Κινητικότητα στον τομέα της Ενέργειας και του Φυσικού Αερίου στην Κύπρο και τη Μεσόγειο

Οι Υπουργοί Ενέργειας της Κύπρου και του Ισραήλ υπέγραψαν την Τρίτη στο Κάιρο την κοινή επιστολή που περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες γραμμές στη βάση των οποίων οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα τεμάχια «Αφροδίτη» και «Ισάι» θα μπορούν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την εμπορική εκμετάλλευση τους.

Η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου Νατάσα Πηλείδου σε δηλώσεις στο ΚΥΠΕ αμέσως μετά την υπογραφή της επιστολής από την ίδια και τον ομόλογό της του Ισραήλ Γιούβαλ Στάινιτς, στην παρουσία του Υπουργού Πετρελαίου της Αιγύπτου Τάρεκ Ελ Μόλλα, εξέφρασε τη χαρά της για το γεγονός. Σημείωσε ότι «μετά από εννέα χρόνια συζητήσεων μεταξύ της Κύπρου και του Ισραήλ, σήμερα είχαμε μία αρκετά σημαντική εξέλιξη, μετά από κάποιες συζητήσεις χθες, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Υπουργού Ενέργειας κ. Στάινιτζ στην Κύπρο, κατά τις οποίες συζητήθηκε το θέμα του κοιτάσματος Αφροδίτη και Ισάι».

Όπως σημείωσε, «είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι η όποια συμφωνία θα παρουσιαστεί στα δύο κράτη από τις εταιρείες θα πρέπει να τύχει έγκρισης και από τα δύο κράτη ούτως ώστε να τεθεί σε εφαρμογή».

Η κ. Πηλείδου τόνισε, τέλος, ότι «η σημασία του θέματος αυτού για την Κύπρο και το Ισραήλ είναι πολύ μεγάλη, καθώς επιβεβαιώνει την πάρα πολύ καλή συνεργασία που έχουν οι δύο χώρες, τη βούληση για την εμβάθυνση της συνεργασίας αυτής τόσο στα ενεργειακά θέματα όσο και σε άλλα θέματα, όπως επίσης επιλύει ένα θέμα το οποίο εδώ και αρκετά χρόνια ήταν ένα θέμα συζήτησης». Επομένως, είπε, «ανοίγει τον δρόμο για να προχωρήσουμε πλέον σε μία πρακτική λύση, η οποία να ανοίγει τον δρόμο ακόμη περισσότερο για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της Κύπρου».

Οι προηγούμενες μέρες ήταν αρκετά σημαντικές σε ότι αφορά τα ενεργειακά καθώς στην Κύπρο πέρα του Ισραηλινού Υπουργού Ενέργειας και την υπογραφή συμφωνιών για τον EastMed αλλά και για τα οικόπεδα "Αφροδίτη" και "Ισάι", βρέθηκε και ο Ιταλός Υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο.

Η Ιταλία είναι ένας σημαντικός παίκτης στην ενέργεια σε ότι αφορά τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, αφού η Ιταλική ΕΝΙ έχει σημαντικό μερίδιο στις γεωτρήσεις που γίνονται, και έχουν προσωρινά σταματήσει λόγω της πανδημίας.

Πέραν της στήριξης της Ιταλίας στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, η συνάντηση του με τον Κύπριο ομόλογο του περιλάμβανε και συζητήσεις για τα θέματα της ενέργειας και φυσικά τις τουρκικές προκλήσεις που γίνονται εντός της ΑΟΖ.

Ο κ.Ντι Μάιο επανέλαβε την απόλυτη αλληλεγγύη του σε σχέση με την Κύπρο, λέγοντας ότι δεν είναι ανεκτές οι προκλήσεις και μονομερείς πρωτοβουλίες που βλάπτουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. "Είναι ξεκάθαρο, η Ιταλία μένει και παραμένει στο πλευρό της Κύπρου και της Ελλάδας εναντίον κάθε παραβίασης των δικαιωμάτων τους", σημείωσε.

Ο Ιταλός ΥΠΕΞ ανέφερε ακόμη ότι η σωστή εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων πρέπει να είναι έδαφος συνεργασίας.

Είπε ότι η Ιταλία αναγνωρίζει πλήρως τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου και πρόσθεσε ότι όπως πρότεινε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Μισέλ "είμαστε έτοιμοι να δώσουμε τη δική μας συμβολή για μία πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο".

Από την πλευρά του ο κύπριος ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε μετά το πέρας της συνάντησης ότι η παρουσία του Ιταλού ΥΠΕΞ σε αυτή τη χρονική συγκυρία, αλλά και οι ουσιαστικές διαβουλεύσεις που είχαν, αποδεικνύουν την κοινή βούληση και επιθυμία για περαιτέρω ενίσχυση των διαχρονικά εξαίρετων σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και των ιστορικών δεσμών ανάμεσα στους λαούς της Κύπρου και της Ιταλίας.

