Γερμανία: "Δεν υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων εργαζόμενων"

Ο τσαγκάρης στη Βόννη διαμαρτύρεται που τα παιδιά του δεν θέλουν να αναλάβουν το μαγαζί και προτιμούν να σπουδάσουν. Πιστεύει ότι η αναζήτηση μαθητευόμενου είναι μάταια.

Ο πεταλωτής από τον κοντινό ιππικό όμιλο λέει ότι προσπάθησε να κρατήσει τον μαθητευόμενό του, όμως αυτός δεν ήθελε. Ο γείτονας που εργάζεται σε μια μεγάλη εταιρεία αναζητά πάντα απεγνωσμένα ειδικούς πληροφορικής. Και παντού στις καφετέριες της Βόννης υπάρχουν οι επιγραφές "Ζητείται προσωπικό".

"Πολλές επιχειρήσεις πλήττονται έντονα από την έλλειψη εξειδικευμένων εργαζόμενων", αναφέρει το γερμανικό Υπουργείο Οικονομίας. "Πάνω από το 50% των εταιρειών θεωρούν το γεγονός αυτό ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ανάπτυξή τους". Και αυτό είναι πιθανό να επιδεινωθεί σημαντικά έως το 2035.

Ρεκόρ απασχόλησης και χαμηλότεροι πραγματικοί μισθοί

Αλλά έχουμε πράγματι πολύ λίγους ειδικευμένους εργαζόμενους στη Γερμανία; Ο Σίμον Γιέγκερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου για το Μέλλον της Εργασίας (IZA) στη Βόννη, κρίνει πως όχι. "Αυτή τη στιγμή, έχουμε ρεκόρ απασχόλησης στη Γερμανία. Περίπου 46 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται – περισσότεροι από ποτέ".

Επισημαίνει επίσης ότι οι πραγματικοί μισθοί στη Γερμανία έχουν μειωθεί απότομα. "Και αυτό δεν ταιριάζει με τη θέση ότι απλώς η εργασία έχει γίνει εξαιρετικά σπάνια", επειδή σε μια οικονομία της αγοράς οι τιμές διαμορφώνονται σύμφωνα με την προσφορά και τη ζήτηση και ένα σπάνιο αγαθό συνήθως γίνεται ακριβότερο.

Υπάρχει ανεκμετάλλευτο δυναμικό ειδικευμένων εργαζόμενων

Στη Γερμανία, ορισμένοι όροι-πλαίσιο έχουν καθοριστεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να υπάρχει μια εγχώρια δεξαμενή εργατικού δυναμικού που δεν χρησιμοποιείται, λέει ο Γιέγκερ, αναφερόμενος ουσιαστικά στο λεγόμενο "κρυφό απόθεμα": τα άτομα που ίσως θα ήθελαν να εργαστούν, αλλά δεν μπορούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

"Η φορολόγηση των ζευγαριών στη Γερμανία συμβάλλει επίσης στο γεγονός ότι για πολλούς χαμηλόμισθους υπάρχουν ισχυρά φορολογικά κίνητρα να μην ψάξουν άλλη δουλειά ή να δουλέψουν περισσότερο", λέει ο Γιέγκερ. Μια καλύτερη προσφορά για τη φροντίδα των παιδιών ή μεγαλύτερη ευελιξία του χρόνου εργασίας θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να δραστηριοποιηθούν στην αγορά εργασίας. Πολλοί εργαζόμενοι, αν και θα επιθυμούσαν να εργαστούν παραπάνω, αδυνατούν λόγω της φροντίδας των παιδιών τους ή άλλων μελών της οικογένειας. Το αυτό ισχύει και για τους ηλικιωμένους, πολλοί εκ των οποίων θα ήθελαν να απασχολούνται μερικώς.

Πού πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι πόροι

Όταν προτείνεται στους υποψηφίους ότι θα μπορούσαν επίσης να εργάζονται λίγες μέρες την εβδομάδα, ξαφνικά η προσφορά αυξάνεται πολύ. Το ίδιο και όταν είναι ελκυστικοί οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας. "Τελικά, το ζήτημα της αναπόφευκτης έλλειψης ειδικευμένων εργαζομένων είναι ζήτημα έλλειψης πόρων". Οι εταιρείες πρέπει να αλλάξουν ριζικά τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης που προσφέρουν. Ως εκ τούτου, οι εργοδότες που δεν έχουν ακόμη κατανοήσει ότι πρέπει να επενδύσουν στο προσωπικό τους έχουν τεράστιο πρόβλημα.

Οι μετανάστες ως εργατικό δυναμικό είναι απαραίτητοι

Ωστόσο, ο υπουργός Εργασίας Χουμπέρτους Χάιλ είναι πεπεισμένος ότι, παρ' όλα αυτά, το εγχώριο δυναμικό δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση για εξειδικευμένους εργαζόμενους στο μέλλον. "Χρειαζόμαστε επιπλέον μετανάστες, όπως ειδικευμένους εργαζόμενους, ώστε να διατηρήσουμε την οικονομία μας σε λειτουργία".

Οι αναλυτές της αγοράς εργασίας υποθέτουν ότι μια μετανάστευση 400.000 ατόμων ετησίως είναι απαραίτητη για να καλυφθεί το κενό ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στη Γερμανία. Παρ’ όλα αυτά, έως τώρα έχει περιοριστεί το ανώτερο σε 60.000 άτομα ετησίως.

Η Γερμανία είναι μια ελκυστική χώρα μετανάστευσης

Ταυτοχρόνως, η Γερμανία εξακολουθεί να είναι ένας πολύ ελκυστικός τόπος διαμονής. "Φυσικά, η γερμανική γλώσσα αποτελεί μειονέκτημα σε σύγκριση με τις αγγλόφωνες χώρες. Έχουμε όμως και πλεονεκτήματα, όπως ένα λειτουργικό κράτος δικαίου ή ένα σταθερό πολιτικό σύστημα. Αυτοί οι παράγοντες είναι σημαντικοί για μια μακροπρόθεσμη προοπτική των μεταναστών", λέει ο Γιέγκερ.

Επιπλέον οι μετανάστες εξετάζουν προσεκτικά το επίπεδο των μισθών και το πιθανό βιοτικό επίπεδο, ενώ προσέχουν και το εάν είναι επιθυμητοί στη χώρα, με δυνατότητες να αποκτήσουν την υπηκοότητα. Για την καλλιέργεια μιας κουλτούρας υποδοχής, πρέπει να δώσουμε στους ανθρώπους που βρίσκονται στη Γερμανία να καταλάβουν ότι η μετανάστευση έχει προστιθέμενη αξία γι' αυτούς. Ένα κίνητρο προς τους μετανάστες θα ήταν η απο-γραφειοκρατικοποίηση του μεταναστευτικού δικαίου, για παράδειγμα με την πρόσδεση των μεταναστών στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.