Κρίσιμη συνεδρίαση των ΥΠΕΞ της ΕΕ εν όψει της Συνόδου Κορυφής

Συνεδριάζει τη Δευτέρα το κρίσιμο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στην ατζέντα του οποίου θα βρεθεί το κρίσιμο θέμα της τουρκικής προκλητικότητας στη Ανατολική Μεσόγειο και η λίστα των επαπειλούμενων κυρώσεων εναντίον της Άγκυρας, εν όψει του Συμβουλίου Κορυφής στις 24 και 25 του μήνα.

Εκτός της Τουρκίας, οι υπουργοί Εξωτερικών αναμένεται να συζητήσουν τρέχοντα θέματα επικαιρότητας, της κατάστασης στον Λίβανο, την Κίνα και τη Ρωσία. Στο επίσημο πρόγραμμα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων αναφέρεται ακόμη ότι oι συνομιλίες των υπουργών Εξωτερικών θα εστιασθούν στις πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη και τη Λευκορωσία και τις σχέσεις ΕΕ-Αφρικανικής Ένωσης, ενώ κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας, θα συζητηθεί η μελλοντική εταιρική σχέση με τη Νότια Γειτονία.

Στο περιθώριο του Συμβουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, θα συναντηθεί με τον ειδικό εκπρόσωπο της ΕΕ για τον Διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας και άλλων περιφερειακών θεμάτων Δυτικών Βαλκανίων, Μίροσλαβ Λάιτσακ, ενώ του Συμβουλίου θα προηγηθεί άτυπο πρόγευμα που παραθέτει ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ με προσκεκλημένη την αρχηγό της λευκορωσικής αντιπολίτευσης.

«Δεν είναι νόμιμο η Τουρκία να θέτει ως προϋπόθεση διαλόγου την απεμπόληση κυριαρχικών δικαιωμάτων» υπογραμμίζει, σε συνέντευξή του στην Ναυτεμπορική, ο Νίκος Δένδιας αναφορικά με τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο ενώ επαναλαμβάνει ότι για να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος πρέπει να σταματήσουν οι προκλήσεις και οι απειλές.

Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτηρίζει «θετικό βήμα» τo γεγονός πως η Τουρκία δεν εξέδωσε νέα Navtex για το Oruc Reis:

«Πρόκειται για κατ’ αρχήν θετικό βήμα. Η κίνηση αυτή πρέπει να έχει συνέχεια, δηλαδή πλήρη αποχή από παράνομες ενέργειες και ρητορική. Με λύπη όμως διαπιστώνουμε ότι εν μέρει η προκλητική ρητορική συνεχίζεται. Θα πρέπει η τουρκική πλευρά να αποσαφηνίσει γιατί τελικά αποσύρθηκε το Oruc Reis και δεν ανανεώθηκε η Navtex: ήταν λόγω ανάγκης επισκευών και άρα θα επανέλθει μόλις αυτές ολοκληρωθούν; Ή είναι κίνηση την οποία η Ελλάδα θα πρέπει να δει ως ευκαιρία και να αναδιαμορφώσει τη στάση της βάσει των τουρκικών σχεδιασμών, όπως είπε ο Τούρκος ομόλογός μου πρόσφατα; Η αντίφαση εδώ είναι ορατή, ωστόσο πιστεύω ότι σύντομα θα έλθει η απάντηση και μαζί μ’ αυτήν η ανάδειξη των πραγματικών προθέσεων της τουρκικής πλευράς» αναφέρει.

Όσον αφορά τις σχέσεις της Αγκύρας με την ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι η επιλογή ανήκει στην Τουρκία: «Διάλογος με έμπρακτη, ουσιαστική και άμεση αποκλιμάκωση ή κατάλογος κυρώσεων. Στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετασθεί προσεκτικά η κατάσταση και θα εξαχθούν συμπεράσματα επί των οποίων θα βασισθούν οι μελλοντικές αποφάσεις».

Αναφορικά με το ενδεχόμενο προσφυγής στη Διεθνές Δικαστήριο, ο υπουργός Εξωτερικών διευκρινίζει πως «η προσφυγή στη Χάγη προϋποθέτει ότι τα μέρη θα έχουν υπογράψει συνυποσχετικό για την παραπομπή ενός ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, δηλαδή έχουν συμφωνήσει επί της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου και επί του τι ακριβώς θα τεθεί στην κρίση του. Θυμίζω ότι η Τουρκία κάτι τέτοιο δεν το έχει αποδεχθεί, εν αντιθέσει με τη χώρα μας, η οποία έχει δηλώσει την ετοιμότητά της να παραπέμψει το ζήτημα στη Χάγη, αν χρειασθεί. Η διαφορά μας με την Τουρκία αφορά στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ και αυτό υπήρξε διαχρονικά το αντικείμενο των διερευνητικών επαφών. Δυστυχώς, διακρίνουμε μια επίμονη προσπάθεια από την Τουρκία να θέσει μονομερώς ζητήματα υπονομεύοντας τις επαφές αυτές προτού καν επανεκκινήσουν. Κάποιος κακόπιστος παρατηρητής θα έλεγε ότι η Τουρκία δείχνει να εστιάζει σε παίγνιο επίρριψης ευθυνών, αντί να εστιάζει στην εξεύρεση ειρηνικών λύσεων. Ελπίζω όμως να μην είναι αυτή η περίπτωση».

Για τις Βρυξέλλες αναχώρησε το βράδυ της Κυριακής και ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, προκειμένου να συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης εκτιμά ότι η Τουρκία επιλέγει στην Κύπρο την περαιτέρω κλιμάκωση και υπενθυμίζει ότι η ανανέωση της παράνομης τουρκικής Νavtex για ενέργειες εντός της ΑΟΖ της Κύπρου είναι ενδεικτική των προθέσεων της Άγκυρας.

Ζητεί επίσης να προχωρήσουν αμέσως οι ευρωπαϊκές κυρώσεις στο σκέλος που αφορούν τις ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.

«Στην περίπτωση της Κύπρου, σας θυμίζω ότι μόλις πριν δύο ημέρες είχε λήξει η Navtex της Τουρκίας που αφορούσε παράνομη γεώτρηση σε αδειοδοτημένο από την Κυπριακή Δημοκρατία τεμάχιο και προχώρησε στην ανανέωσή της μέχρι τις 12 Οκτωβρίου. Αυτό δείχνει ξεκάθαρες προθέσεις, μάλιστα σε μια περίοδο που υπάρχει πρωτοβουλία για τερματισμό και των έκνομων της ενεργειών στην ΑΟΖ της Κύπρου» αναφέρει.