσεις της και τον «ασύμμετρο πόλεμο» κατά των δυτικών.

• Ο πανίσχυρος Σι Τζινπίνγκ ως παράγοντας αστάθειας στην Κίνα

Ο Σι Τζινπίνγκ ξεχωρίζει πια ως ο πιο ισχυρός στο εσωτερικό μέτωπο ηγέτης που είχε η Κίνα μετά τον Μάο. Η εξουσία του συνοδεύεται, ωστόσο, παράλληλα και από κινδύνους για τον ίδιο, την Κίνα και τη διεθνή κοινότητα. Για τους αυταρχικούς ηγέτες που δεν αντιμετωπίζουν κριτική και διαφωνίες, το ενδεχόμενο να πάρουν λανθασμένες αποφάσεις αυξάνεται σημαντικά. Ειδικά στην περίπτωση της Κίνας, οι επικεφαλής του Eurasia Group εκτιμούν ότι η συγκεντρωτική πορεία του Σι θα συνεχίσει τους επόμενους μήνες να εγκυμονεί κινδύνους σε τρία μέτωπα: της δημόσιας υγείας (βλ. Covid), της οικονομίας (αβεβαιότητα, επιβράδυνση) και της εξωτερικής πολιτικής (κινεζικές διεκδικήσεις).      

• Η τεχνητή νοημοσύνη ως «όπλο»

Με όχημα τις τεχνολογικές εξελίξεις, η τεχνητή νοημοσύνη αποκτά πια τη – σταδιακά ολοένα μεγαλύτερη – δύναμη να χειραγωγεί και να διαταράσσει / αναστατώνει. Το 2023 θα αποτελέσει, σύμφωνα με τους αναλυτές του Eurasia Group, σημείο καμπής στην πορεία αυτής της τάσης, με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) να λειτουργεί ως «όπλο μαζικής αναστάτωσης» (weapon of mass disruption) στα χέρια αυταρχικών ηγετών, δημαγωγών και λαϊκιστών.

• Πληθωριστικές πιέσεις

Το παγκόσμιο πληθωριστικό σοκ που ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2021 και επικράτησε παγκοσμίως το 2022 θα συνεχίσει να έχει ισχυρές οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις και το 2023.

• Το Ιράν στη γωνία

Το κλίμα στις σχέσεις της ισλαμικής δημοκρατίας με τη Δύση αναμένεται, εάν όχι να επιδεινωθεί, τότε οπωσδήποτε να παραμείνει τεταμένο. Φέτος θα υπάρξουν νέες αντιπαραθέσεις μεταξύ Ιράν και Δύσης, σύμφωνα με το Gzero οι αναλυτές του οποίου βλέπουν την Τεχεράνη να πιέζεται όχι μόνο από το εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό.

• Ενεργειακή κρίση

Οι συνθήκες στην αγορά ενέργειας θα είναι πολύ «σφιχτές», ιδιαίτερα κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023, με φόντο έναν συνδυασμό από παράγοντες: σχετικούς με την ίδια την παραγωγή, γεωπολιτικούς και οικονομικούς.

• Επιδεινώνονται οι συνθήκες για τους πολίτες στις αναπτυσσόμενες χώρες

Οι επιπτώσεις της COVID πανδημίας, ο συνεχιζόμενος πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας και ο πληθωρισμός αναμένεται να κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή για τους πολίτες στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσα στο 2023.

• Οι διχασμένες Πολιτείες της Αμερικής

Πολιτική πόλωση που οξύνεται, δυσλειτουργίες που επιδεινώνονται και αποκλίσεις μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανικών Πολιτειών που διευρύνονται, βλέπουν οι αναλυτές του Eurasia Group στις ΗΠΑ μέσα στο 2023.

• Η γενιά του Tik Tok πολιτικοποιείται  

Οι ανήκοντες στη Generation Z, την πρώτη γενιά που δεν έχει ζήσει χωρίς internet, θα συνεχίσουν να οργανώνονται διαδικτυακά αναδιαμορφώνοντας την εταιρική και δημόσια πολιτική.

• Λειψυδρία

Το ήδη υπάρχον πρόβλημα θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί φέτος στη διεθνή ειδησεογραφία, αποκτώντας ακόμη μεγαλύτερες «παγκόσμιες και συστημικές» διαστάσεις.