Φυγή υπαλλήλων σε ΗΠΑ, Βρετανία

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο επαναξιολογούν την επαγγελματική ζωή τους λόγω της πανδημίας. Δύο χρόνια που σημαδεύτηκαν από πρωτόγνωρες αναταραχές στις αγορές εργασίας ανάγκασαν πολλούς να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους, είτε για να αποφύγουν τη μόλυνση είτε για να αναρρώσουν, να αντιμετωπίσουν το κλείσιμο των σχολείων ή απλώς να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από ό,τι θα είχαν επιλέξει διαφορετικά. Η μείωση της απασχόλησης έχει εντείνει τις δημογραφικές πιέσεις, που δημιουργήθηκαν πολύ πριν από τον κορωνοϊό και έκτοτε επιδεινώθηκαν από τον περιορισμό της διεθνούς μετανάστευσης.

Αυτό το σοκ στην προσφορά εργασίας αποτελεί απειλή για την παγκόσμια ανάκαμψη, καθώς πολλές εταιρείες αναγκάζονται να απορρίψουν δουλειές λόγω έλλειψης εργαζομένων. Ενώ οι επιχειρήσεις αυτές ήλπιζαν ότι τα προβλήματα θα είναι παροδικά και θα παρέλθουν μετά το καλοκαίρι, όταν ανοίξουν εκ νέου οι οικονομίες, τώρα συνειδητοποιούν ότι τα ζητήματα αυτά μπορεί να ήρθαν για να μείνουν. Παράλληλα, δημιουργείται ένα δίλημμα για τις κεντρικές τράπεζες, τη στιγμή που οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται και οι χρηματοπιστωτικές αγορές κλονίζονται. Ειδικά για την αμερικανική κεντρική τράπεζα η αποχώρηση εργαζομένων από την αγορά απασχόλησης θέτει εν αμφιβόλω τον στόχο για μέγιστη απασχόληση και την ταυτόχρονη συγκράτηση του πληθωρισμού. Με την αύξηση της ζήτησης και την εξάπλωση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού, πολλοί από όσους εργάστηκαν μέσα στην πανδημία αποκτούν την αυτοπεποίθηση να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους και να διαπραγματευθούν υψηλότερους μισθούς ή καλύτερες συνθήκες αλλού.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτοί οι εργαζόμενοι που τώρα στέκονται στο περιθώριο θα ενταχθούν ξανά στο εργατικό δυναμικό ή εάν οι εργοδότες, οι καταναλωτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε έναν κόσμο στον οποίο η εργασία είναι σπάνια. Το ερώτημα είναι πιο επείγον στις ΗΠΑ, όπου, σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times, περισσότεροι από τέσσερα εκατ. εργαζόμενοι εγκατέλειψαν την αγορά εργασίας από την έναρξη της πανδημίας. Παρόμοιες πιέσεις είναι ορατές στη Βρετανία, όπου υπάρχουν σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότεροι άνθρωποι στο εργατικό δυναμικό από ό,τι θα ήταν εάν οι τάσεις προ της πανδημίας είχαν συνεχιστεί.

Η Ευρωζώνη

Στον αντίποδα, στην Ευρωζώνη, η απασχόληση έχει σχεδόν ανακτήσει τα επίπεδα προ πανδημίας και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό ανάκαμψε γρήγορα – στη Γαλλία και στην Ισπανία είναι ήδη υψηλότερη από ό,τι πριν από την κρίση. Αν και η αυξανόμενη ζήτηση αρχίζει να δημιουργεί πιέσεις, υπάρχει ακόμη μια μεγάλη δεξαμενή αναξιοποίητης εργασίας, με τη συμμετοχή να υστερεί στην Ιταλία και πολλές χώρες να υποφέρουν από υψηλή ανεργία των νέων, ένα κατάλοιπο της κρίσης του 2008. Η Ε.Ε. δεν έχει δει κύμα πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, επειδή σε πολλές χώρες αυτός είναι ήδη ο κανόνας.

Απειλή για την παγκόσμια ανάκαμψη, καθώς πολλές εταιρείες αναγκάζονται να απορρίψουν δουλειές λόγω έλλειψης εργαζομένων.

Αν και η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα, υπάρχουν ορισμένα κοινά ζητήματα. Το ένα είναι ο ρόλος που παίζει η μετανάστευση. Στη Βρετανία, ενώ οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού προηγούνται του Brexit, αναμφίβολα έχουν επιδεινωθεί. Στην Ευρωζώνη, οι ελλείψεις είναι πιο ορατές στη Γερμανία, η οποία στο παρελθόν βασιζόταν σε μια σταθερή εισροή μεταναστών για να αντικαταστήσει τον πληθυσμό που γερνάει. Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο στην εταιρεία Grant Thornton, Νταϊάν Σουόνκ, οι ΗΠΑ είναι πλέον «δύο εκατομμύρια άνθρωποι λιγότεροι από εκεί που θα έπρεπε να είμαστε» λόγω των περιοριστικών πολιτικών μετανάστευσης που ίσχυαν ήδη από το 2016. Ενας άλλος μεγάλος παράγοντας στις ΗΠΑ και στη Βρετανία είναι μια σειρά από πρόωρες συνταξιοδοτήσεις – μια απότομη αντιστροφή της τάσης πριν από την πανδημία.

