Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ζητήσει έγκριση του Κογκρέσου για πώληση μαχητικών σε Ελλάδα και Τουρκία

Η αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν ετοιμάζεται να ζητήσει την έγκριση του Κογκρέσου για την πώληση εκσυγxρονισμένων F-16 στην Τουρκία ύψους 20 δισ. δολαρίων μαζί με την ξεχωριστή πώληση F-35 στη χώρα μας σε μια από τις μεγαλύτερες πωλήσεις αμερικανικών εξοπλισμών τα τελευταία χρόνια.

Αυτό αναφέρει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal (WSJ), η οποία αποδίδει την σπουδή της Ουάσιγκτον στην αμερικανική προσπάθεια να αρθούν τα τουρκικά εμπόδια στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Η πώληση στην Τουρκία, την οποία οι ΗΠΑ εξετάζουν εδώ και ένα χρόνο, είναι μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν. Περιλαμβάνει 40 νέα αεροσκάφη για τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου στόλου των 79 F-16, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις προτάσεις. Η ενημέρωση του Κογκρέσου αναμένεται να συμπέσει με την επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου την επόμενη εβδομάδα στις ΗΠΑ. Η πώληση περιλαμβάνει επίσης 900 πυραύλους αέρος αέρος και 800 βόμβες. Η έγκριση του Κογκρέσου συναρτάται από την τουρκική συναίνεση στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την εφημερίδα.

Η ξεχωριστή πώληση στην Ελλάδα κατόπιν αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης τον περσινό Ιούνιο περιλαμβάνει «τουλάχιστον 30» F-35, που είναι το πλέον προηγμένο μαχητικό των ΗΠΑ. Αν και οι αξιωματούχοι έκαναν λόγο για τυχαία σύμπτωση, είναι βέβαιο ότι θα καμφθούν πιθανές αντιδράσεις της Αθήνας για τα F-16 στην Τουρκία, αν ικανοποιηθεί και το δικό της αίτημα, επισημαίνει η WSJ και τονίζει ότι το Κογκρέσο ουδέποτε έχει μπλοκάρει πωλήσεις όπλων σε ξένη χώρα, που έχει αιτηθεί ο Λευκός Οίκος.

Υπενθυμίζεται πως από την ελληνική πλευρά έχουν γίνει ήδη οι πρώτες κινήσεις για την προμήθεια των πρώτων είκοσι F-35 με προαίρεση αγοράς ακόμα 20. Ήδη στις ΗΠΑ προετοιμάζεται η απάντηση στην ελληνική επιστολή αιτήματος (Letter of Request) για επιστολή προσφοράς και αποδοχής (Letter of Offer and Acceptance), μάλιστα σε χρονοδιάγραμμα πολύ συντομότερο του αναμενομένου.

Από την Ουάσιγκτον εξαρχής υφίστατο η πρόθεση για απάντηση της επιστολής πριν τις εκλογές στην Ελλάδα, ώστε το πρόγραμμα των F-35 να μην πέσει θύμα πολιτικών αντεγκλήσεων.

Με την απαντητική επιστολή θα δρομολογηθούν άμεσα οι τεχνικές διαπραγματεύσεις και – με βάση τουλάχιστον το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα – το πρώτο ελληνικό F-35 θα προσγειωθεί στον Άραξο, την Ανδραβίδα, τη Λάρισα ή τη Σούδα (οι συζητήσεις για τη βάση συνεχίζονται) στα τέλη τη περίοδο 2027-2028, περίοδο κατά την οποία αναμένεται να έχουν παραδοθεί στη Τουρκία και τα πρώτα αναβαθμισμένα F-16.

Η εν λόγω πρόταση καθιστά πιθανή μια αντιπαράθεση με κάποια μέλη του Κογκρέσου που έχουν δεσμευτεί να αντιταχθούν σε πωλήσεις όπλων στην Τουρκία. Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος είναι και ο επικεφαλής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων του Κογκρέσου, έχει δηλώσει ότι δεν θα εγκρίνει καμία πώληση F-16 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ για τις εξαγωγές όπλων, το Κογκρέσο θα έχει περιθώριο 30 ημερών για να εξετάσει τη συμφωνία. Εάν το Κογκρέσο θελήσει να την εμποδίσει, θα πρέπει να την καταψηφίσει με κοινή απόφαση.

Το Κογκρέσο έχει τη δυνατότητα να περάσει νομοθεσία με την οποία να εμποδίζει ή να τροποποιεί μια πώληση ανά πάσα στιγμή πριν την πραγματοποίησή της.