ΗΠΑ: Πού οφείλονται οι μικροί σεισμοί που έχουν αναστατώσει τη Νότια Καρολίνα

Μια σειρά από μικρούς σεισμούς που έχουν σημειωθεί βορειοδυτικά της Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας έχουν προκληθεί από μια τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε πριν από 40 και πλέον χρόνια, σύμφωνα με γεωλόγους.

Πρόκειται για μικροσκοπικές δονήσεις μεγέθους 2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και δεν είναι η πρώτη φορά που σημειώνονται. Ο ταμιευτήρας είχε προκαλέσει μια σειρά από μικρούς σεισμούς για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Μια άλλη σειρά σεισμών σημειώθηκε μεταξύ 1996 και 1999. Από τις 25 Οκτωβρίου έχουν σημειωθεί επτά σεισμοί που εντοπίστηκαν κοντά στη λίμνη, σύμφωνα με το Τμήμα Φυσικών Πόρων της Νότιας Καρολίνας.

Αυτοί οι σεισμοί είναι τόσο ανεπαίσθητοι που κάποιος μπορεί να τους αντιληφθεί μόνο αν βρίσκεται ακριβώς πάνω από το επίκεντρο.

«Δεν είχαμε μεγάλους σεισμούς στο Μοντιτσέλο», δήλωσε ο Πραντίπ Ταλβάνι, ομότιμος καθηγητής γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, ο οποίος μελετά τους σεισμούς που προκαλούνται από τεχνητές λίμνες. Μέχρι τώρα, όλοι οι σεισμοί στην περιοχή ήταν μικρότεροι από 3 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Οι σεισμοί κάτω από το μέγεθος 3 σπάνια γίνονται αισθητοί.

«Σεισμικότητα δεξαμενών»

Αυτό που συμβαίνει στη λίμνη Μοντιτσέλο ονομάζεται «σεισμικότητα δεξαμενών». Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει σε σχετικά λίγους ταμιευτήρες σε όλο τον κόσμο, δήλωσε ο επιστήμονας στο Live Science. Ανεξάρτητα από την τοποθεσία, η φυσική είναι πάντα η ίδια: ένας ταμιευτήρας χτίζεται πάνω από πετρώματα που περιέχουν ρωγμές γεμάτες υγρό.

«Τα ρήγματα ήταν εκεί και περιβάλλονταν από νερό για 20 χρόνια», δήλωσε ο ερευνητής. «Το νερό άνοιξε σταδιακά αυτά τα ρήγματα».

Όταν ο ταμιευτήρας γεμίζει με νερό, αυτό στη συνέχεια διεισδύει στις ρωγμές, προκαλώντας τη μετακίνηση των υγρών και δημιουργώντας πίεση. Αυτή η πίεση προκαλεί την ολίσθηση των πετρωμάτων και τις δονήσεις στην γύρω περιοχή. Αυτός είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο η υδραυλική ρωγμάτωση (fracking) μπορεί να προκαλέσει σεισμούς.

Ως επί το πλείστον, αυτοί οι ανθρωπογενείς σεισμοί είναι μικροί. Σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν καταγραφεί μόνο τρεις σεισμοί μεγέθους 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, οι οποίοι προκλήθηκαν από  ταμιευτήρες, σύμφωνα με τον Ταλβάνι. Οι ζημιές από τους σεισμούς μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και τα οικοδομικά υλικά, ωστόσο οι σοβαρές ζημιές προκαλούνται από σεισμούς μεγέθους 6 βαθμών και περισσότερο, της κλίμακας Ρίχτερ. Αυτοί οι σεισμοί συνέβησαν σε βαθιούς ταμιευτήρες με περισσότερα από 100 μέτρα νερού, δήλωσε ο ερευνητής. Συγκριτικά, το πιο βαθύ σημείο της λίμνης Μοντιτσέλο είναι 27 μέτρα.

