ΕΕ: Οι ταξιδιωτικοί κανονισμοί προκαλούν σύγχυση

Η Γερμανία καθιερώνει υποχρεωτικά τεστ, η Σουηδία επιτρέπει σε όλους να έρθουν στη χώρα. Εντός της ΕΕ επικρατούν πολλοί και διαφορετικοί κανόνες για τα ταξίδια. Ποιος και πώς ορίζει τις περιοχές υψηλού κινδύνου;

Απ' αυτή την εβδομάδα όσοι έρχονται ή επιστρέφουν στη Γερμανία από περιοχές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για τον κορονοϊό θα υποβάλλονται υποχρεωτικά σε τεστ. Έτσι η Γερμανία καθίσταται η πρώτη χώρα της ΕΕ που εισάγει τα υποχρεωτικά τεστ. Μεταξύ πάντως των κρατών-μελών της ΕΕ ισχύουν διαφορετικοί κανόνες εισόδου και ελέγχων εξαιτίας της πανδημίας. Η εξομάλυνση των μετακινήσεων εντός της ΕΕ προέκυψε μεν μετά από κοινή απόφαση των κρατών-μελών στα μέσα Ιουνίου, ωστόσο έκτοτε ισχύουν διαφορετικοί κανόνες σε κάθε χώρα, όπως μπορεί κανείς να δει στον ιστότοπο reopen.europa.eu.

Η Ελλάδα και η Σουηδία δεν θέτουν περιορισμούς για την είσοδο πολιτών άλλων χωρών της ΕΕ. Η Λετονία ζητά από όσους ταξιδεύουν από το Βέλγιο να μπαίνουν σε υποχρεωτική καραντίνα 14 ημερών. Το Βέλγιο από την πλευρά του θεωρεί την Λετονία περιοχή υψηλού κινδύνου για τον κορονοϊό. Η καραντίνα συνιστάται, αλλά δεν είναι υποχρεωτική. Αντιθέτως απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος στο Βέλγιο από ορισμένες περιοχές της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Ο κατάλογος των διαφορετικών προβλέψεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην ΕΕ είναι μακρύς. Στην πράξη κάθε χώρα ακολουθεί δικούς της κανόνες και περιορισμούς. Ορισμένες χώρες απαιτούν τη συμπλήρωση φόρμας παρακολούθησης επαφών, άλλες απαιτούν ειδική δήλωση στο διαδίκτυο πριν από ένα ταξίδι.

Κίνδυνος σύγχυσης
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός στην ΕΕ για την "περιοχή υψηλού κινδύνου". Στη Γερμανία αυτός ο ορισμός δίνεται από το Επιδημιολογικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ. Για την ώρα η Γερμανία θεωρεί το Λουξεμβούργο ως τέτοια περιοχή, όχι όμως και τη βόρεια Ισπανία. Οι ταξιδιώτες από περιοχές της βόρειας Ισπανίας δεν οφείλουν να υποβληθούν σε υποχρεωτικά τεστ. Οφείλουν όμως όταν έρχονται από το Λουξεμβούργο. Για κάποιες χώρες, περιοχές αυξημένου κινδύνου θεωρούνται τμήματα της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕCDC) προσπαθεί στο μεταξύ να δώσει κατευθυντήριες γραμμές για τον ορισμό των περιοχών υψηλού κινδύνου. Η ευρωπαϊκή αρχή συλλέγει δεδομένα από όλα τα κράτη-μέλη και εκδίδει καθημερινά κάρτα πληροφόρησης για την πορεία των μολύνσεων ανά κράτος-μέλος. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το επίκεντρο των μολύνσεων από τον κορωνοϊό εντοπίζεται πλέον στη βόρεια Ισπανία, τη Λισαβόνα, την Αμβέρσα, το Λουξεμβούργο, τη Σουηδία και σε τμήματα της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας. Η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία, τα κράτη της Βαλτικής και η Ελλάδα είχαν λιγότερες από 20 νέες μολύνσεις ανά 100.000 κατοίκους τις τελευταίες 14 ημέρες. Αυτή είναι η τιμή που ορίζει το ECDC ως κριτήριο εξαγωγής συμπερασμάτων.