Πρόσθεσε ότι αντάλλαξαν απόψεις για πρακτικούς τρόπους εμβάθυνσης της συνεργασίας μας σε υφιστάμενους τομείς δράσεων, όσο και για τη διεύρυνση της σε νέα πεδία συνεργασίας.

"Σε αυτό το πλαίσιο, θέσαμε συγκεκριμένες προτεραιότητες σε ό,τι αφορά τη διμερή μας συνεργασία, με έμφαση στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων, του τουρισμού, της εκπαίδευσης, της έρευνας και του πολιτισμού. Σημειώσαμε με ικανοποίηση το υψηλό επίπεδο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δυο χωρών και χαιρετίσαμε την πρωτοβουλία του Ιταλο-Κυπριακού Εμπορικού Επιμελητηρίου, το οποίο διοργάνωσε διαδικτυακά και με επιτυχία τον περασμένο Δεκέμβριο, το 3ο Επιχειρηματικό Φόρουμ Κύπρου-Ιταλίας, με στόχο τη δημιουργία νέων δεδομένων και ευκαιριών για οικονομική, εμπορική και τουριστική συνεργασία. Ταυτόχρονα, στον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας, προωθείται η υπογραφή διμερούς «Εκτελεστικού Προγράμματος» με στόχο τη χρηματοδότηση κοινών ερευνητικών έργων", είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Πρόσθεσε ότι επίσης συζήτησαν για τη συνεργασία σε θέματα αρχαιοτήτων, στο πλαίσιο της οποίας προωθείται η υπογραφή σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας για την προστασία πολιτιστικών αγαθών, καθώς και τη διμερή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της οποίας βρίσκονται σε εξέλιξη οι διεργασίες για ανανέωση του σχετικού Προγράμματος Συνεργασίας για τα έτη 2021-2025.

Αναφερόμενος συγκεκριμένα στην ενέργεια, είπε ότι οι διμερείς σχέσεις έχουν αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια, λόγω και της ενεργειακής συνεργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με την ιταλική εταιρεία ΕΝΙ, η οποία δραστηριοποιείται στην Κυπριακή ΑΟΖ.

"Θεωρώ ευτυχή σύμπτωση το γεγονός ότι η σημερινή μας συνάντηση πραγματοποιείται την ίδια μέρα με την Υπουργική Σύνοδο του EMGF (του ενεργειακού Φόρουμ στο Κάιρο), του οποίου, τόσο η Κύπρος όσο και η Ιταλία, μαζί με άλλα πέντε Κράτη αποτελούν τα ιδρυτικά μέλη, στέλνοντας μηνύματα συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή", είπε.

Πρόσθεσε ότι "είναι κοινή μας πεποίθηση ότι η δυναμική των ενεργειακών συνεργειών που δημιουργεί το EMGF, είναι στρατηγικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο, ενώ συμφωνούμε επίσης ότι η συμμετοχή στο Φόρουμ είναι ανοικτή σε όλα τα Κράτη της περιοχής που είναι έτοιμα να συμμεριστούν το όραμα μας για περιφερειακή συνεργασία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και της βασικής αρχής για επικράτηση σχέσεων καλής γειτονιάς. Στόχος μας δεν είναι άλλος από τη δημιουργία και ενίσχυση συνθηκών ειρήνης, συνεργασίας, σταθερότητας και ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή"

Ανέφερε ακόμη ότι συζήτησαν, επίσης, για τις περιφερειακές εξελίξεις στην ευρύτερη νοτιοανατολική Μεσόγειο, με ιδιαίτερη έμφαση τη συνεργασία των χωρών στο σχηματισμό Med 7, τα τεκταινόμενα στη Λιβύη, και στο μεταναστευτικό. Η Κύπρος προσδίδει μεγάλη σημασία στη σταθεροποίηση της κατάστασης στη Λιβύη, και στηρίζει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών και την πολιτική διαδικασία σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές του Δεκεμβρίου, είπε.

Σε ό,τι αφορά στο Μεταναστευτικό, ο Κύπριος ΥΠΕΞ επισήμανε τη θετική προσέγγιση έναντι του Κειμένου του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, και την έντονη επιθυμία της Κύπρου, ως Κράτος Μέλος πρώτης γραμμής, που δέχεται υπέρμετρες πιέσεις, για ενίσχυση της αρχής της αλληλεγγύης και για τη δημιουργία ενός δεσμευτικού μηχανισμού ανακατανομής δικαιούχων διεθνούς προστασίας.