Παρακολουθώντας τους σεισμούς

Οι ερευνητές έμαθαν για πρώτη φορά για τη σεισμικότητα που προκαλείται από ταμιευτήρες στη δεκαετία του 1960 στο Ντένβερ του Κολοράντο. Οι χειριστές μιας εγκατάστασης χημικών όπλων που ονομαζόταν Rocky Mountain Arsenal άνοιξαν ένα βαθύ πηγάδι και άρχισαν να διοχετεύουν υγρό αποβλήτων σε ένα πέτρωμα που αποδείχτηκε ότι είχε πολλές ρωγμές, με αποτέλεσμα να σημειωθούν πάνω από 700 σεισμοί μέσα σε πέντε χρόνια, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Mountain Geologist, το 1966.

Έτσι, οι επιστήμονες γνώριζαν για την πιθανότητα οι ταμιευτήρες να προκαλούν σεισμούς από την εποχή που κατασκευάστηκε η τεχνητή λίμνη. Ο Ταλβάνι και η ομάδα του παρακολουθούσαν και μελετούσαν ήδη μικρούς σεισμούς σε ταμιευτήρες όπως ο Jocassee κοντά στα σύνορα της Βόρειας Καρολίνας με τη Νότια.

Η λίμνη Μοντιτσέλο κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1970 για να τροφοδοτεί με νερό τον κοντινό πυρηνικό σταθμό Virgil C. Summer. Επειδή οι επιστήμονες γνώριζαν ήδη ότι οι ταμιευτήρες μπορούσαν να προκαλέσουν σεισμούς, η Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών Πυρηνικών Ερευνών απαίτησε την προσεκτική παρακολούθηση της σεισμικότητας στην περιοχή. Η ερευνητική ομάδα του Ταλβάνι διεξήγαγε το μεγαλύτερο μέρος αυτής της έρευνας, η οποία τους έδωσε μια εκπληκτικά λεπτομερή εικόνα των μικροσκοπικών σεισμών που κανονικά δεν θα μπορούσαν να εντοπιστούν από τον εξοπλισμό της Γεωλογικής έρευνας των Ηνωμένων Πολιτειών (U.S. Geological Survey).

Η λίμνη υπήρξε η πηγή χιλιάδων ανεπαίσθητων σεισμών με την πάροδο των χρόνων. Χάρη στη λεπτομερή σεισμική παρακολούθηση, ο Ταλβάνι και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι το νερό από τη λίμνη, είχε διαλύσει τα ορυκτά “καπάκια” που είχαν σφραγίσει τα ρήγματα του βράχου. Η δημιουργία νέων ρηγμάτων διευκόλυνε το νερό να κινηθεί μέσα σε αυτά, αυξάνοντας την πίεση και προκαλώντας την ολίσθηση των πετρωμάτων.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει πιθανότατα τώρα στη λίμνη που προκαλεί τους νέους σεισμούς, δήλωσε ο Ταλβάνι. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπορούν να το πουν αυτό με σιγουριά, καθώς έχουν πλέον τη δυνατότητα να εντοπίσουν μόνο τους μεγαλύτερους σεισμούς και όχι τους μικροσκοπικούς που τους βοηθούν να εντοπίσουν την προέλευση του σεισμού.

«Τώρα δεν ξέρουμε τι συμβαίνει επειδή έχουμε μόνο έναν σεισμολογικό σταθμό σε αυτή την περιοχή», εξήγησε ο επιστήμονας.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας ενδέχεται σύντομα να αναπτύξουν περισσότερα σεισμόμετρα στην περιοχή, δήλωσε ο Σκοτ Χάουαρντ, πολιτειακός γεωλόγος στο Τμήμα Φυσικών Πόρων της Νότιας Καρολίνας. Οι σεισμοί είναι πιθανό να εξασθενήσουν ή να συνεχιστούν στα σημερινά επίπεδα, δήλωσε ο Χάουαρντ στο Live Science.

ΠΗΓΗ: Live Science