Στην πολυσύχναστη γειτονιά Causeway Bay του Χονγκ Κονγκ, βρίσκεται το Glassbelly Tea Lab, ένα εστιατόριο υψηλής γαστρονομίας, το οποίο σερβίρει μερικές από τις πιο σπάνιες, αρωματικές και ακριβές ποικιλίες τσαγιού στον πλανήτη.
Το Glassbelly ειδικεύεται στο τσάι oolong rock από το Wuyi, το οποίο είναι μία από τις ακριβότερες ποικιλίες τσαγιού στον κόσμο. Πρόκειται για ένα συγκεκριμένο είδος τσαγιού oolong που φυτρώνει σε βράχους στα βουνά Wuyi της ανατολικής Κίνας – εξ ου και το όνομα, «τσάι βράχου». Οι διάσημες ποικιλίες «τσαγιού βράχου» από αυτή την περιοχή περιλαμβάνουν τα Rougui, Da Hong Pao και Shui Xian — τα οποία μεταφράζονται σε Κανέλα, Μεγάλη Κόκκινη Ρόμπα και Νάρκισσος, αντίστοιχα.
Το πιο πολύτιμο προϊόν της Glassbelly είναι το Niu Lan Keng Rougui, μια σπάνια ποικιλία τσαγιού Rougui από το ομώνυμο ρυάκι της κοιλάδας στα βουνά Wuyi.
Η τιμή λιανικής; 4.560 δολάρια για 25 γραμμάρια, ή 184.615 δολάρια για ένα κιλό. Για να απολαύσετε μια κούπα αυτού του τσαγιού, θα πρέπει να πληρώσετε 3.577 δολάρια. Ένα μικρό δοχείο τσαγιού των 150-200 ml παρασκευάζεται συνήθως με περίπου πέντε γραμμάρια φύλλα τσαγιού.
«Αρχικά, ξεκίνησα μόνο για να μάθω γιατί αυτά τα τσάγια συνεχίζουν να έχουν τόσο υψηλές τιμές. Αλλά κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου ανακάλυψα πόσο υπέροχος, μυστικοπαθής και περίπλοκος είναι πραγματικά ο κόσμος του κινεζικού τσαγιού. Γνώρισα επίσης, μερικούς νέους παίκτες στη σκηνή που κάνουν τολμηρές κινήσεις για να ταρακουνήσουν τα πράγματα», γράφει στο άρθρο της η δημοσιογράφος του CNN, Maggie Hiufu Wong.
Δημοπρασίες τσαγιού
Ωστόσο δεν πρόκειται για μια νέα τάση. Τα σπάνια τσάγια είναι πανάκριβα εδώ και καιρό στην Κίνα. Το 2002, 20 γραμμάρια Da Hong Pao, το οποίο συνήθιζε να πίνει μόνο ο αυτοκράτορας, πωλήθηκαν σε δημοπρασία για 28.000 δολάρια στην Guangzhou. Το 2009, 100 γραμμάρια τσαγιού Taiping Houkui (πράσινο τσάι από το Anhui) πωλήθηκαν για 31.300 δολάρια στην Jinan.
Τον Δεκέμβριο του 2021, ο, ο οίκος Sotheby’s στο Χονγκ Κονγκ πραγματοποίησε την πρώτη δημοπρασία τσαγιού, εστιάζοντας στο vintage τσάι Puerh. Ένα κέικ τσαγιού 330 γραμμαρίων (συμπιεσμένα φύλλα τσαγιού σε μορφή κέικ) πωλήθηκε για 72.150 δολάρια.
Το κινεζικό τσάι
Υπάρχουν έξι κύριοι τύποι κινεζικού τσαγιού: πράσινο, λευκό, κίτρινο, oolong, μαύρο και σκούρο τσάι. Καθένα από αυτά κατηγοριοποιείται ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας των φύλλων και τη διάρκεια της ζύμωσης. Το πράσινο τσάι δεν έχει υποστεί ζύμωση, ενώ το σκούρο έχει υποστεί διπλή. Κάθε κατηγορία περιλαμβάνει διαφορετικές ποικιλίες τσαγιού των οποίων το όνομα, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως για παράδειγμα την τοποθεσία στην οποία συλλέχθηκε.
