ΕΕ-ΗΠΑ: Νέα διαμάχη με επίκεντρο τα… πλαστικά

Μια νέα προσπάθεια να τερματιστεί η πλαστική ρύπανση έως το 2040 διχάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι ΗΠΑ καταβάλλουν προσπάθειες για να πείσουν τις χώρες να ενταχθούν στον Διεθνή Συνασπισμό «End Plastic Pollution μέχρι το 2040», αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν μεγάλη απήχηση.

Αντίθετα, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για έναν «αντίπαλο όμιλο» – τον Συνασπισμό Υψηλής Φιλοδοξίας , υπό την προεδρία της Νορβηγίας και της Ρουάντα – που έχει προσελκύσει περισσότερες από 50 χώρες. Μέλη του περιλαμβάνουν συμμάχους των ΗΠΑ όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο — και τώρα η ΕΕ, η οποία εντάχθηκε την Πέμπτη.

Όπως γράφει το Politico, η διαφωνία διεφάνη σε μια διεθνή σύνοδο κορυφής στην Πούντα ντελ Έστε της Ουρουγουάης αυτή την εβδομάδα — η πρώτη ευκαιρία για τους διπλωμάτες να σημειώσουν πρόοδο σε μια νομικά δεσμευτική παγκόσμια συνθήκη για τα πλαστικά έως το 2024. Και ακολουθεί μια συμφωνία ορόσημο από περισσότερες από 150 χώρες νωρίτερα αυτό το έτος για ένα παγκόσμιο πλαίσιο με στόχο τον τερματισμό της πλαστικής ρύπανσης.

Οι διαφωνίες

Ο διχασμός ΕΕ-ΗΠΑ συνοψίζεται σε μια διαφορά σχετικά με τον καλύτερο τρόπο περιορισμού της πλημμύρας από πλαστικά που ρυπαίνει εδάφη, παραλίες και θάλασσες.

Σύμφωνα με ένα έγγραφο που είδε το POLITICO, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ευνοεί το να επιτρέπεται στα έθνη να ορίζουν τα δικά τους σχέδια δράσης, απορρίπτοντας την ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει μια «ενιαία προσέγγιση για όλους» στο ζήτημα. Είναι μια προσέγγιση που δεν βρίσκει μεγάλη υποστήριξη μεταξύ άλλων χωρών, αλλά έχει την ενθουσιώδη υποστήριξη του λόμπι των ΗΠΑ για τα χημικά.

Ο αντίπαλος συνασπισμός υποστηρίζει μιας δεσμευτική διεθνή συνθήκης που χρησιμοποιεί «απαγορεύσεις και περιορισμούς» για την εξάλειψη των «προβληματικών πλαστικών» μαζί με παγκόσμιες βασικές γραμμές και στόχους.

Η Monica Medina, αξιωματούχος των ΗΠΑ για τους ωκεανούς και τις διεθνείς περιβαλλοντικές και επιστημονικές υποθέσεις, δήλωσε στο POLITICO ότι η στάση των ΗΠΑ προωθεί έναν «αγώνα προς την κορυφή», υποστηρίζοντας ότι οι διαπραγματεύσεις που επικεντρώνονται σε παγκόσμιους στόχους για μείωση της παραγωγής πλαστικών θα μπορούσαν να καταλήξουν στον «χαμηλότερο κοινό παρονομαστή».

Ωστόσο, η Juliet Kabera, η επικεφαλής διαπραγματευτής της συνθήκης για τα πλαστικά για τη Ρουάντα, υποβάθμισε την επιτυχία της συμμαχίας της στο να «εμπιστεύεται την επιστήμη».

Επισήμανε μια πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, η οποία εκτιμά ότι τα πλαστικά απόβλητα θα τριπλασιαστούν μέχρι το 2060. Περίπου 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού εισέρχονται στους ωκεανούς του κόσμου κάθε χρόνο, ενώ μόνο το 9 τοις εκατό των πλαστικών ανακυκλώνεται παγκοσμίως και το 50 τοις εκατό χωματερές.

«Δεν μπορώ ποτέ να το υπογραμμίσω αρκετά: Ψάχνουμε για μια συνθήκη που θα κάνει τη διαφορά», είπε.

Η Μεντίνα υπερασπίστηκε την προσέγγιση των ΗΠΑ, λέγοντας: «Είμαστε το ίδιο ή πιο φιλόδοξοι με οποιονδήποτε άλλον σε αυτή τη διαπραγμάτευση».

ΟΟΣΑ: Προβλέπει τριπλασιασμό των παγκόσμιων πλαστικών απορριμάτων

Παρά τα μέτρα που λαμβάνονται για τον περιορισμό ή ακόμα και την πλήρη απαγόρευση της χρήσης των πλαστικών, τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη η ποσότητα πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται παγκοσμίως βρίσκεται σε τροχιά σχεδόν τριπλασιασμού έως το 2060, με περίπου τα μισά να καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής και λιγότερο από το ένα πέμπτο να ανακυκλώνονται.

Άμεση αντίδραση

Η έκθεση με τίτλο «Global Plastics Outlook: Policy Scenario to 2060» αναφέρει λέει ότι χωρίς ριζικές ενέργειες για τον περιορισμό της ζήτησης, την αύξηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων και τη βελτίωση της διαχείρισης απορριμμάτων και της δυνατότητας ανακύκλωσης, η πλαστική ρύπανση θα αυξηθεί παράλληλα με μια σχεδόν τριπλάσια αύξηση στη χρήση πλαστικών λόγω της αύξησης του πληθυσμού και των εισοδημάτων. Η έκθεση εκτιμά ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των πλαστικών απορριμμάτων το 2060 θα προέρχονται από είδη μικρής διάρκειας, όπως συσκευασίες, προϊόντα χαμηλού κόστους και υφάσματα