Η κλιματική αλλαγή απειλεί να μετατρέψει τη Βενετία σε χαμένη Ατλαντίδα

Τις προηγούμενες δεκαετίες, η υδάτινη πόλη της Βενετίας πλημμύριζε μόνο τον χειμώνα. Σήμερα όμως τα μνημεία της κατακλύζονται από τα υφάλμυρα νερά της λιμνοθάλασσας ακόμα καi το κατακαλόκαιρο.

«Αρκεί μόνο να πω ότι τον Αύγουστο, έναν μήνα κατά τον οποίο ποτέ δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο στο παρελθόν, είχαμε πέντε πλημμυρίδες άνω του ενός μέτρου» δήλωσε στο Associated Press o Κάρλο Αλμπέρτο Τέσεριν, φύλακας ή «προκουράτορας» της βασιλικής του Αγίου Μάρκου.

Χτισμένη πάνω σε κορμούς δέντρων που έχουν καρφωθεί στο βυθό της λιμνοθάλασσας, η Βενετία ήταν ανέκαθεν ευάλωτη στα καιρικά φαινόμενα, καθώς σταδιακά βυθίζεται υπό το βάρος των κτηρίων της. Όμως η κλιματική αλλαγή ανεβάζει τη στάθμη της θάλασσας και η πλημμυρίδα φτάνει όλο και ψηλότερα.

Η τύχη παράκτιων πόλεων όπως η Βενετία θα απασχολήσει τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα (COP26) που ξεκινά στη Γλασκώβη στις 31 Οκτωβρίου.

Στο χειρότερο σενάριο, η άνοδος της στάθμης στη Βενετία μέχρι το τέλος του αιώνα θα φτάσει το τρομακτικό επίπεδο των 120 εκατοστών, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών. Το νούμερο υπερβαίνει κατά 50% το χειρότερο σενάριο του ΟΗΕ, το οποίο προβλέπει άνοδο της στάθμης των ωκεανών κατά 80 εκατοστά.

Η πλατεία έξω από τη βασιλική του Αγίου Μάρκα πλημμυρίζει όταν η στάθμη ανεβαίνει κατά 80 εκατοστά και το νερό εισβάλλει στον ναό όταν φτάσει τα 88 εκατοστά.

Μετά την ιστορική πλημμύρα του Νοεμβρίου του 2019, «οι συνθήκες συνεχίζουν να επιδεινώνονται» λέει ο Τέσεριν.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Βενετία έχει πλημμυρίσει 163 φορές σε βάθος άνω των 1,1 μέτρων, συγκριτικά με 166 φορές στη διάρκεια των προηγούμενων 100 ετών.

Οι σαρωτικές πλημμύρες άνω των 140 εκατοστών γίνονται επίσης όλο και συχνότερες. Τέτοια περιστατικά έχουν καταγραφεί 25 φορές από τότε που άρχισε η τήρηση αρχείου. Τα δύο τρίτα αυτών των συμβάντων αφορούν τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ πέντε σημειώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών το 2019, από τις 12 Νοεμβρίου έως τις 23 Δεκεμβρίου.

«Ζούμε με όλο και συχνότερες πλημμύρες, και η ανησυχία μου είναι ότι ο κόσμος δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι βρισκόμαστε σε κλιματική κρίση. Την ζούμε ήδη. Το ζήτημα δεν είναι να κάνουμε σχέδια για το μέλλον. Πρέπει να έχουμε τις λύσεις έτοιμες από τώρα» είπε η Τζέιν Ντα Μόστο, εκτελεστική διευθύντρια της οργάνωσης We Are Here Venice.

Βασική άμυνα της πόλης είναι το σύστημα «Μωυσής», μια σειρά από κινητά υποβρύχια φράγματα που κόστισαν 6 εκατομμύρια ευρώ και παραμένουν επισήμως στο στάδιο της δοκιμής, έπειτα από χρόνια καθυστερήσεων.

Το πρόβλημα είναι ότι το σύστημα Μωυσής προτάθηκε πριν από 30 χρόνια, όταν η άνοδος της στάθμης προβλεπόταν να φτάσει τα 22 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα, πολύ κάτω από τη σημερινή εκτίμηση των 80 εκατοστών, όπως επισημαίνει ο Πάολο Βιέλμο, μηχανικός που έχει συμμετάσχει στη σύνταξη εκθέσεων για το έργο.

Πίσω στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, ο προκουράτορας Τέσεριν επιβλέπει τις εργασίες εγκατάστασης γυάλινου φράγματος γύρω από τη βάση του ναού, το οποίο θα εμποδίζει την εισροή αλμυρού νερού που καταστρέφει τα μάρμαρα και τα μωσαϊκά.

Οι εργασίες επρόκειτο να ολοκληρωθούν μέχρι τα Χριστούγεννα, έχουν όμως διακοπεί αρκετές φορές λόγω πλημμυρών. Ο Τέσεριν λέει τώρα ότι θα είναι τυχεροί αν τελειώσει το Πάσχα.