Αλλά αυτές οι προειδοποιήσεις δεν λαμβάνονται υπόψιν με την ίδια συνέπεια από όλα τα κράτη-μέλη. Eπίσης άλλες χώρες θέτουν ως όριο τις 16 και άλλες τις 50 νέες μολύνσεις. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι βάσει των στοιχείων της συγκεκριμένης αρχής, προκύπτει ότι η εξάπλωση της πανδημίας στην εκάστοτε χώρα περιορίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές και όχι στο σύνολο της επικράτειάς του. Ενδεχομένως λοιπόν να είχε νόημα η επιβολή περιορισμών για ταξιδιώτες από τις συγκριμένες περιοχές και όχι το συνολικό κλείσιμο των συνόρων. Επίσης κρίνεται σημαντικός ο εντοπισμός, η καταγραφή και η απομόνωση των κρουσμάτων εντός της χώρας που παρατηρούνται και όχι όταν τα άτομα που προσβάλλονται έχουν φύγει από αυτήν. Σε περίπτωση δεύτερου κύματος πανδημίας, τουλάχιστον η Γερμανία, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπ. Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερε δεν προτίθεται πάντως να ξανακλείσει τα σύνορα, όπως συνέβη κατά το πρώτο κύμα. Τονίζει ωστόσο ότι στόχος είναι σε κάθε περίπτωση η αποφυγή ενός δεύτερου κύματος.

Πρώτο ή δεύτερο κύμα πανδημίας;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που δύσκολα μπορεί να απαντηθεί. Γεγονός είναι ότι παρατηρείται αυξητική τάση στα κρούσματα. Ωστόσο απέχουμε πολύ από τις συνθήκες που επικρατούσαν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Τότε ο αριθμός των καθημερινών μολύνσεων ανερχόταν στις 35.000, ενώ τώρα στις 10.000. Η χαμηλότερη τιμή καταγράφηκε στα τέλη Ιουνίου με 5.000 μολύνσεις. Σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη, η Ευρώπη φαίνεται να τα πηγαίνει καλά. Σε όλο τον κόσμο, περίπου 200.000 άνθρωποι μολύνονται κάθε μέρα. Η πλειονότητα των λοιμώξεων καταγράφεται στην Αμερική και την Ασία. Μόνο το 5% των μολύνσεων παγκοσμίως καταγράφονται στην ΕΕ.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παγκόσμια στατιστικά στοιχεία, η Γερμανία έχει κηρύξει ως περιοχές υψηλού κινδύνου σχεδόν όλες της χώρες εκτός Ευρώπης. Τα ταξίδια προς τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, την Ινδία και τη Νότια Αφρική συνιστάται να αποφεύγονται, ενώ όσοι ταξιδεύουν εκεί πρέπει να μπουν στη συνέχεια σε καραντίνα και να υποβληθούν σε τεστ κορονοϊού. Ωστόσο και οι ταξιδιωτικές οδηγίες για χώρες εκτός ΕΕ δεν είναι ίδιες σε όλα τα κράτη-μέλη.

Συνολικά μπορεί να ειπωθεί ότι κάθε άλλο παρά κοινοί κανόνες ισχύουν στην ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό που μπορεί να κάνει η Κομισιόν από τις Βρυξέλλες είναι απλά να συντονίζει και να συλλέγει στοιχεία. Τα κράτη - μέλη εξακολουθούν να είναι αποκλειστικά αρμόδια για την προστασία της δημόσιας υγείας και τους κανόνες εισόδου στα σύνορά τους. Μια αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί από την ΕΕ συνεδριάζει στις Βρυξέλλες κάθε δύο εβδομάδες και είναι υπεύθυνη μόνο για την παροχή συμβουλών σχετικά με τη μείωση των ταξιδιωτικών περιορισμών, για παράδειγμα προς τις ΗΠΑ, τη Ρωσία ή την Κίνα. Πάντως η ελπίδα εξομάλυνσης της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί εξαιτίας της πανδημίας, είναι μάλλον μικρή για το εγγύς μέλλον, αναφέρει αξιωματούχος της ΕΕ. "Όσο ο ιός υπάρχει εκεί έξω, σχεδόν τα πάντα θα παραμένουν κλειστά."