Στις Βρυξέλλες μεταβαίνει σήμερα, σύμφωνα με το Politico, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ώστε να συναντήσει την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε μία ακόμη προσπάθεια να αρθεί το αδιέξοδο στις εμπορικές συνομιλίες για το Brexit.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ, και ο ομόλογός του από το Ηνωμένο Βασίλειο, Ντέιβιντ Φροστ έχουν συνοψίσει εναπομείναντα εμπόδια για την συμφωνία ώστε Τζόνσον και φον ντερ Λάιεν να συζητήσουν πάνω σε αυτά πρόσωπο με πρόσωπο και για πρώτη φορά έπειτα από την επίσημη αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιανουάριο.
Και οι δύο πλευρές παλεύουν για περισσότερες δεσμεύσεις. Οι Βρυξέλλες δεν έχουν άλλωστε ξεχάσει πως ο Τζόνσον υποχώρησε από τις αρχικές του θέσεις στοβ τελικό γύρο των διαπραγματεύσεων για την Συμφωνία Αποχώρησης.
Από την άλλη πλευρά, το Λονδίνο ήλπιζε ότι η συμμετοχή ηγετών της ΕΕ όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ θα «χρωματίσει» με περισσότερη ευελιξία αυτό που μεταφράζει ως άκαμπτη διαπραγματευτική γραμμή του Μπαρνιέ.
Τα τρία κρίσιμα σημεία διαφωνίας
Συνοψίζοντας τα τρία ακανθώδη σημεία στις διαπραγματεύσεις που συνεχίζουν να χωρίζουν τις δύο πλευρές, η Deutsche Welle αναφέρει:
Ο δίκαιος ανταγωνισμός, ο έλεγχος της εμπορικής συμφωνίας και το δικαίωμα αλιείας. Τέλος της προηγούμενης εβδομάδας κάποια αχτίδα ελπίδας για μία συμφωνία φάνταζε στον ορίζοντα. Αλλά η Γαλλία, η Ολλανδία και άλλες χώρες έβαλαν εμπόδια. Το Παρίσι προειδοποίησε ότι δεν θα πρέπει να γίνονται υπερβολικές παραχωρήσεις, για τις οποίες θα μετάνιωνε κανείς εκ των υστέρων σε περίπτωση που η Βρετανία απομακρύνονταν συνεχώς από την κοινοτική νομοθεσία. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται ο πραγματικός πυρήνας της διαμάχης: Η κυβέρνηση του Λονδίνου συνεχώς τονίζει ότι ο πραγματικός στόχος του Brexit είναι πλήρης ελευθερία και ανεξαρτησία. Η Βρετανία θέλει να έχει την πλήρη ελευθερία κινήσεων για να θέτει δικούς της κανόνες. Εμπειρογνώμονες, όπως ο Ντέιβιντ Χένιγκ από το UK trade policy project, κάνουν σαφές ότι από σύγχρονες εμπορικές συμφωνίες που ορίζουν κανόνες για τις εμπορικές σχέσεις δύο ή τριών κρατών, αυτόματα πηγάζουν περιορισμοί στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Υπό αυτήν την έννοια συνιστά βασικό σφάλμα της βρετανικής κυβέρνησης να μην αναγνωρίζει μια πραγματικότητα.
Η δεύτερη κρίσιμη διαφωνία αφορά στον έλεγχο τήρησης της συμφωνίας. Η ΕΕ επιθυμεί να έχει στη διάθεσή της «αιχμηρά όπλα» σε περίπτωση που οι Βρετανοί παραβιάσουν τους όρους της εμπορικής συμφωνίας. Σε αυτήν την περίπτωση ζητούν άμεση επιβολή δασμών κι άλλων νομικών κυρώσεων. Η βρετανική πλευρά απορρίπτει μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο.
Το τρίτο δυσεπίλυτο σημείο είναι το δικαίωμα αλιείας στο στενό της Μάγχης. Πόση πρόσβαση θα έχουν οι ευρωπαίοι ψαράδες στο βρετανικό θαλάσσιο χώρο; Πόση διάρκεια θα έχουν τυχόν μεταβατικά διαστήματα και πώς θα διαμορφωθούν οι ποσοστώσεις για ορισμένα είδη ψαριών; Αυτά είναι τα κύρια ερωτήματα.
Ποιο εμπόδιο δεν υπάρχει πια
Ένα εμπόδιο φαίνεται να μην υπάρχει πια καθώς η βρετανική κυβέρνηση άφησε να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να θέσει σε ισχύ δύο νομοθετήματα που απειλούσαν να ακυρώσουν τμήματα της συμφωνίας εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο Ιανουάριο.
Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο αμφιλεγόμενος νόμος εσωτερικής αγοράς, για τον οποίο ένας υπουργός κατά την πρώτη ανάγνωση στη Βουλή των Κοινοτήτων ανέφερε ελαφρά τη καρδία, ότι ορισμένα σημεία του παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό και ένα άλλο νομοθέτημα θα έθεταν τις συμφωνίες με την ΕΕ για την ελεύθερη διακίνηση προϊόντων ανάμεσα στη Β. Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας εν τοις πράγμασι εκτός ισχύος. Το Λονδίνο έστησε ένα σύνθετο σκηνικό απειλών, για να κάνει τελικά πίσω μετά από τις έντονες αντιδράσεις των Βρυξελλών.
Παρόλα αυτά, εδώ ακριβώς βρίσκεται η γενεσιουργός αιτία τμήματος των προβλημάτων που ανέκυψαν στις διαπραγματεύσεις. Οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τους Βρετανούς ότι θα τηρήσουν τις συμφωνίες. Διπλωμάτες στις Βρυξέλλες εκφράζουν την υπόθεση, ότι όποιος είναι έτοιμος μια φορά να παραβιάσει μια συμφωνία, θα μπορούσε να το κάνει και μια δεύτερη φορά με τη νέα συμφωνία για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Βρετανίας. Αυτό είναι και ο λόγος που προσπαθούν να «θωρακίσουν» τις συμφωνίες με ρήτρες κι άλλα ένδικα μέσα.