Τα φύλλα είναι επίσης σημαντικά. Για το Lapsang Souchong χρησιμοποιείται ολόκληρο το φύλλο τσαγιού, ενώ για το Jin Jun Mei μόνο τα μπουμπούκια των φύλλων.
«Για να καταλάβετε γιατί κάποια τσάγια είναι ακριβά, πρέπει πρώτα να καταλάβετε τι σημαίνει ‘καλό τσάι’», εξηγεί η Wing Yeung, ιδρύτρια της Glassbelly.
Αυτή είναι μια εκπληκτικά δύσκολη ερώτηση για να απαντηθεί, παρά το γεγονός ότι το τσάι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ροφήματα στον κόσμο.
«Ένα σημαντικό πρόβλημα με το κινεζικό τσάι είναι ότι δεν υπάρχει υποκειμενική απάντηση στο τι σημαίνει καλό τσάι», λέει η Yeung, η οποία έχει εργαστεί και στον κλάδο του κρασιού, με εξειδίκευση στη Βουργουνδία.
«Αν κοιτάξετε το κρασί και τον καφέ, και τα δύο είναι ροφήματα φυτικής προέλευσης που τα πάνε πολύ καλύτερα από το κινεζικό τσάι στην εμπορική αγορά».
Έλλειψη ενός ευρέως αναγνωρισμένου συστήματος
Η έλλειψη ενός ευρέως αναγνωρισμένου συστήματος τυποποίησης συμβάλλει στο πρόβλημα της τιμολόγησης. Σε σύγκριση με το κρασί ή τον καφέ, οι πρακτικές της αγοράς είναι λιγότερο διαφανείς, γεγονός που δυσκολεύει τους καταναλωτές να γνωρίζουν πόσο πρέπει να κοστίζει ένας συγκεκριμένος τύπος τσαγιού και γιατί.
Η Yeung ισχυρίζεται ότι την τελευταία δεκαετία, η ομάδα της έχει δοκιμάσει τσάι αξίας 5 εκατομμυρίων δολαρίων, επιδιώκοντας να βρει μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Για αυτό τον λόγο άνοιξαν το Glassbelly το 2021. Το όνομα Glassbelly είναι εμπνευσμένο από έναν αρχαίο κινεζικό ημι-μυθολογικό χαρακτήρα, τον Shennong (τον Θεϊκό Αγρότη).
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Shennong είχε μια ημιδιαφανή κοιλιά. Για να βοηθήσει τον κόσμο να ελέγξει τη χρήση και την τοξικότητα της βλάστησης, ο Shennong δοκίμαζε κάθε βότανο που συναντούσε και κατέγραφε πώς άλλαζε στο σώμα του, συμπεριλαμβανομένου του τσαγιού.
Η Yeung ελπίζει ότι το εστιατόριό της θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσουν κάποια πράγματα στην αγορά, χάρη στη σύγχρονη και επιστημονική της προσέγγιση στο τσάι.
«Η βιομηχανία τσαγιού μπορεί να έχει αλλάξει, αλλά η τεχνική πώλησης είναι ακόμη όπως ήταν πριν από 1.000 χρόνια. Υπάρχουν πολλές μυστικές επιχειρηματικές συζητήσεις και συμφωνίες», λέει η Yeung.
«Όλοι στο Wuyi θα προσπαθήσουν να σας πουλήσουν το ‘αυθεντικό Da Hong Pao’, αλλά υπάρχουν μόνο έξι μητρικά δέντρα Da Hong Pao και δεν είναι προς πώληση. Το αυθεντικό Da Hong Pao που καλλιεργείται αποκλειστικά από αυτά τα δέντρα είναι επίσης πολύ περιορισμένο. Έτσι είναι πολύ δύσκολο να ξέρεις αν ένα τσάι είναι αυτό που ισχυρίζεται ο πωλητής», λέει η Yeung.
Η επίδραση ενός καλού τσαγιού στην υγεία
Η δημοσιογράφος, θέλοντας να ερευνήσει περισσότερο το θέμα των σπάνιων τσαγιών, προσέγγισε τον συλλέκτη τσαγιού Puerh, Raymond Ray. Πριν από περίπου μια δεκαετία, ο Ray νόσησε από μια ασθένεια της σπονδυλικής στήλης, η οποία τον άφησε κατάκοιτο. Κάποια στιμμή, δοκίμασε για πρώτη φορά ένα καλό τσάι βράχου.