Ορισμένοι, μεγαλύτεροι σε ηλικία, εργαζόμενοι θα επιλέξουν να επιστρέψουν καθώς οι ανησυχίες για την υγεία υποχωρούν και οι οικονομικές πιέσεις εντείνονται, αλλά πολλοί δεν πρόκειται να το κάνουν. Σε αντίθεση με προηγούμενες υφέσεις, υπάρχουν λιγότεροι άνθρωποι που αισθάνονται ότι αναγκάστηκαν να συνταξιοδοτηθούν λόγω έλλειψης επιλογών εργασίας. Στη Βρετανία, αρκετοί άντεξαν οικονομικά τη συνταξιοδότηση και λιγότερο ικανοί αρνήθηκαν να ανεχθούν τις συνθήκες εργασίας που είχαν επιδεινωθεί λόγω του κορωνοϊού. Στις ΗΠΑ, η μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία είναι ένας παράγοντας πίσω από τη μείωση του εργατικού δυναμικού των νεότερων ηλικιών. Μια έρευνα σε άνεργους εργαζομένους από την Indeed διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι δεν αναζητούσαν δουλειά επειγόντως και ότι πολλοί από αυτούς το απέδωσαν σε ένα «μαξιλάρι» αποταμίευσης ή έναν σύντροφο που εργάζεται.

Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν ότι πολλοί εργαζόμενοι εξακολουθούν να αποθαρρύνονται από τους φόβους για τον κορωνοϊό και τις συνεχείς δυσκολίες με τη φροντίδα των παιδιών.

Το μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο ζήτημα είναι τα δημογραφικά στοιχεία. Οι υπεύθυνοι προσλήψεων προετοιμάζονται για ένα μέλλον στο οποίο θα πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα για να βοηθήσουν άτομα που βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς να εργαστούν. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Συνομοσπονδίας Προσλήψεων και Απασχόλησης της Βρετανίας, Νιλ Κάρμπερι, η αναταραχή που προκαλείται από την ταχύτατη ενεργοποίηση της οικονομίας θα χαλαρώσει σύντομα, αλλά η Βρετανία θα δει τόσο μια σταθερή εκροή υπηκόων της Ε.Ε. όσο και ένα πολύ μεγαλύτερο, διαρκές πλήγμα στην προσφορά εργασίας, καθώς η γενιά των baby boomer φτάνει στη συνταξιοδότηση. «Η άμεση κρίση θα περάσει, αλλά θα ζήσουμε μια δεκαετία συρρίκνωσης της αγοράς εργασίας».

Τετραήμερη εργασία;

_{THE NEW YORK TIMES}

Τον Μάιο του 2020, καθώς το άγχος λόγω της πανδημίας είχε χτυπήσει κόκκινο, το διαδικτυακό κατάστημα παιδικών ρούχων Primary έδωσε σε όλους τους εργαζομένους τις Παρασκευές ρεπό, σε μια προσπάθεια να βοηθήσει το προσωπικό να αποφύγει την υπερκόπωση. Εω ς τον Δεκέμβριο φάνηκε ότι το νέο ωράριο λειτουργούσε τόσο καλά που αποφασίστηκε να παγιωθεί. Δεν υπήρξαν μειώσεις μισθών, ούτε προσδοκίες για περισσότερες ώρες εργασίας τις υπόλοιπες ημέρες. Ενώ σε όλους τους εργασιακούς χώρους σημειώνεται ρεκόρ παραιτήσεων, οι εθελουσίες αποχωρήσεις μειώθηκαν. Το πείραμα της εταιρείας, ωστόσο, δεν είναι κάτι καινούργιο. Εχει προταθεί εδώ και δεκαετίες, αλλά ποτέ έως τώρα δεν είχε δουλέψει. Αλλες εταιρείες που έκαναν αυτό το βήμα ή ανακοίνωσαν ότι θα το κάνουν είναι η Kickstarter, η Shake Shack και το παράρτημα της Unilever στη Νέα Ζηλανδία. Αντίστοιχο πείραμα στην Ισλανδία, που ξεκίνησε το 2015 με τη συμμετοχή του 1% των εργαζομένων της χώρας, έδειξε ότι με τη συντομότερη εργασιακή εβδομάδα δεν μειώνεται η παραγωγή. Η πλειονότητα των εργαζομένων στη χώρα εφάρμοσε μειωμένο ωράριο ή θα αποκτήσει σύντομα το δικαίωμα να το εφαρμόσει. Ιδιαίτερα για τους εργαζομένους που παράλληλα φροντίζουν παιδιά, ασθενείς ή ηλικιωμένους, η τετραήμερη εβδομάδα κάνει τη ζωή πιο εύκολη. Ενα από τα μειονεκτήματα που καταγράφηκαν στην ισλανδική μελέτη ήταν ότι γίνεται πιο δύσκολος ο προγραμματισμός ομαδικών δραστηριοτήτων, ενώ για όσους δυσκολεύονται να ταυτιστούν με την εταιρεία, η τετραήμερη εργασία κάνει τα πράγματα δυσκολότερα.