Μασούτ Πεζεσκιάν: ένας μεταρρυθμιστής πρόεδρος αντιμέτωπος με το σκληροπυρηνικό ιρανικό κατεστημένο

Κανείς δεν είχε ποντάρει στον βουλευτή από την Ταμπρίζ όταν η υποψηφιότητά του στις ιρανικές προεδρικές έγινε δεκτή από το Συμβούλιο των Φρουρών μαζί με τις υποψηφιότητες τεσσάρων ακόμη, συντηρητικών στο σύνολό τους, υποψηφίων.

Ομως, ο μεταρρυθμιστής Μασούντ Πεζεσκιάν έλαβε την υποστήριξη των πρώην προέδρων Μοχάμαντ Χαταμί (μεταρρυθμιστής) και Χασάν Ροχανί (μετριοπαθής), καθώς και του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ο οποίος βρισκόταν στο πλευρό του σήμερα, όταν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του Ιράν απηύθυνε ευχαριστήρια ομιλία προς τους υποστηρικτές του.

«Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι δύσκολος. Δεν θα γίνει εύκολος παρά με την συνεργασία σας, την ενσυναίσθηση και την εμπιστοσύνη. Τείνω προς εσάς το χέρι μου», είχε γράψει προηγουμένως στο Χ ο 69χρονος καρδιοχειρουργός.

«Οι ψήφοι σας ξαναέδωσαν ελπίδα σε μία κοινωνία που είναι βυθισμένη σε μία ατμόσφαιρα δυσαρέσκειας», δήλωσε αργότερα στο μαυσωλείο του ιμάμη Χομεϊνί, του ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κοντά στην Τεχεράνη. «Δεν έδωσα ψεύτικες υποσχέσεις σε αυτές τις εκλογές. Δεν είπα τίποτε που δεν μπορώ να τηρήσω».

Πολίτες που ρωτήθηκαν από το AFP δήλωσαν χαρούμενοι για την νίκη του Μασούντ Πεζεσκιάν, άλλοι δήλωσαν ότι δεν πιστεύουν ότι θα υπάρξει αλλαγή.

«Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που κέρδισε ο κ. Πεζεσκιάν. Εχουμε ανάγκη από έναν μορφωμένο πρόεδρο για να επιλύσει τα οικονομικά προβλήματα», δήλωσε ένας 40χρονος αρχιτέκτονας.

«Δεν με αφορά. Αυτοί οι υποψήφιοι πετούν μόνο συνθήματα. Οταν παίρνουν την εξουσία, δεν κάνουν τίποτε για τον λαό», είπε μία 50χρονη νοικοκυρά.

Πολλοί Ιρανοί αποκαλούν «γιατρό» τον Μασούντ Πεζεσκιάν, που τάσσεται υπέρ των εποικοδομητικών σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές χώρες «για να βγει η χώρα από την απομόνωσή της».

Ομως ο πρόεδρος του Ιράν έχει περιορισμένες εξουσίες: είναι επιφορτισμένος με την εφαρμογή, ως επικεφαλής της κυβέρνησης, των μεγάλων πολιτικών κατευθύνσεων που ορίζονται από τον ανώτατο ηγέτη, τον αγιατολάχ Χαμενεΐ, αρχηγό του κράτους, ο οποίος έχει και τον τελευταίο λόγο για τα στρατηγικά θέματα.

Στο συγχαρητήριο μήνυμά του, ο αγιατολάχ Χαμενεΐ συνέστησε στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο «να χρησιμοποιήσει τις πολλαπλές ικανότητες της χώρας, κυρίως τις ικανότητες των νέων επαναστατών, για την πρόοδό της».

Σύμφωνα με τον Ali Vaez, του International Crisis Group, η νίκη του Μασούντ Πεζεσκιάν «διακόπτει μία σειρά εκλογικών αναμετρήσεων που ενίσχυσαν την κυριαρχία του συντηρητικού στρατοπέδου σε όλα τα κέντρα εξουσίας».

Ωστόσο, «η κυριαρχία των συντηρητικών εξακολουθεί να υπάρχει σε όλους τους θεσμούς του κράτους», έγραψε στο Χ. «Και τα όρια της προεδρικής εξουσίας σημαίνουν ότι ο κ. Πεζεσκιάν θα πρέπει να δώσει μία δύσκολη μάχη για να εγγυηθεί κοινωνικά και πολιτισμικά δικαιώματα που είναι πιο σημαντικά στο εσωτερικό πεδίο και μία διπλωματική δραστηριοποίηση στο εξωτερικό».

Ο Μασούντ Πεζεσκιάν είναι πατέρας που μεγάλωσε μόνος του τα τρία παιδιά του μετά τον θάνατο της συζύγου του και ενός ακόμη παιδιού του σε τροχαίο δυστύχημα το 1993. Παρουσιάζεται ως «η φωνή εκείνων που δεν έχουν φωνή».

Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος καλείται να διευθετήσει το θέμα της υποχρεωτικότητας της ισλαμικής μαντίλας για τις Ιρανές, μία από τις αιτίες του πρωτοφανούς κύματος διαμαρτυρίας στο τέλος του 2022. Εχει δεσμευθεί να διαπραγματευθεί με την Ουάσινγκτον για την επανάληψη των συνομιλιών για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που βρίσκονται στο σημείο μηδέν μετά την αποχώρηση της Ουάσινγκτον υπό τον Τραμπ από την διεθνή συμφωνία του 2015.