Σημείωσε ακόμα ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, υπό το φως της τουρκικής παραβατικότητας και των σχετικών, κοινών αποφάσεων και συμπερασμάτων της ΕΕ, και ενόψει του προσεχούς Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μαρτίου.

"Η κυριαρχία της Ένωσης πηγάζει και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κυριαρχία των 27 Κρατών Μελών της και ως εκ τούτου, προασπίζοντας συλλογικά την κυριαρχία των Κρατών Μελών, διασφαλίζουμε και την κυριαρχία της ίδιας της Ένωσης", είπε.

Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο και βάσει των σχετικών Συμπερασμάτων της ΕΕ, αναμένεται από την Τουρκία να επιδείξει έμπρακτη και ειλικρινή βούληση για βελτίωση των σχέσεών της με την ΕΕ και όλα ανεξαρτήτως τα Κράτη Μέλη.

Η Κύπρος αναλαμβάνει την προεδρία του East Med Gas Forum από τον Ιανουάριο 2022

Η Κύπρος θα είναι η πρώτη χώρα μετά την Αίγυπτο, που θα αναλάβει από την 1η Ιανουαρίου του 2022 την προεδρία του East Mediterranean Gas Forum (EMGF). Συγκεκριμένα, η Αίγυπτος θα συνεχίσει να προεδρεύει του Φόρουμ μέχρι το τέλος του έτους, οπότε η Κύπρος, τον Ιανουάριο του 2022, θα αναλάβει την επίσημη πρώτη Προεδρική θητεία.

Αυτό αποφασίστηκε κατά τη Υπουργική συνάντηση του Φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στο Κάιρο, με τη συμμετοχή της Υπουργού Ενέργειας Νατάσας Πηλείδου και των Υπουργών της Αιγύπτου της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας και της Παλαιστίνης και της Ιταλίας. Το Φόρουμ κατέστη επίσημα πλέον περιφερειακός διακυβερνητικός οργανισμός μετά και την έναρξη ισχύος του Καταστατικού του την 1η Μαρτίου 2021

Επίσης, τα Μέλη του Φόρουμ αποφάσισαν, μεταξύ άλλων, την ένταξη της Γαλλίας ως μέλους και των ΗΠΑ ως παρατηρητή

Όλοι οι Υπουργοί αναγνώρισαν στην Κοινή Διακήρυξη, που υιοθέτησαν, το σημαντικό ορόσημο, αλλά και όλα τα σημαντικά βήματα και τα διαδοχικά επιτεύγματα που πραγματοποιήθηκαν από την έναρξη της ιδέας του Φόρουμ τον Ιανουάριο του 2019 μέχρι την επίσημη έναρξη της λειτουργίας του.

Στην Κοινή Διακήρυξη επαναβεβαιώνουν την επιδίωξη του Φόρουμ να αποτελέσει πλατφόρμα διαρθρωμένου διαλόγου για το φυσικό αέριο, με σκοπό τη δημιουργία μιας βιώσιμης αγοράς αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνεται, το Φόρουμ θα συμβάλει στην αξιοποίηση του δυναμικού της περιοχής σε αποθέματα φυσικού αερίου, με στόχο την αειφόρο και περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη, καθώς και με πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα των μελών του επί των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα και με το διεθνές δίκαιο.

Παράλληλα, αποφασίστηκε ότι η Αίγυπτος θα συνεχίσει να προεδρεύει του Φόρουμ μέχρι το τέλος του έτους, οπότε η Κύπρος, τον Ιανουάριο του 2022, θα αναλάβει την επίσημη πρώτη Προεδρική θητεία.

Σύμφωνα με τη Διακήρυξη, στην Υπουργική Συνάντηση συζητήθηκαν, επίσης, η δημιουργία Μακροχρόνιας Στρατηγικής για το EMGF, καθώς και οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν για διαμόρφωση πολιτικών, από τεχνικές ομάδες των χωρών μελών, στα θέματα της «Απανθρακοποίησης Αερίου» (Gas Decarbonisation) και «Χρήσης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ναυτιλία» (LNG as a fuel for vessels).

Επιπλέον, οι επτά Υπουργοί Ενέργειας ενημερώθηκαν για την πρόοδο της μελέτης που ετοιμάζει η Συμβουλευτική Επιτροπή Βιομηχανίας Φυσικού Αερίου αναφορικά με την «Προμήθεια και Ζήτηση Φυσικού Αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ εξέτασαν και το ενδεχόμενο δημιουργίας αντίστοιχης Συμβουλευτικής Επιτροπής Ρυθμιστικών Αρχών.

Η Υπουργική Συνάντηση ολοκληρώθηκε με την υιοθέτηση Οδικού Χάρτη των εργασιών του EMGF για το 2021 και την απόφαση για σύγκληση της επόμενης συνόδου στο Κάιρο, εντός του τελευταίου τριμήνου του 2021.