Ιστορική συνάντηση στο Ισραήλ για τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται σήμερα στο Ισραήλ για μια «ιστορική» συνάντηση, στην έρημο Νεγκέβ, με υπουργούς Εξωτερικών από αραβικές χώρες που έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το εβραϊκό κράτος, στο πλαίσιο της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική.

Ο Μπλίνκεν έφθασε στο Τελ Αβίβ το βράδυ του Σαββάτου, εν όψει της συνάντησης με τους ομολόγους του από το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο, το Μπαχρέιν και την Αίγυπτο. Η συνάντηση έχει χαρακτηριστεί «ιστορική» από τον ισραηλινό υπουργό Εξωτερικών Γιάιρ Λαπίντ.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξομάλυναν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ το 2020 στο πλαίσιο μιας σειράς συμφωνιών με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, γνωστών ως «Συμφωνίες του Αβραάμ». Το Μπαχρέιν και το Μαρόκο ακολούθησαν το παράδειγμά τους.

Αυτές οι συμφωνίες επετεύχθησαν έπειτα από δεκαετίες κατά τις οποίες οι αραβικές χώρες εξαρτούσαν την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ από την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος.

Μετά την άφιξη του από την Πολωνία, όπου συνόδευσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο Μπλίνκεν θα παραμείνει στο Ισραήλ μέχρι τη Δευτέρα, όταν θα συναντήσει τον ισραηλινό πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ. Θα μεταβεί επίσης στη Ραμάλα για συνομιλίες με τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς.

Οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι μπορεί να παραγκωνιστούν εξαιτίας της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ προσπάθειας για εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και αραβικών χωρών. Η αμερικανική υποστήριξη σε αυτήν την προσπάθεια είχε εξασθενήσει επί της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών θέλει να δείξει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για τη Μέση Ανατολή, έστω κι αν η προσοχή της Ουάσινγκτον φαίνεται να έχει στραφεί προς την Κίνα και πιο πρόσφατα στην Ουκρανία.

Ο Άντονι Μπλίνκεν θα αναχωρήσει από το Ισραήλ τη Δευτέρα με προορισμό την Αλγερία και στη συνέχεια θα επισκεφθεί το Μαρόκο, όπου θα έχει συνάντηση με τον de facto ηγέτη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τον σεΐχη Μοχάμεντ Μπιν Ζαγέντ.

Ευελπιστεί πως θα εξασφαλίσει υποστήριξη στις προσπάθειες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε ένα πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από τις βαριές οικονομικές συνέπειες του πολέμου, ιδίως από την άνοδο των τιμών της ενέργειας και την απειλή έλλειψης σιτηρών που θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ σοβαρό πλήγμα στις αραβικές χώρες.

Τα πυρηνικά του Ιράν

Ένα άλλο θέμα που αναμένεται να θίξει ο Μπλίνεν είναι οι διαπραγματεύσεις στη Βιέννη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Οι ΗΠΑ και το Ιράν βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στην τελική φάση των έμμεσων συνομιλιών με σκοπό την αναβίωση της συμφωνίας του 2015, που θα αποτρέψει την Τεχεράνη από το να αποκτήσει ατομική βόμβα με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων που έχουν προκαλέσει «ασφυξία» στην ιρανική οικονομία.

Η συμφωνία κατέρρευσε το 2018 μετά τη μονομερή αποχώρηση της Ουάσινγκτον, κατ’ εντολή του Ντόναλντ Τραμπ, και την επαναφορά των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, το οποίο με τη σειρά του «απελευθερώθηκε» σταδιακά από τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί στο πυρηνικό του πρόγραμμα.

Η επίτευξη συμφωνίας είναι «ζήτημα ημερών» δήλωσε χθες, Σάββατο, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ. Ο συντονιστής της ΕΕ, αρμόδιος για την επίβλεψη των συνομιλιών με το Ιράν, ο Ενρίκε Μόρα, αναμένεται να φθάσει το βράδυ στην Τεχεράνη.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Νεντ Πράις είχε δηλώσει πρόσφατα ότι η συμφωνία δεν είναι «ούτε επικείμενη ούτε βέβαιη».

Η προοπτική της επίτευξης συμφωνίας έχει θορυβήσει τόσο το Ισραήλ όσο και τους αμερικανούς συμμάχους του στην περιοχή του Κόλπου, που θεωρούν «απειλή» την Τεχεράνη.

Τον Φεβρουάριο ο Ναφτάλι Μπένετ είχε εκφράσει φόβους ότι η συμφωνία δεν θα εμπόδιζε το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Από την πλευρά της, η Τεχεράνη αρνείται ότι επιθυμεί να αποκτήσει ατομική βόμβα.