«Ήταν σαν να ξαναζωντάνευε η γλώσσα μου. Είχα πλέον ένα σκοπό στη ζωή», θυμάται ο Ray. Παρά τον πόνο στην πλάτη και την αδυναμία στα πόδια του, ταξίδεψε σε όλο το Γιουνάν αναζητώντας το καλύτερο τσάι Puerh.
«Ορισμένοι ιστορικοί έχουν επιβεβαιώσει ότι το Γιουνάν είναι η προέλευση του τσαγιού», λέει ο Ρέι. «Καθόμουν σε ένα αυτοκίνητο για ένα τετράωρο δύσβατο ταξίδι στα βουνά και στη συνέχεια περπατούσα με μπαστούνι λόγω της πλάτης μου».
Εκεί, επισκέφθηκε τις πολλές μικρές φάρμες Puerh της περιοχής.
«Ξέρετε, το πραγματικά καλό τσάι προέρχεται από γέρικα δέντρα. Όταν μπορεί να αναπτυχθεί οργανικά με ρίζες αρκετά μεγάλες και δυνατές ώστε να μην χρειάζονται χημικά και λιπάσματα. Οι αγρότες θα πρέπει να σκαρφαλώσουν στο δέντρο για να μαζέψουν αυτά τα φύλλα με το χέρι», εξηγεί.
Σήμερα, ο Ray περπατάει χωρίς καμία βοήθεια. Ίδρυσε το Yuencha Land, ένα στούντιο τσαγιού μόνο με ραντεβού στο Χονγκ Κονγκ, το οποίο σερβίρει ως επί το πλείστον βιολογικής καλλιέργειας ακατέργαστο Puerh που προέρχεται από ορεινά δέντρα ηλικίας άνω των 400 ετών.
«Νομίζω ότι όλοι πρέπει να βρουν ένα τσάι που κάνει καλό στο σώμα τους. Για μένα είναι το Puerh», λέει ο Ray, ο οποίος αποδίδει στο ρόφημα την αποκατάσταση της υγείας του.
Μάρκετινγκ, σπανιότητα και προτιμήσεις
«Το μάρκετινγκ παίζει σίγουρα σημαντικό ρόλο σε πολλές από αυτές τις τιμές-ρεκόρ. Η σπανιότητα είναι ένας άλλος παράγοντας, όχι μόνο για το τσάι Puerh αλλά για όλες τις ποικιλίες», εξηγεί ο Ray.
Ορισμένα είδη τσαγιού είναι τόσο σπάνια που δεν τιμολογούνται και τα φύλλα δεν είναι προς πώληση. Για παράδειγμα, τα αυθεντικά δέντρα Da Hong Pao προστατεύονται από το κράτος, πράγμα που σημαίνει ότι δεν συλλέγονται για εμπορικούς σκοπούς.
Τι σημαίνει «καλό τσάι»
Για τους πελάτες που δοκιμάζουν αυτά τα υψηλής ποιότητας αφεψήματα, η Yeung τους συμβουλεύει να φάνε κάτι πρώτα, γιατί αλλιώς θα μεθύσουν. Το τσάι έχει παρόμοια επίδραση με το αλκοόλ, αλλά με αναμφισβήτητα λιγότερες παρενέργειες. Η υπερβολική κατανάλωση τσαγιού μπορεί να κάνει κάποιον να χαλαρώσει και να νιώσει ζαλισμένος.
«Το τσάι βοηθά να διευρύνετε τον ουρανίσκο σας κατά τη διάρκεια ενός γεύματος. Έτσι, θα έλεγα ότι είναι ένα πιο κατάλληλο ποτό για να συνδυαστεί με το φαγητό απ’ ό,τι ο καφές ή το κρασί. Η γλώσσα σας θα είναι πιο ευαίσθητη καθώς θα πίνετε το τσάι», εξηγεί η Yeung.
Σύμφωνα τόσο με τον Ray όσο και με την Yeung, οι αισθήσεις θα παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στο μέλλον του τσαγιού, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν τις κλασικές ιστορίες και τις τεχνικές μάρκετινγκ, θέλοντας να βρούν την απάντηση στο ερώτημα: «τι γεύση έχει ένα καλό τσάι»;
